Carita cekak: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Tuladha Crita Cekak: éjaan, replaced: teng → wonten ing (3)
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: Senadyan → Sanadyan, liyane → liyané (2), uripe → uripé , sae → saé, sadurunge → sadurungé, nembe → nembé (3), negri → nagari, merga → amarga, isa → bisa (3), tegese → tegesé, umpama → upama, kene → kén...
Larik 10:
* Latar/setting : ngrembug papan, wektu, lan swasana jroning carita
* Amanat : ya iku piwelinge panganggit marang kang maca carita iku
Bab-bab ing dhuwur iku diarani unsur intrinsik, kang tegesetegesé unsur-unsur kang mbangun carita saka jroning carita kasebut.
 
== Tuladha Crita Cekak ==
Larik 17:
Jayus pancen aneh. Nanging dudu Jayus yèn ora aneh. Kaya kelakuane sing keri-keri iki. Dhèwèké daftar penyiar radio. Oleh bageyan ngisi acara tayub mbah Jo. Wah ya gayeng. Wong pancen ya mumpuni medhar sabda. Sabda apa sing dibedhah? Sabda tayub !!....
Oleh sewulan anggone dadi penyiar tayub mbah Jo, acara iku dadi acara idola ing wewengkon Bojanagara. Jam rolas awan nganti jam loro. Pas usume wong-wong padha leren makarya. Jayus laop-laop mbedhah surasane gendhing kang bakal diputer. Kadhang ya ditambah banyolanne kang khas. Seger.
“Caping nggunung punika nyariosaken salah setunggile pemudha anak negrinagari kang rumiyinipun kesrakat. Tumut berjuang. Manggen wonten ing dhusun-dhusun. Déning tiyang dhusun dipun openi. Sedaya kebetahan pangan dicekapi. Kathik taksih dipun lindhungi nalika manggihi bebaya kanthi diampili capkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkkk
“O, akeh. Malah jaman saiki saya akeh. Coba eling-elingen sapa sing bengak-bengok nalika usum kampanye kae?”
“Wahh… lha yèn punika ngaten pun pedamelanipun ngoten ta, Mbah…”
Kaya mangkono pacelathon sadurungesadurungé gendhing tayub diputer. Mulane acara tayub mbah Jo enggal bae populer. Dalan dalan, saben acara mau wis wiwit, malih sepi dadakkan. Warga kampung padha pilih nunggoni radione. Malah ana kang jor-joran banter-banteran nganggo disalon. Dilebokake sound system. Désa kiwa tengen pemancar radio kang nyiarake acara tayub mbah Jo mau malih dadi regeng mergaamarga radione wong-wong kampung dilebokake sound system….
Ora nganti rong wulan jeneng Jayus ing désane ora kocap. Sing ana mung jeneng, Mbah Jo. Ing pasar. Ing koplakan dhokar. Ing warung-warung kopi sing dirembug mung mbah Jo. Tangga kiwa tengene yèn ditakoni Jayus pengarang surialis ngono, malah ora ngerti. Ngertine mung mbah Jo …. Mbah Jo…..
Nalika Jayus nembenembé mlaku liwat ngarep sawijine Sekolah Dasar, dumadakan mak gruduk…. Ana bocah selawe ngebyuk dheweke. Ngundang jenenge nganggo mbah Jo…
“Lha kae, Mbah Jooo….. aku njaluk tandha tangane, Mbah. Bapak kula mangke siang mang puterke gendhing sepedhah pancal, nggih Mbah…..” bocah-bocah mau padha ngrangkul dheweke, nggandheng tangane. Malah ana kang nggandhuli clanane.
“Iya…iya…mengko tak puterne. Wis kana padha sinau sing sregep. Mbesuk ben padha dadi wong pinter…”
Tekan protelon cedhak bakul dhawet, Jayus sumlengeren. Ora ngira yèn penggemare ora mung wong-wong tuwa. Ning jebule bocah-bocah kang isih umbelen barang ya gandrung mbek acara tayub mbah Jo. Sanjeroning batine, rumangsa mbombong. Bocah-bocah kae mujudake generasi muda kang bakale ora ilang sifatsipat jawane. SenadyanSanadyan ing era globalisasi, pranyata tayub, Mbah Jo uga isih gelem ngrungokake------“ mangkono panglocitane
Mlebu plataran baledésa jam nuding angka sepuluh. Dhèwèké menyang bale désa arepe poto Ka-Te-Pe. Wong nalika iku pancen pas usum-usuman KTP anyar.
“Mbah Jo. Mengke foto jejer kula nggih…”. Sawenehe priyayi putri rada sepuh nyemantani dheweke.
Larik 37:
“Kula enggih, pak…”:
“Kula enggih…..”
“Eeeee ora isa…bisa… mbah Jo wis janji arepe poto jejer aku….” Ibu setengah umur kang mau wis disemayani protes.
“Sampeyan kok nglarang-nglarang ki pernah apane?. Kono mbek kenekéné rak padha ae…”
“Pokoke ora isa…bisa….aku luwih dhisik ngerti tekane …”
Akhire ibu-ibu kang padha kepengin poto KTP jejer karo, Mbah Jo malih padha tukaran. Cakar-cakaran. Malah ana kang jambak-jambakan barang. Sing rumangsa kuwat terus ninju kancane. Baledésa kono malih rame. Wong-wong kang rubung-rubung ing papan pendaftaran mau malih saya akeh. Ana kang kepengin misah ibu-ibu sing lagi padha gladhen yuda. Ning malah kecakar pipine nganti godras getih. Gladhen yuda nembenembé leren sawuse hansip désa misah nganggo penthungane. Ibu-ibu kang tumpuk undhung rebutan jejer, Mbah Jo, dipenthungi bokonge siji-siji.
“Mpun sapunika ngaten mawon. Umpami dolotre ngaten dos pundi?”
“Mboten saged. Kula pun disemayani langkung rumiyin kok. Enak temen terus main lotre barang. Padhakne Togel pa-piye, Huh!!!,”
“Yen ngoten nggih rekaos. Mangka mengke jejerane rak namung tiyang sekawan klebet, Mbah Jo. Lha sanese boten kumanan …”
“Nggih punika sadaya sareng mawon. Ngga Mbah ….”
Mbah Jo diseret déning ibu-ibu kang nembenembé gladhen mau menyang panggonan poto. Pun ngaten mawon, Mbah Jo wonten ing tengah, sing tiga linggih sandhinge. Dene lintune wonten ing wingkinge sami ngadek. Lho adil ta?”
“Lha dadose KTP mengke dos pundi?” sing arepe moto malih bingung.
“Pun ta sadados-dadose kula nggih purun. Anggere fotone sareng kalih, mbah Jo. Sebab kiyambake punika angger siaran ajeg mbela kaum wanita. Kula remen sanget. Gendhing-gendhing sing ajeg nyuraosaken sindiran kangge wanita dipun beber kanthi sae…saé….”
“Dos pundi punika, pak Lurah?” sing moto protes menyang pak lurah.
“Wis turutana ae karepe ibu-ibu iku kareben marem.”
Larik 55:
Kabar ngayawara mau, keprungu menyang kupinge boss perusahaan jamu tradhisional. Naluri bisnise enggal tanggap. Niyate tanggalan mau arepe disponsori terus ditempeli nganggo produk jamune. Obat kuwat. Wah mesthi hebat.!!!
Pranyata poto mau wis tekan kacamatan. Ing kacamatan petugase uga bingung. ---------“Ana KTP kok potone mung sirah cilik-cilik iki piye?_____
“ Dilaporne pak camat ae, kenekéné gak isabisa mutusi yèn KTP kaya ngene,” liyaneliyané menehi usul.
“Wis wenehna ae KTP iku, mandhak wonge ya wis genah ae. Yen gelem ya kon padha poto manèh ae. Yen ora ya wis ben…”
“Lha mengke dados masalah ta, Pak?”
Larik 66:
“Apane sing mundur? Paling sing kandha kaya mangkono rak wong-wong tukang nggawe teori kae? “
“Sastra lesan apa bisa dadi sastra Cyber, Mas? Saiki rak jamane sastra Cyber?”
“Coba sing ngaku sastra Cyber mau nggawe-a pooling menyang internet utawa liyaneliyané. Pira jumlah pembacane? Ngko terus dibandhingake karo jumlah penggemarku. Wong-wong kae isane mung teori, umpamaupama nyithak bata, dhèwèké pintere nggawe cithakan kang apik. Ning bareng didhasarake ing pasar? Pusss, sing tuku mung siji loro. Lha yèn kaya mangkono rak malah mundur. Secara tehnologi dhèwèké unggul. Nanging kepriye carane amrih sastra tulis bali kuncara, malah ora dipikirake. Akhire asil karyane mung ngebaki perpustakaan-perpustakaan, bale basa. Blas gak ana sing ndemok, kejaba sing nulis dhewe…..”
“Karepmu?”
“Karepku kwalitas ya dipikirake. Nanging pasar kanggo kelangsungan uripe uripé media kang dadi ajang kreatifitas direwangi mbudidaya kepriye amrih lestarine. Yen kaya mangkono rak imbang ta? Teori matenga nganti ndalu yèn ajang kreatifitase mampet, sapa sing rugi?”
“Sampeyan wani, Mas?”
“Geneya gak wani? Wong nyatane ya kaya mangkono?”