Atom: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Pranala njaba: alih kategori using AWB
Rachmat04 (parembugan | pasumbang)
c busak cithakan, per Special:Diff/1146451; panggantèn kosmètik
Larik 35:
| location=Atlantic Highlands, New Jersey
| isbn=0-391-02177-X
| oclc=10916778 }}</ref> Inti atom kasusun saka [[proton]] kang muatané [[positif]], lan [[neutron]] kang muatané nétral.<ref name="buku1"/> Èlèktron-èlèktron kang ana ing sawijining atom kajiret ana ing inti atom déning [[gaya èlèktromagnètik]].<ref name="buku1"/> Sakumpulan atom iku bisa gegandhèngan siji klawan liyané lan mbentuk sawijining [[molekul]].<ref name="buku1"/> Atom kang ana kandhutané [[proton]] lan [[èlèktron]] kang pada sipaté netral, déné kang duwÉ kandhutan [[proton]] lan [[èlèktron]] kang béda sipat positif utawa negatif lan dijenengi [[ion]].<ref name="buku1"/> Atom diklompokaké miturut gunggung proton lan neutron kang ana ing inti atom iku.<ref name="buku1"/> Gunggung proton ana ing atom nentokaké [[unsur kimia]] atom iku, lan jumlah [[neutron]] nentukaké [[isotop]] unsur iku.
<ref name="buku1"/> Istilah atom asalé saka [[Basa Yunani]] (ἄτομος/átomos, α-τεμνω), kang tegesé ora bisa ditugel utawa ora bisa dibagi-bagi.<ref name="unesa hhmamsotu3"/> Konsèp atom dadi komponèn kang ora bisa dibagi-bagi manèh pisanan diajokaké déning filsuf [[India]] lan [[Yunani]].<ref name="unesa hhmamsotu3"/> Ana ing [[abad kaping-17]] lan [[abad kaping-18|kaping-18]], para [[kimiawan]] nentokaké dhasar-dhasar pamikiran iki kanthi nuduhaké sawijining dat-dat kang ora bisa dibagi-bagi manèh nganggo métodhe-métodhe kimia.<ref name="unesa hhmamsotu3"/> Nganti tekan pungkasaning [[abad kaping-19]] lan wiwitan [[abad kaping-20]], para [[fisikawan]] bisa nemokaké struktur lan komponèn-komponèn subatom ana ing sajeroné atom, iki mbuktèkaké yèn atom dudu ora bisa dibagi manèh.<ref name="unesa hhmamsotu3"/> Prinsip-prinsip [[mékanika kuantum]] kang digunakaké para fisikawan banjur bisa gawé modhèl atom.<ref name="unesa hhmamsotu3">{{cite web | first=Hans | last=Haubold | coauthors=Mathai, A. M. | year=1998 | url=http://www.columbia.edu/~ah297/unesa/universe/universe-chapter3.html | title=Microcosmos: From Leucippus to Yukawa | work=Structure of the Universe | publisher=Common Sense Science | accessdate=2008-01-17 }}</ref>
 
Larik 43:
Konsèp yèn matèri kapérang saka satuan-satuan kapisah kang ora bisa dibagi manèh dadi satuan kang luwih cilik wis ana sakwéné sak[[milenium]]. Nanging, pamikiran kasebut isih asifat abstrak lan filosofis, tinimbang adhedhasar pangamatan [[èmpiris]] lan [[èkspèrimèn]]. Sacara filosofis, dhèskripsi sifat-sifat atom manéka variasi gumantung ing budaya lan ilènan filosofi kasebut, lan asring uga ngandhung unsur-unsur spiritual ing njeroné. Senajan mangkono, pamikiran dhasar ngenani atom bisa ditampa déning para èlmuwan èwonan taun sabanjuré, amarga dhèwèké sacara èlegan bisa njelasaké panemon-panemon anyar ing bidhang kimia.<ref name=Ponomarev>Ponomarev (1993:14-15).</ref>
 
Rujukan paling awal ngenani konsèp atom bisa ditilik manèh ing jaman [[Sajarah India|India kuna]] nalika taun 800 sadurungé masèhi,<ref name="isbn0415179955">{{en}}{{cite book
| title = Dictionary of World Philosophy
| author = A. Pablo Iannone
Larik 53:
| url = http://books.google.com/books?id=7wBmBO3vpE4C&printsec=frontcover&dq=Dictionary+of+world+philosophy&hl=id&cd=1#v=onepage&q=The%20earliest%20version%20of%20atomism%20can%20be%20found%20in%20Jainism&f=false
| accessdate = 2010-06-09
}}</ref> kang dijelasaké jroning naskah filsafat [[Jainisme]] minangka ''anu'' lan ''paramanu''.<ref name="isbn0415179955" /><ref>{{en}}{{cite book
| title = A comparative history of ideas
| author = Hajime Nakamura
Larik 63:
| url = http://books.google.com/books?id=Gpulmza7BBYC&pg=PA145&dq=atomism+Indian&as_brr=3&hl=id&cd=4#v=onepage&q=atomism%20Indian&f=false
| accessdate = 2010-06-09
}}</ref> Ilènan mazhab [[Nyaya]] lan [[Vaisesika]] ngembangaké téori kang njelasaké kepriyé atom-atom nggabung dadi bendha-bendha kang luwih komplèks.<ref>{{en}}{{cite book
| title = A comparative history of world philosophy: from the Upanishads to Kant
| author = Ben-Ami Scharfstein
Larik 244:
[[Gambar:Binding energy curve - common isotopes.svg|thumb|350px|[[Ènèrgi pangiketan]] kang dibutuhaké déning nukleon kanggo lolos saka inti ing manéka isotop.]]<!-- A brief explanation is provided here because 'binding energy' is not explained until the end of the setion. -->
 
Inti atom kapérang saka proton lan neutron kang karoncé bebarengan ing punjer atom. Sacara kolèktif, proton lan neutron kasebut diarani [[nukleon]] (partikel panyusun inti). Dhiamèter inti atom watara 10<sup>−15</sup> tekan 10<sup>−14</sup>m.<ref>{{en}}{{cite book
|last=
|first=