Kresna: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
SieBot (parembugan | pasumbang)
Tanpa ringkesan besutan
Larik 1:
[[image:Kresna-kl.jpg|thumb|Kresna]]
Prabu Sri Bathara Kresna iku ratu ing Dwarawati, putrane Prabu Basudewa nata ing mandura sing angka loro saka garwa Prameswari Dewi Mahindra uga ana sing nyebut yen asmane prameswarine iku Dewi Dewaki kang banjur sedha kundhuran sawise nglairake putrane iku. Sabanjure Narayana (jenenge Prabu Kresna nalika isih mudha) disusoni dening Dewi Rohini, ibune Kakrasana (kadhanege tuwa Narayana/Prabu Kresna). Dadi Narayana iku yen karo Kakrasana (Baladewa nalika isih enom) nunggal sasesepan. Narayana uga isih duwe adhi nunggal rama seje ibu sesilih Dewi Bratajaya iya Wara sumbadra.Tembene, Dewi Bratajaya iku dadi garwane Arjuna, satriya panengah Pandhawa.
Nalika isih mudha, jenenge Narayana. Ing pedhalangan, Kresna kondhang amarga lantip lan pinter micara. Karo [[Arjuna]], Kresna kapilih dadi titisaning [[Bathara Wisnu]]. Raja ing kraton Dwarawati iki sawijining turuning [[Yadhu]]. Dheweke anake basudewa, Raja Mandura. Garwa-garwane yaiku [[Dewi Jembawati]], [[Dewi Rukmini]] lan [[Dewi Setyaboma]]. Dene putra-putrine yaiku: [[Boma Narakasura]], [[Raden Samba]], lan [[Siti Sundari]].
Narayana sakadang nalika isih timur dititipake marang Ki Demang Antyagopa lan Nyai Sagopi ing Kadhemangan Widorokandhang. Iki kanggo nyingidake supaya aja nganthi konganan dening Kangsadewa, putrane kuwalon Prabu Basudewa saka Dewi Maerah kang jumeneng adipati ing Sengkapura kang kepengin nguwasani negara Mandura.
Ya nalika ana ing Widharakandang iki, Narayana meguru marang Begawan Padmanaba ing Pertapan Girituba. Dening Sang Begawan pinaringan pusaka cacah loro aran Senjata Cakra Baskara, Kembang Cangkok Wijayakusuma lan kaca Paesan kang bisa kanggo ngawuningani kahanan sing bakal dumadi. Kejaba kuwi uga pinaringan aji "Kesawa" iya aji Balsrewu kang dayane menawa Prabu Kresna lagi duka banjur astane nyenggol bedhore Kesawa bisa triwikrama dadi brahala sagunung anakan sesilih Ditya Balasrewu. Sabanjure Sang begawan Padmanaba iya banjur manitis ana anggane Narayasa.
Prabu Kresna iku kawentar kadidene titising dewa bathara Wisnu, dewa kang andhum kabahagyan lan keadilan. Mula ya wicaksana, waskitha, pinter, sekti mandraguna, sidik ing paningal lan yen duka bisa malih buta brahala.
Prabu Kresna banget tresnane marang adhine ipe, yaiku Arjuna. Kresna lan Arjuna iku nganthi kerep diibaratake kaya godhong suruh lumah lan kurepe, nadyan beda wujude nanging yen digigit padha rasane.
Ratu Dwarawati iki uga kondhang kadidene salah sijine paraga sing pinter (lihai) lan ahli strategi perang sing mumpuni. Nalika dumadine perang Baratayuda, Kresna dadi botohe para Pandhawa.
Ngarepe dumadine perang, tau minangka duta. Budhale menyang Astina nitih kreta dikusiri rayine, Setyaki. Ing Tegal Kuru lakune ditungka dewa cacah papat, yaiku Sang Hyang Narada, Sang Hyang Kanwa, Sang Hyang Janaka lan Ramaparasu kang ngersakake nyekseni anggone padha pirembugan.
Sawise Prabu Kresna tekan Astina, maune ditampa kanthi becik dening Prabu Duryudana sakadhang. Prabu Duryudana ya wis saguh mbalekake negara Astina sigar semangka marang para Pandhawa. Nanging nalika para dewa mau wis padha kondhur makayangan, Duryudana njabel kesaguhane. Layang prajanjen kang wis ditapak astani narendra kekarone disebit-sebit. Lan oran mung kuwi wae, ratu Astina kuwi uga banjur paring sasmita marang Patih Sengkuni lan Pandhita Durna supaya dhawuh marang para Kurawa amrih ngrangket lan nyirnakake Prabu Kresna. Kurawa klakon nglarak Prabu Kresna menyang alun-alun nedya disirnakake. Mesthi wae Prabu Kresna banjur duka yayah sinipi, banjur triwikrama malih dadi brahala kang gedhene sagunung anakan. Para Kurawa bubar mawut katrajang pangamuke Ditya Balasrewu. Miturut crita padhalangan gagrak Yogyakarta sing kalumrah kae, pangamuka Balasrewu uiku tundhone nggawa kurban Prabu Dhestharastra lan Dewi Gendari (bapa lan ibune para Kurawa) sedha sarimbit amarga kebrukan Baluwerti (beteng kedhaton)kang juruguk amarga pangamuke Balasrewu. Jugrugane beteng kang ngebruki Prabu Dhestarastra lan Gendari iku kinarya liwat playune para Kurawa kang dibujung brahala. Iki ateges, Prabu Dhstharastra lan Dewi Gendari pada wae diidhak-idhak dening para putrane dhewe, amarga anggone ora bisa ndhidik (nggulawentah) lan mulang-muruk bab kautaman marang para anak-anake.
Ana ing perang baratayuda, Prabu Kresna ngusiri kretane Arjuna nalika perang-tandhing lumawan Adipati Karna. Arjuna unggul yudhane, Adipati Karna gugur ketaman jemparing Pasopati.
Miturut padhalangan, garwane Prabu Kresna kuwi ana papat: 1. Dewi Jembawati atmajane Resi jembawan ing pertapan Gandamadana, peputra Raden Samba Wisnubrata lan Gunadewa; 2. Dewi Rukmini, putrine Prabu Bismaka ing negara Kumbina, peputra Dewi Titisari lan Saranadewa; 3. Dewi Setyaboma putrine Prabu Setyajid ing Lesanpura, peputra Raden Setyaka, lan 4. Dewi Pretiwi putrine Sang Hyang Nagaraja ing kahyangan Sumurjalatundha, peputra Raden Setija (iya Prabu Bhomanarakasura) lan Dewi Siti Sendari.
Ing pakeliran, yen Prabu Baladewa kondhang kadidene ratu sing pakulitane putih mulus alias bule tekan balung sumsum, Prabu Kresna iki pakulitane ireng. Cocok karo asmane, tembung "kresna"werdine pancen ireng. Ireng tekan getih, balung lan sumsume.
PungkasaningPungkasane crita, Kresna sirna saragane amarga kena pitulaheputulahe sepata turuning namgsabangsa Yadhu kang kudu tumpes.
 
Ing [[Bharatayudha]], Kresna ora melu cawe-cawe langsung. Kresna mung ngatur sapa kang bakal dadi senopati. Nanging sadurunge perang diwiwiti, Kresna dadi utusan kanggo Pandhawa menyang [[Korawa|Kurawa]]. Kadadeyan iki ana ing lakon ''Kresna Duta''. Dene nalika [[Arjuna]] arep tandhing lawan [[Karna|Adhipati Karna]], Kresna menehi wejangan marang Arjuna. Arjuna rangu-rangu arep mangkat perang amarga arep tandhing karo sedulure dhewe. Wejangan iki kondhang ing India tinulis ing [[Bhagawad Gita]].
 
Pungkasaning crita, Kresna kena pitulahe sepata turuning namgsa Yadhu kang kudu tumpes.
 
Gaman:
*Senjata Cakra : Panah awujud cakra (bunder kaya rodha) lan lancip ing pucuke.
*Cangkok Kembang Wijaya Kusuma : awujud cangkoking kembang kang bisa ngusadani wong lara utawa mati sadurunge wektune.
*Kaca Paesan : Kaca kang bisa kanggo meruhi apa kang bakal kelakon.
 
===Delengen Uga===