Basa Sangsekerta: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
c dandani pangéja, replaced: sawetara → sawatara (2) using AWB
Tanpa ringkesan besutan
Larik 28:
basa Sangsekerta Klasik iku basa kang wis dibakokaké déning [[Panini|Pāṇini]], ing layang paramasastrané ing watara [[abad kaping 4 SM]]. Posisi basa iki ing anak bawana [[India]] lan [[Asia Kidul]] Wétan mèmper karo posisi [[basa Latin]] lan [[basa Yunani|Yunani]] ing [[Éropah]] minangka basa Klasik. Basa Sangsekerta ndarbèni pangaribawa kang gedhé marang sapérangan gedhé basa ing anak bawana [[India]] lan uga ing [[Asia Kidul Wétan]].
 
basaBasa Sangsekerta saka mangsa pra-klasik diarani basa Sangsekerta Wéda. Basa iki kang dienggo ngripta ''[[Rgwéda]]'' lan mbokmanawa wis dienggo wiwit taun 1500 SM.
 
== Jeneng ==
Larik 39:
 
== Sajarah ==
basaBasa Sangsekerta iku anggota saka sub-rumpun [[Indo-Iran]] saka kulawarga basa [[Indo-Éropah]]. Kerabate kang cedhak dhéwé iku basa-basa [[Iran]]: basa [[Pèrsi]] Kuna lan basa ''Avesta''. Sajeroning kulawarga basa [[Indo-Éropah]] kang luwih amba, basa Sangsekerta raket karo [[basa Satem|basa-basa Satem]], mligi basa [[Slavik]], [[Baltik]] saha [[Yunani]].
 
=== basaBasa Wéda ===
basa Sangsekerta kaya déné kang direkam déning Panini, iku tumuwuh saka basa Wéda. Wiwitané basa Wéda iku ing watara taun 1500-1200 SM. Basa Wéda iku basa kang kanggo nganggit Rgwéda. Para ngèlmuwan lumrahé mbédakaké basa Wéda saka basa Sangskerta Klasik utawa "basa Panini". Loro-loroné dianggep dhialèk kang séjé. Sanadyan lorone mèmper, nanging ana sawatara prabédané ngenani [[fonologi]], [[kosakata]], [[paramasastra]] lan [[sintaksis]].
 
Mangsa Weda iki miturut para nimpuna dipungkasi nalika kitab [[Upanisad]] kaanggit.<ref>Witzel, Inside the Texts-Beyond the Texts, harvard 1997</ref> Ing watara taun 1000 SM, basa Wéda wis ngalami transisi saka basa ibu dadi basa kapindho.
 
=== basaBasa Sangsekerta Klasik ===
Kanggo mèh 2000 taun, ana sawijining tlatah kabudayan tunggal ing Asia Kidul, Tengah, Kidul Wétan lan uga Asia Wétan kang nampa pangaribawané basa Sangsekerta.<ref name="Pollock 2001 393">Pollock (2001:393)</ref> Korpus basa Sangsekerta Pasca-Wéda kang gedhé mligi bisa tinemu ing wiracarita misuwur Hindhu; ''[[Ramayana]]'' lan ''[[Mahabharata]]''. Sanadyan mangkono, ing pustaangka pustaka iki uga ana wangun-wangun basa kang séjé saka paramasastrané Panini. Nanging iki dudu déné unsur-unsur pra-Panini. Wangun-wangun iku bisa diarani "inovasi" utawa prabawa saka [[basa Prakreta]].<ref>Oberlies (2003:xxvii-xxix)</ref>
 
=== Suruté basaBasa Sangsekerta ing India ===
[[Gambar:John 3 16 Sanskrit translation grantham script.gif|thumb|Pertalan Alkitab ing basa Sangsekerta mawa Aksara Grantha saka abab kaping 19]]
Ana sawatara studi sosiolinguistik prakara basa Sangsekerta lésan kang mènèhi kesan manawa basa iki olèhé dienggo kanthi lésan iku cupet lan panuwuhané wis mandeg jaman biyèn.<ref>Hock, H. "Language death phenomena in Sanskrit: Grammatical evidence for attrition in contemporary spoken Sanskrit" in Studies in the Linguistic Sciences v.13 no.2 1983 Dept. of Linguistics, University of Illinois at Urbana-Champaign Dept. of Linguistics</ref>