Gim Olympiadé: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎top: ganti isi, replaced: ketiga → katiga
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
ganti isi, replaced: ananging → nanging (4)
Larik 2:
'''Gim Olympiadé''' ([[French language|basa Prancis]]: ''les Jeux olympiques'', ''JO'')<ref name="olimpiade 1">[http://www.olympic.org/fr/ "French and English are the official languages for the Olympic Games."] Diaksès 7 Juli 2012</ref>, ya iku acara [[ulah raga]] internasional petang tahunan sing nandingaké cabang-cabang [[ulah raga]] mangsa katiga lan mangsa rendeng lan dimèloni déning éwonan atlet sing padha saingan ing warna-warna tetandhingan [[ulah raga]]. Gim Olympiadé ya iku kompetisi [[ulah raga]] gedhé dhéwé lan kaloka ing donya, kanthi punjul 200 nagara sing padha mèloni.
 
Awalé, Gim Olympiadé mung mlaku ing [[Yunani]] kuna nganti akhiré ing [[taun]] 393 M Gim Olympiadé kuna iki dimandekaké déning Kaisar [[Romawi]], [[Theodosius]]. Gim Olympiadé salanjuté diuripne manèh déning salah sijining bangsawan [[Prancis]] jenengé [[Pierre Frèdy Baron de Coubertin]] ing [[taun]] 1896. Ing kongres [[taun]] 1894 sing diselenggaraké ing [[Paris]], digawé Komite Gim Olympiadé Internasional (IOC) lan kutha krajan [[Yunani]], [[Athena]] dipilih dadi tuan rumah Gim Olympiadé modhèren sing kapisan [[taun]] 1896. Salanjuté, saka [[taun]] 1896 tekan saiki, saben petang [[taun]] pisan Gim Olympiadé Mangsa Ketiga terus dienekane kajaba taun-taun ing jaman [[Perang Donya II]]. Edisi mirunggan kanggo [[ulah raga]] mangsa rendeng; Gim Olympiadé Mangsa Rendeng, lekas diènekaké ing [[taun]] 1924. Awalé Gim Olympiadé Mangsa Rendeng dienekake ing taun sing padha karo Gim Olympiadé Mangsa Ketiga, anangingnanging saka [[taun]] 1994 Gim Olympiadé Mangsa Rendeng diènèkaké saben petang [[taun]] pisan, karo kaletan wektu rong [[taun]] saka Panitia Gim Olympiadé Mangsa Ketiga <ref name="olimpiade 2">[http://www.olympic.or.id/index.php/section/games/type/1 SITUS RESMI KOMITE OLIMPIADE INDONESIA] Diaksès 19 Juli 2012</ref>.
 
[[Evolusi]] sing digandrungi déning IOC sing suwéné saka [[abad]] 20 tekan 21 wis ndadèkaké pirang-pirang éwah-éwahan ing panyelenggaran Gim Olympiadé. Sak propirané kanggo njumbuhaké dilakokaké, kalebu uga panggawénan Gim Olympiadé Mangsa Rendeng kanggo [[ulah raga]] es lan salju, Paralimpiade kanggo atlet sing nduwé cacat fisik lan Gim Olympiadé Remaja kanggo para atlet rumaja. Ing perkembangané, Gim Olympiadé wés ngadepi warna-warna tantangan, kayadené padha mboikot, migunakaké [[obat]]-obatan, suap lan [[terorisme]]. Gim Olympiadé uga dadi kesempatan gedhé [[kutha]] lan [[nagara]] tuan rumah kanggo ngenalaké awaké dhéwé ing [[donya]].
Larik 10:
== Gim Olympiadé kuna ==
[[Gambar:20090725 olympia22.jpg|thumb|250px|left|Stadion Gim Olympiadé kuna ing Olympia, [[Yunani]].]]
Wiwit éwonan [[taun]] kapungkur bangsa [[Yunani]] wés kenal [[ulah raga]] ing pangertèn sing paling ringkes. Dewèké nglakoni kanggo kepentingan wadyabala perang utawa [[Militer|kemiliteran]]. Kanthi ulah raga dikarepaké para prajurit dadi tangkas dan sregep ing perang. Gim Olympiadé sing paling dhisik kacrios wes diadani bangsa [[Yunani kuna]] ing [[taun]] 776 Sadurungé Masehi. Kegiyatan itu dimèloni kabèh bangsa Yunani lan nduwé kagunan kanggo ngurmati déwa sing paling dhuwur, [[Zeus]]. Zeus manggon ing [[Gunung Olimpus]] sing salanjuté dadi jeneng Gim Olympiadé nganti saiki. Gim Olympiadé kuna uga diadani pendak petang [[taun]], para [[ulah ragawan]] paling apik saka Yunani padha teka ing arena cedhak Gunung Olimpus. Para ulah ragawan padha tandhing siji siji, dudu gawa jeneng tim. Para [[atlet]] sing arep tandhing luwih dhisik latihan sing tenanan sing suwéné sepuluh wulan ing laladané dewé-dewé. Jaman Mbiyèn, ing Yunani kerep kedadéan perang sadulur, anangingnanging ing wektu pista ulah raga mlaku, wong sing padha ribut padha nglakoni gencatan senjata. Sapa waé sing nglanggar konsensus bakalé diwènèhi denda. [[Sparta|Bangsa Sparta]] tau dipeksa mbayar denda amarga nglanggar gencatan senjata saksuwéné [[Perang Peloponnesus]]. Amèh tetandhingan, panitia pelaksana mbelèh babi kurban.<ref>{{cite book|last=Swaddling|first=Judith|title=The Ancient Olympic Games|publisher=University of Texas Press|location=Austin|year=2000|edition=2|page=54|isbn=0-292-70373-2|oclc=10759486|url=http://books.google.com/?id=2-HQMnDiLqIC&printsec=frontcover#PPA54,M1|}}diakses 23 Juli 2012</ref><ref>Young (2004), hal. 12</ref>
 
Saiki, ing laladan [[Olympia, Yunani]] wes ana yasan cilik lan gelanggang ing alam terbuka. Sisa-sisa puing gelanggang latihan iku kagolong tilas [[arkeologi]]s sing dilestarèkaké déning pamaréntah Yunani. Ing pista Gim Olympiadé kerep kedadéan perjanjian perdamaian utawa persekuthuan antar bangsa. Kedadéan uga pirang-pirang kegiyatan transaksi. Barang-barang sing didol ya iku anggur, panganan, jimat, lan barang-barang ngibadah. Gim Olympiadé kuna nandhingaké cabang-cabang [[atletik]] misalé mlayu, mencolot, lan mbalang. Ana uga [[pacuan jaran]] lan pacuan kereta. Amarga aturané durung tetep, para penonton kerep kena bandeman watu utawa ditabrak kereta jaran para peserta.<ref name=elis1-7-9>Pausanias, "Elis 1", VII, hal. [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0160 7, 9, 10]; Pindar, "Olympian 10", hal. [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0162&layout=&loc=O.+10.1 24–77]</ref><ref>Richardson (1997), hal. 227</ref><ref>Young (2004), hal. 12–13</ref>
Larik 18:
Gim Olympiadé kuna mung éntuk ditonton lan dimeloni para priya. Amarga para atlet kudu tandhing nganggo awak ora nganggo busana, kajaba kanggo kesempatan mirunggan, kaya lomba keréta jaran. Dèwèké nanggo busana manéko warna kanggo nudhuhaké status sosial sing nduwé keréta lan [[jaran]]. Kanggo wong [[Yunani]] ora nganggo busana dadi cara paling pas kanggo [[ulah raga]]. Dèwèké bungah manawa duwèni awak sing atletis.<ref name="Burkert">Burkert (1983), hal. 95</ref> Sing menang tetandhingan éntuk mahkota godong, kaya godong zaitun alasan sing ngganteni medhali. Kadang-kadang sing juara diarak mlebu [[kutha]] lumantar siji bolongan/trowongan sing digawé mirunggan ing tembok [[kutha]]. Dewèké dielu-elu ing dalan [[kutha]] lan disambut kanthi wacanan [[gurit]].<ref>Swadling (1999), hal. 90–93</ref> Bebungah liyané kanggo ulah ragawan sing berprestasi arupa bébas saka pajeg lan éntuk mangan gratis. Salah sijining kutha uga diwènèhi bonus duit sing cacahé gedhé. Malah ing [[kutha]] sing dinggo panggon pemenang digawèkaké patung sing dewèké. Akèh patung watu lan perunggu isih sisa tekan saiki lan iku dadi bebungah sing paling langgeng duwéné sing juara. Salah siji pérangan cabang atletik sing isih tetep kaloka tekan saiki ya iku [[maraton]], ya iku perlombaan mlayu sing adohe kira-kira 42&nbsp;km.<ref>Olympic Museum, "The Olympic Games in Antiquity", hal. 2</ref>
 
Gim Olympiadé tekan nduwurané ing [[abad]] kaping 6 lan kaping 5 SM, anangingnanging sabanjuré kanthi alon-alon ngalami kunduran bebarengan kalahé Yunani karo [[Romawi]]. ora ana konsensus sing nyatakné kanthi resmi babagan rampungé Gim Olympiadé, anangingnanging téyori sing paling umum dicekel saiki ya iku ing taun 393 M, pas [[Kaisar Romawi]], [[Theodosius]] nyatakné manawa kabèh budaya praktek-praktek kuna Yunani kudu diilangi.<ref>However, Theodosius' decree contains no specific reference to Olympia (Crowther (2007), hal. 54).</ref> Sabanjure, ing taun 426 M, [[Theodosius II]] mrintahaké ngrusak kabèh kuil Yunani. Sawisé kui, Gim Olympiadé ora diènèkaké manèh tekan pungkasan abad 19.<ref>Crowther (2007), hal. 54</ref>
 
== Gim Olympiadé modhèren ==