Pitik: Béda antara owahan
Konten dihapus Konten ditambahkan
ganti isi, replaced: sing → kang (14) |
|||
Larik 15:
|trinomial=''Gallus gallus domesticus''|author=[[Carolus Linnaeus|Linnaeus]]|date = [[1758]]
}}
'''Pitik ingon''' (''Gallus gallus domesticus'') iku [[unggas]] kang biyasa diingu wong
Kanthi populasi punjul 24 milyar ing taun 2003, ''Firefly's Bird Encyclopaedia'' nélakaké ana luwih akèh pitik ing donya iki tinimbang manuk liyané. Pitik nyedhiakaké loro kaperlon pokok dièt manungsa minangka sumber [[protéin]]: [[daging pitik]] lan [[endhog]].
== Biologi lan Habitat ==
Pitik dipercaya para ahli asalé saka [[domestikasi]] pitik [[alas abang]] (pitik bangkiwa, ''Gallus gallus'')
Pitik nuduhaké pabédan morfologi ing antarané rong tipe [[kelamin]] (dimorfisme sèksual). Pitik lanang (''jago'', ''rooster'') luwih atraktif, kanthi ukuran luwih gedhé, duwé [[jalu]] dawa, duwé [[jengger]] luwih gedhé, lan [[wulu]] buntuté dawa "njuntai". Pitik wadon (''babon'', ''hen'') rada cilik ukurané, jalu cendhak utawa mèh ora katon, duwé jengger cilik, lan wulu buntut cendhak.
Minangka kéwan ingon, pitik bisa mèlu ing ngendi waé manungsa nggawa. Kéwan iki adaptif banget lan bisa dinyatakaké bisa urip ing sembarang papan, asal sumadiya pangan kanggo pitik mau. Amarga akèh pitik ingon wis kèlangan kakuwatane kanggo mabur
Pitik ukurané cilik sok-sok dipangan déning unggas pamangsa, kaya ta [[garudha]].
[[Gambar:Chicken eggs.jpg|jmpl|Endhog pitik.]]
[[Gambar:Rooster crowing.jpg|jmpl|Pitik jago
== Macem-macemé ==
Larik 40:
* [[pitik hias]] utawa pitik klangenan (''pet''), kanggo diumbar ing kebon/taman utawa dingu sajeroning kurungan amarga èdining panampilan utawa suwarané (contoné pitik katé lan [[pitik pelung]]; pitik bekisar bisa uga digolongaké ing kéné sanajan dudu pitik ingon sajati);
* [[pitik adon]], kanggo didadèkaké dolanan [[adu pitik]].
Istilah ''ayam sayur'' dipigunakaké kanggo pitik kampung utawa pitik adon
;Miturut ras
Ana sapérangan [[ras lokal]] pitik amarga kegiyatan [[domestikasi]] lan selèksi kanggo sipat/panampilan tinentu, kaya déné
* [[pitik pelung]], ras lokal lan unggul saka Priangan ([[Kabupatèn Cianjur]])
* [[pitik Kedu|pitik Kedu cemani]], ras lokal lan mulya saka tlatah Kedu kanthi ciri kas warna itheng thuntheng nganti moncong lan dagingé, kalebu pitik pedaging lan pitik hias;
* [[pitik Nunukan]], ras lokal lan mulya saka Nunukan, Kalimantan Wétan, kanthi wangun badan tegap lan ukuran gedhé, keturunan pitik adon, kalebu pitik pedaging lan hias;
Ana uga sapérangan istilah kanggu menyebut panampilan fenotipe tinentu, nanging sipat iku ora mlebu sajeroning ras tinentu, kaya déné
* ''pitik walik'', pitik kanthi wulu
* ''pitik Bali'', pitik mawa gulu tanpa wulu lan jambul ing endhasé, saiki wiwit ditangkaraké murni.
[[Gambar:Bantam Rooster.jpg|jmpl|Pitik "bantam", sawijining [[ras murni]] setengah katé asil selèksi]]
* ''pitik katé'', istilah umum kanggo pitik kanthi ukuran cilik (proporsi dawané sikil karo ukuran badan luwih cilik tinimbang pitik "normal"), ana manéka ras lokal lan ras murni selèksi
== Pirsani uga ==
|