Karajan Yehuda: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: Cathatan Suku → Cathetan suku, kerajaan → kraton (13)
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: Zaman → Jaman, teks → tèks (2), serikat → sarékat (7), Sejarah → Sajarah (3), sawetawis → sawatawis (2), raja → ratu (19), periode → kalamangsa (3), pasukan → prajurit (2), nderek → ndhèrèk (2), modern → modhè...
Larik 2:
|conventional_long_name = Kerajaan Yehuda
|common_name = Yehuda
|era = [[ZamanJaman Besi]]
|continent = [[Asia]]
|region = [[Timur Tengah]]
Larik 16:
|capital = [[Yerusalem]]
|religion =
|leader1 = Lihat tekstèks
|year_leader1 = Lihat tekstèks
|title_leader = [[Raja]]
}}
[[Gambar:The divided kingdom.jpg|right|thumb|250px|Kerajaan Serikat Salomo terpecah, kaliyan Yerobeam merintah sadaya Kerajaan Israèl Utara (warni ijem ing peta)]]
'''Kerajaan Yehuda''' ({{Asma Ibrani|מַלְכוּת יְהוּדָה|Malḫut Yəhuda|Malḵûṯ Yəhûḏāh}}) gésang ing kalih periodekalamangsa ing sejarah Yahudi. Miturut [[Alkitab Ibrani]], kraton tuwuh ing Yehuda saksampuné pejah [[Saul]], ing [[suku Yehuda]] ngangkat [[Daud]], ingkang asalipun saking [[Suku Yehuda]], kanggé merintah wewengkon kasébut. Saksampune pitung taun Daud dados rajaratu [[Kerajaan Israèl (kraton serikatsarékat)|Kerajaan Israèl]] serikatsarékat. Ing masamangsa-masamangsa punika, [[Yerusalem]] dados [[kutha krajan]] saking kraton serikatsarékat. ({{ayat|2 Samuel|5|6|7}}) Ananging, ing sawetawissawatawis 930 SM, kraton serikatsarékat terpecah, kaliyan sédasa kaliyan kalih wélas [[suku Israèl]] nolak cucu Daud [[Rehabeam]] dados rajaratu mereka. Kerajaan Yehuda ingkang énggal tuwuh dados salah satunggaling pemerintahan, lan pemerintahan sanésipun ingkang dipuntépang kaliyan Kerajaan Israèl, utawi Israèl. Kerajaan Yehuda punika asring dipunsébat minangka '''Kerajaan Selatan''', ananging Kerajaan Israèl amargi perpecahan kasebut dipunsébat Kerajaan Utara. Yehuda ngantos taunan 586 SM, ing kraton kasebut dipunserbu déning [[Kekaisaran Neo-Babilonia|Kekaisaran Babilonia]] ing ngandap Nebuzaradan, kepala pasukanprajurit pengawal [[Nebukadnezar II saking Babilonia|Nebukadnezar]]. ({{ayat|2 Raja-rajaratu|25|8|21}}) kaliyan [[Pembuangan ing Babilonia|pengasingan penduduk]] lan penghancuran [[Kuil Pertama|Kuil]] lan Yerusalem, penghacuran kraton sampun purna.
[[Garis Daud|Dinasti Daud]] dipunwiwiti ing suku Yehuda ngangkat Daud minangka rajaratu saksampune pejah Saul. Garis Daud kalajengan piyambakipun dados rajaratu Kerajaan Israèl serikatsarékat. Ing kraton serikatsarékat terpecah, suku Yehuda lan [[suku Benyamin|Benyamin]] ajeg nderekndhèrèk garis Daud, ingkang merintah ngantos kraton dipunhancuraken ing taun 586 SM. MenawiManawi mekatenmakaten, garis Daud ajeg dipunhormati déning para buangan ing Babilonia, ingkang nghormati ''[[Rosh Galut]]'' dados rajaratu ing pembuangan.
== Wewengkon ==
[[Gambar:Levant 830.svg|thumb|250px|Peta [[Levant]] selatan, 830-an SM.
Larik 37:
]]
 
Kerajaan Yehuda kaperangkapérang saking teritori suku [[suku Yehuda|Yehuda]], [[suku Simeon|Simeon]], lan [[Suku Benyamin|Benyamin]], sebuah wewengkon kaliyan sawetawisipun {{convert|8900|km2|sqmi|0|abbr=on|sp=us}}. Kutha krajannya adalah [[Yerusalem]], ingkang manggenmanggèn ing teritori suku Benyamin.
 
Wewengkon ingkang nyusun kraton kaperangkapérang saking wewengkon ingkang dipuntepang dados ''Har Yehudah'' ("pegununganpagunungan (wewengkon) curam"). Wewengkon kasebut kawiwitan punika kediaman bangsa [[Keni]], [[Caleb]], [[Otniel]], lan ing Yerusalem bangsa [[Yebus]].
== SejarahSajarah ==
{{Utama|SejarahSajarah Israèl lan Yehuda kunokuna}}
[[Gambar:PLATE4CX.jpg|thumb|left|Raja dan pasukanprajurit Yahudi di Yehuda kunokuna]]
 
Kerajaan serikatsarékat punika kesatuan saking kalih welas [[suku Israèl]] ingkang gesang ing wewengkon ing wanci punika merupakan Israèl lan Palestina modernmodhèren. Kerajaan punika kaperangkapérang saking 1030-930 SM.
 
Saksampune pejah [[Salomo]] (''[[Sulayman]]'') ing 931 SM, sedasa suku ing utara nolak nampi [[Rehabeam]] dados rajaratu punika, lan dados gantos ing sawetawissawatawis taun 930 SM milih [[Yerobeam]], ingkang boten saking garis Daud, dados rajaratu . Kerajaan utara lajeng dipuntepang kaliyan [[Kerajaan Israèl]] utawi Israèl. Pemberontakan kedadosankadadosan ing [[Sikhem]], lan [[suku Yehuda]] punika ingkang kasisa kawiwitan ingkang nampi Keluarga [[Daud]]. Lajeng, saksampune [[suku Benyamin]] gabung kaliyan Yehuda, [[Yerusalem]] (ingkang manggenmanggèn ing teritori Benyamin: {{ayat|Yosua|18|28}}) dados kutha krajan kraton enggalénggal kasebut. Kerajaan kidhul dipunsebat kaliyan kraton Yehuda utawi Yehuda. {{ayat|2 Tawarikh|15|9}} juga menyebutkan bahwa anggota suku-suku [[suku Efraim|Efraim]], [[suku Manasye|Manasye]], lan [[suku Simeon|Simeon]] "melarikan diri" ing Yehuda ngantos pemerintahan [[Asa saking Yehuda]].
Raja [[Hizkia]] saking Yehuda (727-698 SM) ing Alkitab dipunsebataken dados pemrakarsa pembaharuan ingkang maksa hukumukum Yahudi nolak [[pemberhalaan]] (ing hal punika, penyembahan kaliyan [[Ba'al]]im and [[Asyera]] ing antawisipun dewadéwa-dewadéwa tradisional Timur Dekat).
<ref>http://scholar.cc.emory.edu:80/scripts/ASOR/BA/Borowski.html</ref><ref>{{ayat|2 Raja-rajaratu|18|20}}</ref> Ngantos kekuasaanipun ugi tanggal [[inskripsi Siloam]] ing [[alfabet Fenisia|alfabet Ibrani Lama]].
Ing pemerintahan rajaratu [[Yosia]] (640-609 SM) kedadosankadadosan reformasi agami. Miturut Alkitab, saat pemulihan dipunlampahi ing Kuil, sebuah 'Kitab Hukum' dipunpanggihaken (kemungkinan [[Kitab Ulangan]]).<ref>[http://www.infidels.org/library/modern/gerald_larue/otll/chap19.html] Uga delengen {{ayat|1 Raja-rajaratu|13}}, {{ayat|2 Raja-rajaratu|22|23|passage=y}} , {{ayat|2 Tawarikh|34|35}}</ref>
Ing 586 SM, bangsa Babilonia, ing ngandap rajaratu [[Nebukadnezar II saking Babilonia|Nebukadnezar II]], ngepung Yerusalem. [[Kuil Pertama]] dipunhancuraken mekatenmakaten ugi kotakutha Yerusalem. Ngantos ing wanci punika , penghancurkan dipunperingati déning tiyang Yahudo ing 9 ''Abib'', utawi ''[[Tisya B'Ab]]''.<ref>[http://www.jajz-ed.org.il/festivls/9avrka.html The Jewish Agency For Israèl Homepage<!--Bot-generated title-->]</ref>
 
== Nabi-nabi Yehuda ==
Larik 59:
* [[Yoël]]
* [[Yeremia]]
* [[Yesaya]], keponakan rajaratu Uzia
* [[Zakharia (nabi Ibrani)|Zakharia]]
* [[Zefanya]]
 
== Raja-rajaratu Yehuda ==
[[Gambar:Genealogy of the kings of Israèl and Judah.png|thumb|400px|left|Genalogi rajaratu-rajaratu Yehuda & rajaratu-rajaratu Israèl.]]{{clear}}
Kangge periodekalamangsa-periodekalamangsa punika, katah sejarawan nderekndhèrèk kronologi lami ingkang dipuntetapaken [[William F. Albright]] utawi [[Edwin R. Thiele]], utawi kronologi enggalénggal déning [[Gershon Galil]] utawi [[Kenneth Kitchen]], sadaya dipunpaparaken ing ngandap punika. Sedayanipun [[Sakderenge Masehi]] (SM).== LihatUga puladelengen ==
* [[Kerajaan Israèl]]
 
Larik 77:
{{Raja Israèl}}
 
[[Kategori:SejarahSajarah Israèl kunokuna| ]]
[[Kategori:Bekas kraton di Asia|Yehuda, Kerajaan]]
[[Kategori:Bekas Teokrasi]]