Indhonésia: Béda antara owahan

|leader_name2 = [[Jusuf Kalla]]

|conventional_long_name = Républik Indonésia

|native_name = ''Republik Indonesia''

|image_flag = Flag of Indonesia.svg

}}

 

 

Wangun pamaréntahan republik Indonésia kalebu [[Majelis Permusyawaratan Rakyat|législatur]] lan [[Présidhèn Indonésia|Présidhèn]] kapilih. Indonésia duwé [[Pratélan provinsi ing Indonésia|34 provinsi]], kang lima duwé status administratif mirunggan. Kutha krajan lan paling akèh kang ndunungi yakuwi [[Jakarta]]. Nagara duwé tapel wates karo [[Papua Nugini]], [[Timor Wétan]], lan [[Malaysia]] [[Malaysia Wétan|sisih wétan]]. Nagara tanggané kalebu [[Singapura]], [[Filipina]], [[Australia]], [[Palau]], lan tlatah [[India]] [[Kapuloan Andaman lan Nicobar]]. Indonésia iku sawijining anggota pangadeg [[ASEAN]] lan anggota saka ékonomi utama [[G-20]]. Ékonomi Indonésia iku [[Pratélaning nagara miturut PDB (nominal)|peringkat 16]] PDB nominal donya lan [[Pratélaning nagara miturut PDB (PPP)|gedhé dhéwé angka 8]] PDB ing [[Paritas daya tuku|PPP]].

Indonésia dumadi saka atusan [[Golongan ètnis ing Indonésia|golongan ètnis]] lan [[Basa-basa ing Indonésia|linguistik]] asli. Golongan ètnis gedhé dhéwé – lan dominan ing pulitik – ya iku [[Wong Jawa|Jawa]]. [[Idèntitas nasional]] wis dikembangaké, dikukuhaké déning [[basa nasional]], karagaman etnik, pluralisme agama ing populasi mayoritas Muslim, lan sajarah kolonial lan kraman marang iku. Sesanti nasional Indonésia, ''"Bhinneka Tunggal Ika"'' ("séjé-séjé nanging ajeg manunggal"), nuduhaké karagaman kang nagara. Sanajan populasi gedhé lan tlatah padhet kang ndunungi, Indonésia duwé tlatah jembar ara-ara samun kang njurung [[karagaman hayati]] tingkat paling dhuwur kaping pindho ing donya. Indonésia duwé sumber daya alam kalubèran kaya [[lenga]] lan [[gas bumi]], [[timah]], [[tembaga]] lan [[emas]]. Pertanian mligi mrodhuksi [[beras]], [[tèh]], [[kopi]], [[bumbon crakèn]] lan [[karèt]]. Partner dagang utama Indonésia ya iku [[Jepang]], [[Amérika Sarékat]] lan nagara tangga [[Singapura]], [[Malaysia]] lan [[Australia]].

 

{{further|Jeneng Indonésia}}

Jeneng ''Indonésia'' asalé saka pertalan Yunani saka ''[[Kali Sindu]]'' lan tembung ''nèsos'', tegesé "pulo Indhiya".<ref name = "EcoSeas1">{{cite book | last = Tomascik | first = T | author2=Mah, JA|author3=Nontji, A|author4=Moosa, MK |title = The Ecology of the Indonesian Seas&nbsp;– Part One | publisher = Periplus Editions | year = 1996 | location = Hong Kong | isbn = 962-593-078-7}}</ref> Jeneng kuwi wis ana ing abad kaping 18, adoh sadurungé Indonésia mardika.<ref name = "indoety">{{cite news | last=Anshory |first=Irfan |title=Asal-usul Nama Indonésia |publisher=Pikiran Rakyat |date= 16 August 2004 | url = http://www.pikiran-rakyat.com/cetak/0804/16/0802.htm |accessdate=5 October 2006|archiveurl = https://web.archive.org/web/20061215190155/http://www.pikiran-rakyat.com/cetak/0804/16/0802.htm |archivedate = 15 December 2006|deadurl=yes|language=id}}</ref> Ing taun 1850, [[George Windsor Earl]], sawijining [[étnologi|étnolog]] Inggris, ngajokaké istilah ''Indunesians''—lan, pilihané, ''Malayunesians''—kanggo kang ndunungi "Kapuloan Indhiya utawa Kapuloan Malayu".<ref name="JIAEA_1">{{cite journal |last=Earl |first= George SW |title=On The Leading Characteristics of the Papuan, Australian and Malay-Polynesian Nations |journal= Journal of the Indian Archipelago and Eastern Asia (JIAEA) |year=1850 |page = 119}}</ref> Ing publikasi kang padha, muridé Earl, [[James Richardson Logan]], nggunakaké ''Indonésia'' minangka sinonim kanggo ''Kapuloan Indhiya''.<ref name="JIAEA_3">{{cite journal |last=Logan |first= James Richardson | title = The Ethnology of the Indian Archipelago: Embracing Enquiries into the Continental Relations of the Indo-Pacific Islanders | journal = Journal of the Indian Archipelago and Eastern Asia (JIAEA) |year=1850 |pages=4:252–347}}</ref><ref>{{cite journal |last=Earl |first=George SW |title= On The Leading Characteristics of the Papuan, Australian and Malay-Polynesian Nations |journal= Journal of the Indian Archipelago and Eastern Asia (JIAEA) |year=1850 |pages= 254, 277–8}}</ref> Nanging, akadhemisi Walanda nulis ing publikasi Indhiya Wétan padha wegah nggunakaké ''Indonésia''. Nanging, padha nggunakaké istilah ''Kapuloan Malayu'' (''Maleische Archipel''); ''Indhiya Nèderlan'' (''Nederlandsch Oost Indië''), luwih kondhang ''Indië''; ''Wétan'' (''de Oost''); lan ''Insulinde''.<ref name = "Kroef">{{cite journal |title = The Term Indonésia: Its Origin and Usage |journal= Journal of the American Oriental Society |author = Justus M van der Kroef | volume = 71 | issue = 3 | pages = 166–71 | year = 1951 | doi =10.2307/595186 |jstor=595186}}</ref>

Sawisé 1900, jeneng ''Indonésia'' dadi luwih umum ing lingkungan akademik njaba Nèderlan, lan golongan nasionalis Indonésia migunakaké kuwi kanggo èksprèsi pulitik.<ref name = "Kroef" /> [[Adolf Bastian]], saka Universitas Berlin, mopulèrke jeneng kuwi liwat bukuné ''Indonesien oder die Inseln des Malayischen Archipels, 1884–1894''. Pelajar Indonésia kang pisanan nggunakaké jeneng iki ya iku [[Ki Hajar Dewantara|Suwardi Suryaningrat]] (Ki Hajar Dewantara), nalika ngedegaké kantor berita ing Nèderlan kang jenengé ''Indonesisch Pers-bureau'' ing 1913.<ref name="indoety"/>

 

 

''Kanggo tulisan sabanjuré, pirsani [[Sajarah Indonésia]]''

Ing [[26 Dhésèmber]] [[2004]], [[tsunami]] nerjang puluhan éwu warga ing [[NAD|Acèh]] lan [[Pulo Nias]], [[Sumatra]].

 

''Kanggo tulisan luwih pepak, pirsani [[Pulitik Indonésia]]''

[[Gambar:Ruang MPR.jpg|thumb|Pelantikan Présidhèn Indonésia déning [[Majelis Permusyawaratan Rakyat]] ing [[Gedung DPR/MPR|Komplèks Parlemèn]] Jakarta, 2014.]]

Lembaga Yudikatif wiwit mangsa réformasi lan anané amandemèn [[UUD 1945]] diayahi déning [[Mahkamah Agung Républik Indonésia|Mahkamah Agung]], [[Komisi Yudisial]], lan [[Mahkamah Konstitusi]], kalebu pangaturan administrasi para hakim. Sanajan mangkono [[Mantri Hukum lan Hak Asasi Manungsa Républik Indonésia|Mantri Hukum lan Hak Asasi Manungsa]] tetep ana ing kabinèt.

 

''Kanggo tulisan luwih pepak, pirsani [[Pratélan Provinsi Indonésia|Laladan-Laladan ing Indonésia]]''

{{Peta Indonésia}}

{{col-end}}

 

 

''Kanggo tulisan luwih pepak, pirsani [[Géografi Indonésia]]''

Lokasi Indonésia uga ana ing pinggir [[lèmpèng tèktonik]] kang aktif kang ateges Indonésia asring kena [[lindhu]] lan uga [[tsunami]]. Indonésia uga nduwé akèh gunung geni, salah sijiné ya iku [[gunung Krakatau]] ing selat Sundha.

 

''Kanggo tulisan luwih pepak, pirsani [[Ékonomi Indonésia]]''

[[Gambar:Muncan Bali Indonesia Rice-paddy-along-Jalan-Raya-Muncan-01.jpg|jmpl|Sawah ing Indonésia]]

Bank sentral Indonésia ya iku [[Bank Indonésia]].

 

''Kanggo tulisan luwih pepak, pirsani [[Démografi Indonésia]]''

 

Sumrambahing kang ndunungi Indonésia ora warata. Sing ndunungi mundhak matikel-tikel kanthi angka kang dhuwur. Pulo Jawa kang aling padhet kang ndunungi, lan uga dadi punjering pamaréntahan. Pulo [[Jawa]] iba vital lan strategis lan kudu digatèkaké temenan. Padunung Indonésia kang manggon anèng pulo-pulo sisih lor luwih sithik, tinimbang nagara-nagara kaya ta [[Jepang]], [[Cina]] lan [[India]].

 

[[Gambar:Borobudur.JPG|200px|thumb|Candhi Barabudhur ing Magelang, Jawa Tengah]]

''Kanggo tulisan luwih gamblang, pirsani [[Budaya Indonésia]]''

Jinising kasenian ing Indonésia akèh diprabawai karo sawetara kabudayan. Jogèd [[Jawa]] lan [[Bali]] iku kang kondhang, contoné, akèh olèh pangaribawa saka kabudayan [[Hindhu]]. Akèh candhi-candhi kang kawangun kaya ing tanah Indhia. Déné pagelaran [[wayang]] lan [[batik|bathik]] uga kawentar ing donya. Akèhing bebrayan lan agama agawé regeng kabudayan Indonésia.

 

 

 

Karèt naté kondhang kanthi sebutan ‘enam ireng’ lan iku bebathi nguntungaké devisa ing jaman mbiyèn. Ing donya, saiki Indonésia ngancik trap angka loro sawisé [[Malaysia]] ing babagan karèt. Nagara-nagara kang ngasilaké karèt liyané ya iku [[Thailand]], [[India]], [[Sri Lanka]], [[Nigeria]], [[Liberia]], [[Zaire]], [[Brazil]] lan [[Filipina]].

 

 

Kebonan klapa sawit sansaya jembar. Kasilé kaolah dadi lenga lan inti sawit. kasilé iki dièkspor menyang njaba nagara lan uga kanggo kabutuhané wong-wong Indonésia dhéwé.

 

Aréal tembako (mbako) ing taun [[1979]] kira-kira ambané 198.000 Ha. Ing antarané saka angka iku ya iku 183.000 Ha kaselenggarakaké déning rakyat, 2000 Ha diurusi cukong-cukong gedhé, lan 13.000 Ha didarbèni pamarintah (PTPN).

 

 

Emas lan pérak digulawentah déning PT Aneka Tambang ing Banten Kidul, karo Freeport Indonésia lan wiji tembaga ing [[Papua]]. Kanthi prasaja, rakyat uga mélu ngolah emas lan pérak kanthi cilik-cilikan.

 

 

Panambangan aspal kagiyaraké ing [[Sulawesi Kidul-Wétan]], Sakabèhé 19 lapangan gedhé lan cilik, lima ing antarané kaanggep becik. Yèn dikira sakabèhé, kira-kira 28,5 yuta ton.

 

 

* [[Tentara Nasional Indonesia|Militèr Indonésia]]

* [[TNI Angkatan Laut|TNI AL]]

 

{{portal|Indonésia|Asia}}

* [[Pratélan tokoh Indonésia]]

{{clear}}

 

{{Reflist|colwidth=30em}}

 

* {{Cite book|ref=Friend |last=Friend |first=T. |title=Indonesian Destinies |publisher=Harvard University Press |year=2003 |isbn=0-674-01137-6}}

* {{Cite book|ref=Ricklefs |last=Ricklefs |first=M. C. |title=A History of Modern Indonesia since c.1300, Second Edition |publisher=MacMillan |year=1991 |isbn=0-333-57689-6}}

* {{Cite book|ref=Vickers |last=Vickers |first=Adrian |title=A History of Modern Indonesia |publisher=Cambridge University Press |year=2005 |isbn=0-521-54262-6}}

 

{{Sister project links|voy=Indonésia}}

{{Commons category|Indonésia|Category:Indonésia}}