Michelangelo: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
ganti isi, replaced: tembok → témbok (2)
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
ganti isi, replaced: antuk → olèh (4), sing → kang (27)
Larik 19:
| signature = Michelangelo Signature2.svg
}}
'''Michaelangelo Buonarroti''' utawa jeneng pepaké ing basa Italia '''Michelangelo di Lodovico Buonarroti Simoni''' (ing basa Spanyol diarani '''Miguel Ángel'''; ing basa Prancis diarani '''Michel-Ange''', singkang kurang luwih ateges '''[[Malaikat Mikail]]''') ([[6 Maret]], [[1475]] - [[18 Fèbruari]], [[1564]]) iku sawijining pelukis, pamahat, pujangga, lan arsitèk jaman [[Renaissance]].
 
Panjenengané misuwur ing sumbangan studi anatomi ing Seni Rupa. Karyané singkang dianggep paling apik ya iku Patung David, Pietà, lan Fresko ing langit-langit Sistine's Chapel.
== Riwayat urip ==
Larik 27:
 
=== Prabawa kulawarga Medici wiwit pasinaon ===
Ramané péngin supaya Michaelangelo konséntrasi marang profèsi kang dianggep luwih mapan, nanging Michaelangelo seneng seni rupa. Piyambaké banjur dibina déning Domenico Ghirlandaio (nanging kanthi sawijining sebab Michaelangelo nolak perkara iki) lan Bertoldo di Giovanni. Ghirlandaio banjur ngrékomendhasikké marang [[Lorenzo de Medici]]. piyambaké banjur gawé sapérangan karya singkang cukup ngéramaké (kanggo umuré singkang isih welasan taun), nanging durung bisa gawé jenengé dadi luwih misuwur, ing antarané:
* Madonna de la Salsa (1490-1492)
* Battle of the Centaurs (1491-1492)
Larik 34:
 
=== Révolusi Savonarola ===
Sawisé Lorenzo de Medici séda, panggantiné, Piero de Medici dudu wong singkang disenengi déning Michaelangelo. Panjenengané banjur metu saka binaan kulawarga Medici lan nerusaké karya-karyané dhéwé. Kapamimpinané Piero de Medici singkang lemah marakaké kutha Firenze dikepung pihak Republikan, lan kulawarga Medici kausir saka kutha Firenze.
 
Ing wektu iki, Michaelangelo nggawé sapérangan karya, antarané:
Larik 40:
* Patung studi Hercules saka marmer
 
Runtuhé kakuwasaan kulawarga Medici mènèhi celah marang ajaran pendhéta Savonarola kang nentang baliné unsur seni klasikisme nuju njeron Gréja. Seni Klasik dianggep ngandhut akèh dhémoralisme, ing antarané akèhé unsur érotisme lan gayisme (kabeneran modhèl-modhèl karya seni singkang akèh ana ing gréja iku lanang).
 
Perkara iki marakaké Michaelangelo ngupaya metu saka prabawa Firenze, lan ngupaya nerusaké profesiné ing Venice, banjur Bologna. Nanging ing rong kutha iki, ora ana siji waé singkang ngenal misuwuré jeneng Michaelangelo.
 
Panjenengané banjur mèlu tumindak apus goroh patung "The Lost Cupid" singkang banjur dituku déning pihak Gréja. Sanajan banjur konangan, pangudiné iki antukolèh aprésiasi saka Kardinal Raffaele Riario. Michaelangelo banjur antukolèh kapercayan kanggo gawé patung Bacchus. Nanging patung iki banjur diakoni Michaelangelo minangka pesenan Jacopo Galli.
 
=== Bali menyang Firenze ===
[[Gambar:Michelangelo_Petersdom_Pieta.JPG|thumb|left|150px|Patung Pietà]][[Gambar:David_di_Michelangelo_-_patellae.jpg|thumb|right|150px|Patung David]]
Ing wulan November 1497, duta besar Prancis njaluk marang Michaelangelo supaya gawé [[Pietà]], patung Ibu Maria kang nangisi patiné Yesus. Karya iki dadi pelopor jeneng pamatung ditulis langsung ing karya singkang digawé.
 
Saiki, karya-karya Michaelangelo wiwit antukolèh aprésiasi kang becik. Lan ing taun 1504, piyambaké wiwit ngerjakké karyané singkang paling misuwur, [[David (Michelangelo)|David]] kang banjur dipajang ing Piazza della Signoria. Karya iki dimaksudaké minangka simbol kakuwatan Républik marang ancaman saka faksi-faksi kang tetentangan ing tlatah Romawi. Karya iki uga dadi wiwitan pasulayané marang Leonardo da Vinci singkang nyaranaké supaya karya mau ing papan singkang ora nyolok banget.
 
=== Ing sangisoré prabawa Papacy ===
Larik 57:
Perkara iki dadi tantangan gedhé kanggo Michaelangelo, amarga sanajan naté nyinaoni panggawéan [[Fresko]] ing mangsa Domenico Ghirlandaio, nanging kanthi kaahlian panjenengané babar pisan dudu pelukis.
 
Fresko iki digawé ing période 1508-1512 kanthi siji pérangan pungkasan ing pojok kapél singkang durung dirampungaké nganti mangsa Paus Paul III diwiwiti.
 
=== Kakuwasaan Papacy ing Firenze ===
Ing taun 1513, prabawa Papacy ing [[Firenze]] mundhak kanthi munggahé salah siji anggota kulawarga Medici, Paus Leo X. Panjenengané ditugasaké kanggo ngerjakaké Facade Basilicia of San Lorenzo kanthi opah singkang banget nengsemaké. Nanging kauangan kulawarga Medici singkang ambruk banjur marakaké karya iki kaya setengah dadi. Salah siji pérangan singkang misuwur saka karya iki ya iku [[patung Moses]].
 
Prabawa Papacy pungkasané runtuh ing taun [[1527]] lan kulawarga Medici bangkrut, banjur samburiné bali menyang kakuwasaan Républik. Michaelangelo banjur mèlu ing pangrancangan pangreksan kutha Florence saka kepungan kanthi gawé dhesain bènténg.
Larik 67:
 
=== Pungkasaning riwayat urip ===
Michaelangelo antukolèh kapercayan manèh kanggo ngrampungaké pérangan pungkasan saka Fresko Sistine's Chapel, ya iku [[Last Judgement]]. Karya iki banjur nimbulaké kontrovèrsi amarga pangèksposan kawudonan.
 
Karya iki didandani déning asistènné Daniele da Volterra kanthi nambah lukisan kain panutup ing pérangan singkang dianggep wigati.
 
Michaelangelo séda tanggal [[18 Fèbruari]] [[1564]] ing yuswa 88 taun. Panjenengané naté gawé parodi Pietà, kanthi ngganti Ibu Maria kanthi sosok singkang dikira iku dhèknèné dhéwé.
 
== Kapribadèn ==
Asringé karya Michaelangelo nampilaké objèk ''nudity'' awaké wong lanang marakaké panjenengané dikira ngalami kalainan [[homoseksualitas]]. Saliyané iku, ing mangsa Medici homoseksualitas pancén dadi budaya singkang lazim dadi sanajan tetep dianggep amoral. Panjenengané uga naté kalibat percintaan marang salah sawijining bangsawan lanang.
 
Nanging tetep ana cathetan ngenani kacaketané kaliyan Vittoria Colonna, salah siji modhèl pasinaoné. Nanging sesambungan iki dinilai mung sawates kanca cerak amarga Vittoria Colonna iku salah siji saka sithik wanita ing mangsa Renaissance singkang duwé wawasan dhuwur ing babagan sains.
 
Sifat perfèksionis katon ing akèh karya Michaelangelo, salah sawijiné patung Faun singkang dikritik déning Lorenzo de Medici. Michaelangelo lila ngremuk untu-untu Faun mau kanggo nuruti pepénginan Lorenzo de Medici kanggo gawé patung iku supaya katon tuwa.
 
Salah siji kasalahan cilik singkang naté dilakokaké sawisé iku ya iku [[Patung Bacchus]]. Patung iki dirancang kanthi ora nggatèkaké anané kamungelan cacat ing bahan baku. Akibaté, rai utawa pasuryan patung iki katon retak lan katon ireng.
 
Kasalahan iki dibayar Michaelangelo nalika panggawéan David. Kabèh pérangan paling cilik saka marmer singkang dicepakaké ing panggawéan patung iki dipétung satliti-tlitiné. Perkara iki marakaké karyané diurmati amarga katlitèné singkang mangkono iku angèl disaingi déning pamatung liya.
 
Nanging pribadi Michaelangelo ora sasuci karyané singkang akèh dipajang ing altar gréja. Saliyané isu homoseksualitas, tumindaké mbongkar awak mayit marakaké panjenengané kudu ngadhepi akèh pamriksan. Karya-karyané uga akèh singkang kapiran mung amarga masalah dhuwit. Lan saiki, autobiografiné dikira akèh dimanipulasi kanggo ngangkat jenengé dhéwé. Panjenengané uga kalibat rivalitas ora séhat karo Leonardo da Vinci.
 
== Sumbangan marang Rénaisans ==