Wikipédia

Sana Warisan Donya: Béda antara owahan

Luru sajarah
← Besutan sadurungéBesutan sawisé →
Konten dihapus Konten ditambahkan
VisualTèks wiki
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
Bot
352.737 suntingan
éjaan, replaced: bagéan → pérangan, spesies → spésies, utamané → mligi (2), klebu → kalebu (6)
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
Bot
352.737 suntingan
éjaan, replaced: Amerika → Amérika (2), daftar → pratélan (7), Daftar → Pratélan (9), Desember → Dhésèmber (33), Dhaptar → Pratélan, mbangun → yasa, Selandia Anyar → Niu Selan, panorama → sesawangan
Larik 1:
[[Gambar:World Heritage logo.png|150px|right]]
'''Situs Warisan Donya UNESCO''' iku arupa situs-situs spesifik (kaya déné [[alas]], [[gunung]], [[tlaga]], [[segara wedhi]], [[monumèn]], [[yasan]], [[:wiktionary:complex|komplèks]], utawa [[kutha]]) kang wis dinominasèkaké lan disarujuki kanggo dilebokaké sajeroning daftarpratélan kang direksa déning [[Program Warisan Donya Internasional]] kang digulawenthah déning ''Komité Warisan Donya'' [[UNESCO]], kang dumadi saka 21 nagara anggota, kang dipilih déning '''Majelis Umum Nagara-nagara Anggota''' kanggo mangsa jabatan tinamtu.<ref>{{cite web
|url=http://whc.unesco.org/en/185/
|title=About World Heritage
Larik 8:
Tujuan program ya iku gawé katalog, milih, lan ngreksa situs-situs [[warisan budaya]] kang kawentar (pinunjul) utawa [[warisan alam]] kang wigati minangka warisan kanggo [[manungsa|kamanungsan]]. Kanthi kondisi tartamtu, situs-situs kang wis kadaftar bisa olèh dana saka "Dana Warisan Donya". Program iki diadegagaké bareng karo anané Konvènsi bab pangreksan budaya donya lan warisan alam, kang disahké déning Konferènsi Umum UNESCO ing [[16 November]] [[1972]]. Wiwit iku, 184 (data Juli [[2007]]) nagara-nagara anggota wis ngratifikasi konvènsi kasebut.
 
Nalika taun [[2007]], ana 851 situs kang wis kadaftar: 660 situs budaya, 166 situs alam, lan 25 campuran, dumunung ing 142 nagara anggota. UNESCO nyathet saben situs kanthi nomer idhentifikasi kang béda siji lan sijiné; nanging usulan anyar sering kalebu situskang wis mlebu sadurungé, banjur didaftar minangka pérangan panjelasan kang luwih gedhé. Akibaté, sistem penomeran nganti luwih saka 1200, senajan luwih sethithik ana ing daftarpratélan kang sabeneré.
 
Saben situs warisan donya iku tetep darbèké nagara miturut dunungé, nanging dianggep dadi kapentingan masarakat internasional kanggo ngreksa situs mau kanggo generasi kang bakal teka. Protèksi lan konsèrvasi situs-situs iki dadi kawigatèn kabèh nagara ing donya.
Larik 14:
== Sajarah ==
=== Pra-konvènsi ===
Ing taun [[1959]], pamaréntah [[Mesir]] mutusaké arep mbangunyasa [[bendungan Aswan]], sawijining proyèk kang bakal ngelepaké lembah kang ngandhut warisan peradababn kuna kaya déné kuil [[Abu Simbel]]. UNESCO banjur nganakaké kampanye gedhèn-gedhèn ing donya kanggo njaga situs mau kanggo ngadhepi usulan Mesir lan [[Sudan]]. Kuil Abu Simbel lan Kuil [[Philae]] sidané diprithili secuil mbaka secuil lan ditata manèh, dipindhah menyang papan kang luwih dhuwur. Béya kanggo proyèk mau udakara US $80 yuta, watara $40 yuta saka béya mau dikumpulaké saka 50 nagara. Bab iku dianggep suksès, lan dadi conto kanggo kampanye proyèk-proyèk liya ya iku ing antarané panylametan [[Venesia]] lan lagunané, ing [[Italia]], reruntuh [[Mohenjo-daro]] ing [[Pakistan]], lan Candhi [[Borobodur]] ing [[Indonésia]]). UNESCO banjur miwiti gawé rancangan konvènsi [[Déwan Internasional bab Monumèn lan Situs]], kanggo ngreksa warisan budaya umum kanggo kamanungsan.
 
=== Konvènsi lan latar mburi ===
Larik 22:
 
== Prosès nominasi ==
Sadéngah nagara kudu gawé daftarpratélan inventarisasi kabèh situs alam lan budaya pinunjul kang diduwèni. DaftarPratélan iki disebut DaftarPratélan Tentatif, lan wigati sebab sawijining nagara ora bisa ngajokaké usulan tumrap situs kang ora ana ing daftarpratélan. Sabanjuré, bisa dipilih situs saka daftarpratélan iki kang dilebokaké sajeroning file nominasi. Pusat Warisan Donya bakal mènèhi advis lan mbiyantu nyepakaké file iki, kang sabisa-bisané kudu komprehènsif.
 
Tekan seméné, file iki diévaluasi sacara swatantra déning loro organisasi: [[Déwan Internasional bab Monumèn lan Situs]] lan [[Badan Konsèrvasi Donya]]. Badan-badan iki banjur gawé rékomendhasi marang Komité Warisan Donya. Komité iki rapat setaun pisan kanggo nemtokaké pilihan endi usulan kang bisa mlebu DaftarPratélan Warisan Donya, lan kadhangkala angèl mutusaké saéngga njaluk katrangan luwih akèh saka nagara kang ngajokaké. Ana sepuluh kritéria pemilihan kang kudu diduwèni supaya bisa mlebu daftarpratélan Warisan Donya.
 
== Kritéria pamilihan ==
Larik 54:
* '''II'''. "nuduhaké gayutan (''interchange'') kang wigati ing pangajining manungsa (''human values''), sajeroning mangsa tinamtu utawa sajeroning tlatah budaya donya, ing pembangunan babagan [[arsitèktur]] utawa [[tèknologi]], seni monumèntal, perancangan [[kutha]] utawa disain lansekap;
* '''III'''. "duwé tèstimoni kang unik utawa sak ora-orané istiméwa tumrap tradhisi [[budaya]] utawa tumrap sawijining peradaban kang isih ana utawa wis sirna";
* '''IV'''. "minangka conto pinunjul saka jinis [[wewangunan]], arsitèktural utawa rakitan tèknologi utawa panoramasesawangan kang nggambaraké tataran kang wigati ing sajarah manungsa ";
* '''V'''. "minangka conto pinunjul saka sawijining papan panggonan urip manungsa tradisional, panggunaan lahan, utawa panggunaan [[segara]] kang makili sawijining budaya, utawa interaksi manungsa lan lingkungan urip mligi nalika bab iki dadi rawan saka akibat owah-owahan kang ora bisa dibalèkaké";
* '''VI'''. "kudu langsung utawa nyata-nyata magepokan karo prastawa utawa tradhisi urip, karo gagasan, utawa karo kapercayan, karo karya artistik lan tinulis (''literary'') ing wigati universal kang pinunjul. (Komité mutusaké yèn kritéria iki luwih becik dipigunakaké magepokan karo kritéria liyané)";
Larik 66:
== Statistik ==
{{See also|Tabel Situs Warisan Donya miturut nagara}}
Sawetara iki ana 851 situs warisan donya duunung ing 142 nagara anggota. Saka cacah iki mau, 660 ing antarané arupa situs budaya, 166 situs alam lan 25 situs campuran. Klasifikasi sabanjuré kalebu klasifikasi miturut nagara anggota ing lima zona geografis: [[Afrika]], [[Nagara-nagara Arab]] (dumadi saka nagara-nagara Afrika Lor lan [[Wétan Tengah]]), [[Asia-Pasifik]] (kalebu [[Australia]] lan [[Oseania]]), [[Éropah]] lan [[Amérika Lor]] (mligi, [[Amérika Sarékat|USA]] lan [[Kanada]]), lan [[AmerikaAmérika Latin]] lan [[Karibia]].
 
Minangka cathetan: [[Rusia]] lan nagara-nagara [[Kaukasus]] diklasifikasèkaké mlebu zona Éropah lan Amérika Lor.
Larik 111:
| 49%
|-
! [[AmerikaAmérika Latin]] & [[Karibia]]
| 34
| 80
Larik 120:
{{clear|left}}
 
== DaftarPratélan Situs Warisan Donya ==
* [[DaftarPratélan Situs Warisan Donya ing Afrika]]
* [[DaftarPratélan Situs Warisan Donya ing Amérika]]
* [[DaftarPratélan Situs Warisan Donya ing Asia lan Australasia]]
* [[DaftarPratélan Situs Warisan Donya ing Éropah]]
* [[DaftarPratélan Situs Warisan Donya sajeroning bebaya]]
 
== Rapat Komité Warisan Donya ==
Komité Warisan Donya nganakaké rapat bola-bali setaun, kanggo ngrundhingaké cara-cara nggulawentah situs warisan donya kang ana, lan nampa usul nominasi saka nagara kang ngajokaké. Rapat mau dilaksanakaké saben taun kanggo nglebokaké sawijining situs sajeroning daftarpratélan situs warisan donya sawisé presentasi déning [[IUCN]] lan/utawa [[ICOMOS]], lan tanggapan utawa kabotan saka nagara-nagara anggota.
 
Rapat taunan dilaksanakaké pidhah-pindhah ing kutha-kutha ing saidhenging donya. Kajaba kang dianakaké ing [[Paris]] (Prancis), dunungé kantor markas UNESCO, mung nagara-nagara anggota Komité Warisan Donya kang duwé hak dadi ''tuan rumah'' rapat sabanjuré.
Larik 171:
! 6
| 1982
| [[13 DesemberDhésèmber]]–[[17 DesemberDhésèmber]]
| [[Paris]]
| {{flag|Prancis}}
Larik 177:
! 7
| 1983
| [[5 DesemberDhésèmber]]–[[9 DesemberDhésèmber]]
| [[Firenze]]
| {{flag|Itali}}
Larik 189:
! 9
| 1985
| [[2 DesemberDhésèmber]]–[[6 DesemberDhésèmber]]
| [[Paris]]
| {{flag|Prancis}}
Larik 201:
! 11
| 1987
| [[7 DesemberDhésèmber]]–[[11 DesemberDhésèmber]]
| [[Paris]]
| {{flag|Prancis}}
Larik 207:
! 12
| 1988
| [[5 DesemberDhésèmber]]–[[9 DesemberDhésèmber]]
| [[Brasilia]]
| {{flag|Brazil}}
Larik 213:
! 13
| 1989
| [[11 DesemberDhésèmber]]–[[15 DesemberDhésèmber]]
| [[Paris]]
| {{flag|Prancis}}
Larik 219:
! 14
| 1990
| [[7 DesemberDhésèmber]]–[[12 DesemberDhésèmber]]
| [[Banff, Alberta|Banff]]
| {{flag|Kanada}}
Larik 225:
! 15
| 1991
| [[9 DesemberDhésèmber]]–[[13 DesemberDhésèmber]]
| [[Carthage]]
| {{flag|Tunisia}}
Larik 231:
! 16
| 1992
| [[7 DesemberDhésèmber]]–[[14 DesemberDhésèmber]]
| [[Santa Fe, New Mexico|Santa Fe]]
| {{flag|Amérika Sarékat }}
Larik 237:
! 17
| 1993
| [[6 DesemberDhésèmber]]–[[11 DesemberDhésèmber]]
| [[Kartagena, Kolombia|Kartagena]]
| {{flag|Kolombia}}
Larik 243:
! 18
| 1994
| [[12 DesemberDhésèmber]]–[[17 DesemberDhésèmber]]
| [[Phuket]]
| {{flag|Thailand}}
Larik 249:
! 19
| 1995
| [[4 DesemberDhésèmber]]–[[9 DesemberDhésèmber]]
| [[Berlin]]
| {{flag|Jerman}}
Larik 255:
! 20
| 1996
| [[2 DesemberDhésèmber]]–[[7 DesemberDhésèmber]]
| [[Mérida, Yucatán|Mérida]]
| {{flag|Meksiko}}
Larik 261:
! 21
| 1997
| [[1 DesemberDhésèmber]]–[[6 DesemberDhésèmber]]
| [[Napoli]]
| {{flag|Itali}}
Larik 267:
! 22
| 1998
| [[30 November]]–[[5 DesemberDhésèmber]]
| [[Kyoto]]
| {{flag|Jepang}}
Larik 273:
! 23
| 1999
| [[29 November]]–[[4 DesemberDhésèmber]]
| [[Marrakesh]]
| {{flag|Maroko}}
Larik 279:
! 24
| 2000
| [[27 November]]–[[2 DesemberDhésèmber]]
| [[Cairns, Queensland|Cairns]]
| {{flag|Ostrali}}
Larik 285:
! 25
| 2001
| [[11 DesemberDhésèmber]]–[[16 DesemberDhésèmber]]
| [[Helsinki]]
| {{flag|Finlan}}
Larik 323:
| [[23 Juni]]–[[1 Juli]]
| [[Christchurch]]
| {{flag|SelandiaNiu AnyarSelan}}
|-
! 32
Larik 334:
== Uga delengen ==
* [[Tabel Situs Warisan Donya miturut nagara]]
* [[:en:List of conservation articles|DhaptarPratélan topik konsèrvasi]]
 
== Cathetan ==
Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/wiki/Sana_Warisan_Donya"