Andhès: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎top: éjaan, replaced: utamané → mliginé
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎top: éjaan, replaced: luwih saka → punjul, pesisir → pasisir (3)
Larik 2:
[[Gambar:Cono de Arita, Salta. (Argentina).jpg|thumb|277px|Cono de Arita, Salta ([[Argentina]])]]
[[Gambar:A black and white photo of a lake in the Andes Mountains.jpeg|right|thumb|277px|Antizana, Ekuador]]
'''Pagunungan Andes''' ([[Basa Quechua]], ''anti'', "jènggèr dhuwur") iku [[pagunungan]] paling dawa ing donya sing mbentuk rangkéyan [[dhataran dhuwur]] sadawané pesisirpasisir kulon [[Amérika Kidul]]. Pagunungan iki dawané luwih sakapunjul 7.000 km, ambané tekan 500 km ing sapérangan nggon (paling amba ing 18° tekan 20° LS), lan duwé kadhuwuran rata-rata watara 4.000 m. Pagunungan iki mbentang liwat pitung nagara: [[Argentina]], [[Bolivia]], [[Chili]], [[Kolombia]], [[Ekuador]], [[Peru]], lan [[Venezuela]], sing sok disebut "Nagara-Nagara Andean" (''Andean States'').
 
Rangkéyan pagunungan Andes mliginé kapérang saka loro pagunungan gedhé [[Cordillera Oriental]] lan [[Cordillera Occidental]], sing asring dipisahaké karo [[depresi (geologi)|depresi]] antara sing njero, ing ngendi tumuli muncul rangkéyan pagunungan minor, kayata[[Cordillera de la Costa]] ing [[Chili]]. Cordillera de la Costa awalé saka pojok kidul bawana lan terus ngalor, paralèl karo pesisirpasisir, kapecah dadi sapérangan pulo ing pérangan awalé lan sabanjuré mbentuk wates kulon lembah tengah gedhé Chili. Nuju arah lor, rangkéyan ing pesisirpasisir iki terus minangka rangkéyan pabukitan utawa bukit-bukit kapencil sadawané [[Samodra Pasifik]] nganti tekan [[Venezuela]], kanthi menthi mbentuk lembah ing pérangan kulon rangkéyan gedhé.
 
[[Gunung]] paling dhuwur ing Andes ya iku [[Aconcagua]] sing dhuwuré 6.962 m dpl. Pucuk [[Chimborazo]] ing wewengkon [[Ekuador]] ya iku titik ing lumahing bumi sing paling adoh saka pusat bumi amarga anané [[gelembung khatulistiwa]] (''equatorial bulge''). Andes ora bisa madhani [[Himalaya]] ing perkara kadhuwuran, nanging nguwihi ing babagan amba lan tikel loro luwih dawa tinimbang Himalaya.