Bathara Antaboga: Béda antara owahan
Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan |
Tanpa ringkesan besutan |
||
Larik 1:
Bathara Antaboga uga sinebut Sang Hyang Anantoboga. Ana ing layang Mahabharata sinebut Nagasesa. Tembung Anta mengku teges entek-entekaning (pungkasaning), lan tembung boga tegese pangan. Dene tembung Ananta tegese ora ana watese. Saka werdine tembung-tembung mau, nggambarake yen Sang Hyang anantaboga iku sawijining titah kang kinasihan dening ratuning para dewa, awit gedhening lelabuhane. Mula pantes lamun Sang Hyang Anantaboga diwenangake mangan apa wae, dewa-dewa liyane orang wenang menggak kekarepane.
Ing padhalangan, wujude Anantaboga ana loro: 1 Wujud ula naga ngagem kethu oncit (kethu keyongan). 2. Wujud manungsa, mripate tlelengan (yen gagrak Sala mripate kedhelen), ngagem topong (makutha awangunb bathok mengkurep), ngagem raskukan kaya satataning pandhita,
Kahyangane Sang Hyang Anantaboga ing Saptapratala, lapising bumi kang kaping pitu. Senadyan dununge ana sajroning bumi, kahyangan Saptapratala iku endahe ora kalah karo kahyangan Jonggringsaloka.
Sara silahe Sang Hyang Anantaboga miturut padhalangan: Sang Hyang (SH) Wenang peputra putri asmane Dewi sayati. Sabanjure Dewi sayati kagarwa ratu jim wujud ula naga jenenge Anantawasesa, peputra loro wujude naga, SH Anantadewa lan SH Anantaswara.
SH Anantadewa kagungan putra siji wujud ula asmane SH Anantanaga. SH Anantaswara uga kagungan putra siji wujude manungsa, asmane Dewi wasu. Sabanjure SH Anantanaga didhaupake klawan Dewi Wasu, peputra SH.Anantaboga iya Antaboga.
Garwane SH.Antaboga asmane Dewi Superti iya Sarmananastiti, putrine SH.Ismaya. Putrane SH Anantaboga ana loro, yakuwi Dewi Nagagini (kang banjur kagarwa dening satriya Panenggak Pandhawa, Bratasena) lan Bambang Nagatatmala. Dene putrane sing ora kacatet ing sarasilah ana loro, yakuwi Dewi Sinta Basundari lan Dewi Basuwati iya Dewi Landhep. Putri loro mau mung kocap ing lakon Watugunung.
Senajan wujude ula sabongkoting wit tal, nanging kadigdayane SH.Anantaboga ngedhap-edhabi. Yen tindak saka kahyangan mung cukup sedhakep karo ngeremake netrane, ngerti-ngerti wis tekan papan kang dituju. Bisa salin warna wujud manungsa lumrah.
Yen duka pethite diobat-abitake, bisa ngoregake jagad. Luwih-luwih yen saawa diobahake, bumi bakal ketaman lindhu gedhe. Lemah-lemah padha nela, prabawa angin lesus kang nggegirisi. Ana ing padhalangan kang mangkono iku sinebut gara-gara.
SH Anantaboga dadi ratuning para ula sajagad. Kabeh ula gedhe cilik, padha suyud marang dheweke. Dening Bathara Guru, SH Anantaboga kadhawuhan nyangga bumi, mula kahyangane ing dhasaring bumi (Saptapratala). (Catetan: Ing ilmu geologi, mbokmenawa SH.Anantaboga iku sing diarani lapisan Astenosfer).
Ilune (banyu ing tutuke) mawa wisa. Yen kanggo ngedusi wong awake bakal dadi atos ora tedhas tapak palu pandhe sisaning gurindha, prasasat ditumbak lakak-lakak yen disudhuk mung manthuk-manthuk. Wayang sakothak mung ana siji sing dilumuri ilere SH. Anantaboga, yaiku Raden Antareja, putrane Dewi Nagagini patut kalayan Wrekudara.
SH Anantaboga darbe upas kemanden werna telu kang sinebut upas Anta, upas Warayang lan upas Penganten. Upas telu mau dayane banget nggegirisi. Sing saoa ketaman upas mau bakal lebur tanpa dadi, ora kena kinukup kuwandhane. Aja maneh wujudting jalma manungsa, lagi tepake bae sing disembur, kang duwe tepak bakala palastra. Prasasat disemburake gunung bisa jugruk, disemburake segara bisa asat.
Plungsungane kang kaparingan aran Nagakawaca, yen diagem awake SH Anantaboga ora tedhas lan tumama ditamani salire gegaman gaweyane empu ing marcapada utawa empu kahyangan. Upas Anta, upas Warayang lan plungsungan Nagakawaca iku ing tembene kaparingake marang Raden Antareja. Plungsungane mau ditrapake ing anggane Antareja, mapan ing sajroning kulit sajabaning daging. Mula Raden Antareja yen nuju duka, awake kathon ana sisike emas.
Ing lakon Bale Sigala-gala, SH Anantaboga manjalma dadi garangan putih, kang nuntun Raden Bratasena kang ngrakut ibune lan kadhange papat, tumuju ing Kahyangan Saptapratala. Sabanjure Raden Bratasena didhaupake klawan Dewi Nagagini, kang tembene peputra Raden Antareja.
{{Stub}}
| |||