Atom: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: nemokaké → nemu (7)
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: ditemokaké → tinemu (7)
Larik 178:
| journal=[[Philosophical Magazine]] | year=1920
| first=Francis W. | last=Aston
| volume=39 | issue=6 | pages=449–55 }}</ref> Panjlèntrèhan ing prabédan massa isotop iki kasil dipecahaké sawisé ditemokakétinemu [[neutron]], sawijining partikel mawa momotan nétral kanthi massa kang mèh padha karo [[proton]], ya iku déning [[James Chadwick]] nalika taun 1932. Isotop banjur dijlèntrèhaké minangka unsur kanthi gunggung proton kang padha, nanging duwé gunggung neutron kang béda sajeroning inti atom.<ref>{{cite web
| last=Chadwick | first=James | date=December 12, 1935
| url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1935/chadwick-lecture.html
Larik 289:
}}</ref>
 
Yèn massa inti sawisé dumadiné réaksi fusi luwih cilik tinimbang gunggung massa partikel awal panyusuné, mula prabédan iki disebabaké déning pangeculan pancaran ènèrgi (umpamané [[sinar gamma]]), kaya déné kang ditemokakétinemu ing rumus [[E=mc²|kasetaran massa-ènèrgi]] [[Einstein]], ''E''&nbsp;=&nbsp;''mc''<sup>2</sup>, kanthi ''m'' iku massa kang ilang lan ''c'' iku [[karikatan cahya]]. Dhéfisit iki arupa bagéan saka [[ènèrgi pangiketan]] inti kang anyar.<ref>Shultis ''et al.'' (2002:72–6).</ref>
 
Fusi rong inti kang ngasilaké inti kang luwih gedhé kanthi nomer atom luwih cendhèk tinimbang [[wesi]] lan [[nikel]] (gunggung total nukleon padha karo 60) biyasané asifat [[èksotèrmik]], kang tegesé yèn prosès iki ngeculaké ènèrgi.<ref>{{cite journal
Larik 440:
| accessdate=2007-01-07 }}</ref>
 
[[Médhan magnèt]] kang diasilaké déning sawijining atom (ingaran [[momèn magnètik]]) ditemtokaké déning kombinasi manéka jinis momèntum pojok iki. Nanging, kontribusi kang paling gedhé tetep asalé saka spin. Amarga èlèktron manut [[asas pengecualian Pauli]], yiku ora ana loro èlèktron kang bisa ditemokakétinemu ing [[kahanan kuantum]] kang padha, pasangan èlèktron kang karoncé siji lan sijiné duwé spin kang lelawanan, kanthi siji mawa spin munggah, lan kang sijiné manèh mawa spin mudhun. Kaloro spin kang lelawanan iki bakal silih nétralaké, saéngga momèn dipol magnètik totalé dadi nol ing sapérangan atom kanthi gunggung èlèktron genep.<ref name=schroeder>{{cite web
| last=Schroeder | first=Paul A.
| date=February 25, 2000
Larik 531:
{{Main|Kahanan matèri|Fase bandha}}
[[Gambar:Bose Einstein condensate.png|right|200px|thumb|Gambaran pambentukan [[kondhènsat Bose-Einstein]].]]
Sapérangan atom ditemokakétinemu sajeroning kahanan matèri kang béda-béda gumantung ing kondhisi fisik bandha, ya iku [[suhu]] lan [[tekanan]]. Kanthi ngowahi kondhisi kasebut, matèri bisa molah-malih dadi wangun [[padhet]], [[cuwèr]], [[gas]], lan [[plasma]].<ref>Goodstein (2002:436–438).</ref> Sajeroning saben kahanan kasebut uga matèri bisa duwé manéka fase. Minangka contoné ing karbon padhet, dhèwèké bisa arupa [[grafit]] uga [[inten]].<ref>{{cite journal
| last=Brazhkin | first=Vadim V.
| title=Metastable phases, phase transformations, and phase diagrams in physics and chemistry
Larik 585:
| title=What Do Spectra Tell Us?
| publisher=NASA/Goddard Space Flight Center
| accessdate=2008-01-03 }}</ref> [[Helium]] ing Srengéngé ditemokakétinemu kanthi migunakaké cara iki 23 taun sadurungé dhèwèké ditemokakétinemu ing Bumi.<ref>{{cite web
| last=Winter | first=Mark | year=2007
| url=http://www.webelements.com/webelements/elements/text/He/hist.html
Larik 752:
| accessdate=2008-01-14 }}</ref>
 
Saben partikel matèri duwé partikel [[antimatèri]]né dhéwé-dhéwé kanthi momotan listrik kang lelawanan. Saéngga, [[positron]] iku antièlèktron kang muatané positif, lan antiproton iku proton kang muatané négatif. Nalika matèri lan antimatèri ketemu, kaloroné bakal silih musnahaké. Ana kaoraseimbangan antarané gunggung partikel matèri lan antimatèri. Kaoraseimbangan iki isih durung dipahami sacara nyluruh, sanajan ana téyori [[bariogenesis]] kang mènèhaké panjelasan kang mungkinaké. Antimatèri ora tau ditemokakétinemu sacara alami.<ref>{{cite news
| last=Koppes | first=Steve | date=March 1, 1999
| title=Fermilab Physicists Find New Matter-Antimatter Asymmetry