|
'''Antareja''' ikiiku putra pembarepepembarepé Raden Werkudara [[Bima]] patutan seka Dewi [[Nagagini]], putrineputriné Sang Hyang [[Anantaboga]], dewaningdéwaning taksaka ([[ula]]) kang mapan ing Kahyangan Saptapratala. Umume
Umumé crita-crita pedhalangan ngandhakakengandhakaké yenyèn putraneputrané Raden Werkudara kuwi ana telu, yakuwi Antareja, [[Gathutkaca]], lan Antasena[[Antaséna]]. Raden antarejaAntareja kasatriyanekasatriyané (papan dunungedunungé) ana ing JangkarbhumiJangkarbumi. GarwaneGarwané asma Dewi Ganggi, atmajaneatmajané Prabu Gangga Pranawa, ratu taksaka ing Tawingnarmada. Ing pagelaran wayang kulit, kerep muncul bebarengan karo Raden Irawan (putra Arjuna).
Raden Antareja kondhang digdaya, bisa ambles bhumi, ngambah njero lemah mula yen perang menangan. Maune ana ngarepe mungsuh, merga ambles bhumi bisa mak bedunuduk muncul ing saburine mungsuh, terus ngantem utawa nyembur saka mburi. Kasekten liyane, ing rananggana kalis ing pati. Matiya sedina ping pitu, yen isih kambon lemah, bali urip maneh. Gandheng eyangee iku dewaning ula, mula Antareja uga ndarbeni upas (bisa, bahasa Indonesia) cacah telu, yakuwi upas Anta, upas Warayang lan upas Penganten. Kasiyate upas bisa kanggo nambani wong lara, kanggo mateni mungsuh lan nguripake wong mati sing durung tekan mangsane. Kasekten liyane, Antareja ora tedhas ing salire gegaman merga ing sajroning kulit sajabaning daginge nganggo sangsangan Nagakawaca, saka tilas plungsungane Sang Hyang Antaboga. Mula yen Antareja nuju nesu, sarirane katon ana sisike emas. Ing wayang gagrak Jawa Timuran, yen nesu malah raine malih dadi ula, lan awake metu sisike. ▼== Kasektèn ==
Kaya Gathutkaca, nalika isih bayi Antareja uga wis tau dadi jagone para dewa, mungsuh ratu ula Prabu Nagabagindha lan patihe aran Rupatala saka negara jangkarbhumi. Iku gara-gara ratu ula kuwi kepingin mengku widodari Bathari Superti sing wis kagarwa Hyang Antaboga lan peputra loro Dewi nagagini lan Bambang Nagatatmala. ▼▲Raden Antareja kondhang digdaya, bisa ambles bhumi, ngambah njero lemah mula yenyèn perang menangan. MauneMauné ana ngarepengarepé mungsuh, merga ambles bhumibumi bisa mak bedunudukbedunuk munculmetu ing saburinesamburiné mungsuh, terus ngantem utawa nyembur saka mburi. KasektenKasektèn liyaneliyané, ing rananggana kalis ing pati. Matiya sedina ping pitu, yenyèn isih kambon lemah, bali urip manehmanéh. Gandheng eyangeeeyangé iku dewaningdéwaning ula, mula Antareja uga ndarbeni upas ( bisa,[[basa bahasaIndonesia]]: Indonesiabisa) cacah telu, yakuwi upas Anta, upas Warayang lan upas PengantenPengantèn. KasiyateKasiyaté upas bisa kanggo nambani wong lara, kanggo matenimatèni mungsuh lan nguripakenguripaké wong mati sing durung tekan mangsanemangsané. Kasekten liyaneliyané, Antareja ora tedhas ing saliresaliré gegaman merga ing sajroning kulit sajabaning dagingedagingé nganggo sangsangan Nagakawaca, saka tilas plungsunganeplungsungané Sang Hyang Antaboga. Mula yenyèn Antareja nuju nesu, sariranesarirané katon ana sisikesisiké emas. Ing wayang gagrak Jawa Timuran, yenyèn nesu malah rainerainé malih dadi ula, lan awakeawaké metu sisikesisiké.
Kekarepane Prabu Nagabagindha mua mesthi wae ditolak marang para dewa, saengga nuwuhake peperangan ing Repatkepanasan. Para dewa padha kasoran, banjur mintasraya marang Sang Hyang Antaboga. Prabu Nagabagindha nuli campuh bandadyuda lumawan Hyang Antaboga.Anggone perang nganthi suwe banget, ora ana sing kalah-ora ana sing menang. Saka pamrayogane Bathara Naradha, dewa ngajokake jago anyar, yakuwi bayi putrane Dewi Nagagini sing nembe dilairake. Sadurunge diajokake ana paprangan, bayi dilumuri idune Hyang anantaboga supaya ora tedhas gegaman. Tekan paprangan, bayi Antareja kuwi banjur dicandhak, dibanting, diidhak-idhak lan dicokot dening ratu ula mau, nanging tetep teguh timbul, dalasan tambah gedhe-tambah gedhe. Nagabagindha lan patih Rupatala akhire malah tiwas ing tangane satriya putrane Werkudara iku. Sukmane Prabu Nagabagindha lan Rupatala manjalma ana anggane Antareja, ndadekake saya sektine satriya iki. Dening Bathara Guru banjur kaparingan asma Anantaraja iya Anantareja utawa Antareja. Lan negara Jangkarbhumi banjur kaparingake marang Raden Antareja minangka kasatriyane, uga kalilan asmane nunggak semi marang Prabu nagabagindha lan Rupatala. Mula Antareja uga banjur kerep karan Raden Nagabagindha utawa raden Rupatala. ▼
Antareja pancen kondhang satriya sing sekti, jalaran mung kanthi ndilat bekas tepake sikil wae, mungsuhe bisa mati. Kasekten iki kang gawe Prabu Kresna mikir supaya Antareja ora susah melu [[Bharatayuddha]]jalaran yen nganti melu perang ora wurung para Kurawa bisa mati mung mungsuh Antareja. Mula sadurunge perang gedhe kuwi diwiwiti, Antareja kudhu disingkirake luwih dhisik kanthi dikon ndilat bekas tapakane dhewe. Ya mesthi wae Antareja uga banjur mati. Kuwi pungkasane Antareja urip ing jagad marcapada. ▼▲Kaya Gathutkaca, nalika isih bayi , Antareja uga wis tau dadi jagonejagoné para dewadéwa, mungsuh ratu ula Prabu Nagabagindha lan patihepatihé aran Rupatala saka negara jangkarbhumijangkarbumi. Iku gara-gara ratu ula kuwi kepingin mengku widodari Bathari Superti sing wis kagarwa Hyang Antaboga lan peputra loro Dewi nagaginiNagagini lan Bambang Nagatatmala.
Ing pedhalangan gagrag [[Surakarta]], Antareja uga sinebut [[Antasena]]. Ing gagrag [[Jogjakarta]], Antareja beda karo [[Antasena]]. ▼▲KekarepaneKekarepané Prabu Nagabagindha mua mesthi waewaé ditolak marang para dewadéwa, saenggasaéngga nuwuhakenuwuhaké peperangan ing Repatkepanasan. Para dewa padha kasoran, banjur mintasraya marang Sang Hyang Antaboga. Prabu Nagabagindha nuli campuh bandadyuda lumawan Hyang Antaboga. Anggone Anggoné perang nganthi suwesuwé banget, ora ana sing kalah-ora ana sing menang. Saka pamrayoganepamrayogané Bathara Naradha, dewadéwa ngajokakengajokaké jago anyar, yakuwi bayi putraneputrané Dewi Nagagini sing nembenembé dilairakedilairaké. SadurungeSadurungé diajokakediajokaké ana paprangan, bayi dilumuri iduneiduné Hyang anantabogaAnantaboga supaya ora tedhas gegaman. Tekan paprangan, bayi Antareja kuwi banjur dicandhak, dibanting, diidhakdiidak- idhakidak lan dicokot deningdéning ratu ula mau, nanging tetep teguh timbul, dalasan tambah gedhegedhé-tambah gedhegedhé. Nagabagindha lan patih Rupatala akhireakhiré malah tiwas ing tanganetangané satriya putraneputrané Werkudara iku. SukmaneSukmané Prabu Nagabagindha lan Rupatala manjalma ana angganeanggané Antareja, ndadekakendadekaké saya sektinesektiné satriya iki. DeningDéning Bathara Guru banjur kaparingan asma Anantaraja iya Anantareja utawa Antareja. Lan negara JangkarbhumiJangkarbumi banjur kaparingakekaparingaké marang Raden Antareja minangka kasatriyanekasatriyané, uga kalilan asmaneasmané nunggak semi marang Prabu nagabagindhaNagabagindha lan Rupatala. Mula Antareja uga banjur kerep karan Raden Nagabagindha utawa radenRaden Rupatala.
== Patiné Antareja ==
▲Antareja pancenpancèn kondhang satriya sing sekti, jalaran mung kanthi ndilat bekastilas tepaketepaké sikil waewaé, mungsuhemungsuhé bisa mati. KasektenKasektèn iki kang gawegawé Prabu Kresna mikir supaya Antareja ora susah melumèlu [[Bharatayuddha]] jalaran yenyèn nganti melumèlu perang ora wurung para [[Kurawa ]] bisa mati mung mungsuh Antareja. Mula sadurungesadurungé perang gedhegedhé kuwi diwiwiti, Antareja kudhukudu disingkirakedisingkiraké luwih dhisik kanthi dikon ndilat bekastilas tapakanetapakané dhewedhéwé. Ya mesthi waewaé Antareja uga banjur mati. Kuwi pungkasanepungkasané Antareja urip ing jagad marcapada.
== Sebutan ing pedhalangan ==
▲Ing pedhalangan gagrag [[Surakarta]], Antareja uga sinebut [[Antasena]]. Ing gagrag [[Jogjakarta]], Antareja bedabéda karo [[Antasena]].
{{Stub}}
| 