Kopi: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Magioladitis (parembugan | pasumbang)
c →‎Priksani ugi: All info is kept in Wikidata, removed: {{Link FA|es}} (4) using AWB (10903)
c gawé using AWB
Larik 17:
'''Kopi''' iku ombenan sing digawé saka [[wiji]] kopi sing [[diobong]] utawa [[digorèng]]. Biyasané wijiné iki saka tanduran ''coffea arabica'' utawa ''coffea canephora (robusta)''. Kopi sing asalé saka [[Jawa]] uga misuwur banget saindenging jagat. Kopi arupa sumber utama [[kafein]].
 
Saiki kopi dadi komodhitas angka [[loro]] sing paling akèh didagangaké sawisé [[lenga bumi]]. Total 6,7 yuta ton kopi diprodhuksi watara taun [[1998-2000]] waé. Diprakirakaké ing taun [[2010]], Prodhuksi kopi ing donya bakal tekan 7 yuta ton per taun ( saka [http://www.fao.org/docrep/006/y5143e/y5143e0v.htm FAO] ).
 
== Sajarah ==
Larik 23:
Sajarah kopi bisa dingertèni tilasé saka watara [[abad kaping 9]], ing dhataran dhuwur [[Ethiopia]]. Saka kana banjur nyebar menyang [[Mesir]] lan [[Yaman]], lan banjur ing abad limalas saya mawiyar menyang [[Persia]], [[Mesir]], [[Turki,]] lan [[Afrika lor]].
 
Wiwitané kopi rada ora ditampa déning sebagéyan wong. Ing taun [[1511]], amarga èfèk rangsangan sing njalari, dipenging panggunaané déning para [[imam]] konservatif lan otodhoks ing majelis kaagamaan ing [[Makkah]]. Nanging amarga popularitas omben iki, mila larangan mau ing taun [[1524]] diilangaké jalaran titah [[Sultan Selim I]] saka [[Kasultanan Utsmaniyah]] Turki. Ing [[Kairo]], Mesir, larangan kang padha uga disahaké ing taun [[1532]], ing ngendi warung kopi lan gudhang kopi ditutup.
 
Saka donya [[Muslim]], kopi nyebar dhateng [[Eropah]], lan ombenan iki dadi populèr sakwéné [[abad kaping 17]]. Wong [[Walanda]] sing sepisanan ngimpor kopi kanthi skala gedhé dhateng [[Eropah]], lan ing sawijining wektu nylundhupaké wijiné ing taun [[1690]], amarga tandhuran utawa wiji mentahé ora diidinaké metu kawasan [[Arab]]. Iki banjur diterusaké kanthi pananduran kopi ing [[Jawa]] déning wong Walanda.
 
Nalika kopi tekan kawasan koloni [[Amérikah]], kawitané ora kasil kaya ing [[Eropah]], amarga dianggep kurang bisa nggantèkaké [[alkohol]]. Nanging, sakwisé [[Perang Révolusi]], panyuwunan marang kopi ningkat cukup dhuwur, nganti para panyalur kudu mbukak parsedyan cadhangan lan ngundhakaké regané sacara dramatis; sebagéyan perkara iki amarga didhasari déning mudhuné pasedyan [[tèh]] déning para pedhagang [[Inggris]]. Minat wong [[Amérika]] marang kopi tuwuh ing wiwitan [[abad kaping 19]], nyusul dumadiné perang ing taun [[1812]], ing ngendi aksès impor tèh kapedhot sauntara, lan uga amarga ningkaté tèknologi panggawéan minuman, mila posisi kopi minangka komodhitas saben dina ing Amérikah saya kuwat.
Larik 43:
{{utama|Kopi Luwak}}
:[[Kopi luwak]] iku salah siji kopi asli [[Indonesia]] kang wis misuwur.<ref name=luwak>[http://www.ringsurf.com/online/2151-kopi_luwak.html. Coffee Plants]. 2009. Diakses pada 13 Mei 2010.</ref>
[http://www.winsscoffee.com/kopi-luwak/ Kopi luwak] mujudake kopi kang didol regane paling larang ing donya.<ref name=arro2/> Proses gawegawé lan rasane kang unik banget dadi alesan utama larange rega kopi jinis iii. Jan-jane kopi iki isih kalebu jinis kopi arabika. Wiji kopi iki banjur dipangan dening ''[[luwak]]'' utawa kewan jinis [[musang]].<ref name=arro/> Nanging, ora kabeh bageyan saka wiji kopi iki bisa kacerna dening kewan iki.<ref name=luwak/> Bageyan jero wiji iki bakalan metu bebarengan karo teleke. Amarga suwene ing sajroning saluran pencernaan luwak, wiji kopi iki wis ngalami [[fermentasi]] singkat kang klakon dening [[bakteri]] alami ing sajroning kang bisa menehi cita rasa tambahan kang unik.<ref name=luwak/>
 
== Jinising nginuman kopi ==
Larik 54:
 
* [[Kopi ireng]], mujudake asil ekstraksi langsung saka wiji kopi kang digodhog lan disajikake tanpa tinambahan [[perisa]].<ref name=tipe1/>
* [[Espresso]], mujudake kopi kang kagawekagawé kanthi ngekstraksi wiji kopi kanthi migunakake keluk kang panas ing tekanan kang dhuwur.<ref name=book1/>
* [[Latte]] (''coffee latte''), iki mujudake jinis kopi [[espresso]] kang tinambahan [[susu]] kanthi rasio antara [[susu]] lan kopi 3:1.<ref name=book1/>
* ''[[Café au lait]]'', arep padha karo ''caffe latte'' nanging mugunakake campuran kopi ireng.<ref name=tipe1/>
Larik 63:
* Kopi instan, asale saka wiji kopi kang digaringake lan digranulasi.<ref name=book1/>
* [[Kopi Irlandia]] (''[[irish coffee]]''), mujudake kopi kang dicampur karo [[wiski]].<ref name=tipe1/>
* [[Kopi tubruk]], kopi asli saka [[Indonesia]], kopi asli [[Indonesia]] kang digawedigawé kanthi masak wiji kopi bebarengan karo [[gula]].<ref name=tipe1/>
* [[Melya]], isih kalebu jinis kopi kanthi nambahake bubuk cokelat lan [[madu]].<ref name=tipe1/>
* [[Kopi moka]], arep padha karo cappuccino lan latte, nanging diwenehi tambahan sirup [[cokelat]].<ref name=book1/>
Larik 70:
== Mupangat Kanggo Awak ==
[[Gambar:Berlin marathon.jpg|thumb|left|200px| Kopi akeh dikonsumsi dening para atlet sadurunge tandhing.]]
Kandutan [[kafein]] sajroning kopi duweni efek kang macem-macem ing saben-saben wong. Akeh wong kang bakalan ngalami efeknya kanthi cara langsung, dene wong liya ora ngrasakake babar pisan. Kaya mangkene ana gegayutane karo sipat [[genetika]] kang diduweni saben-saben wong kang ana gegayutane karo kamampuan [[metabolisme]] awak sajroning ncerna kafein.<ref name=enzim1/> Metabolisme kafein kedaden kanthi direwangi enzim ''[[sitokrom]]'' P450 1A2 (CYP1A2). Ana 2 tipe enzim, yaiku CYP1A2-1 lan CYP1A2-1.<ref name=enzim3>Bach C. 2008. [http://www.consumergenetics.com/DNA-Tests/Caffeine-Metabolism-Test.php. Caffeine Metabolism DNA Testing: CaffeineGEN™.]</ref> kang duwe enzim CYP1A2-1 bisa ''mematabolisme'' kafein kanthi cepet lan efisien mula efek saka kafein bisa dirasa kanthi nyata. [[Enzim]] CYP1A2-2 duwe laju metabolisme kafein kang alon mula akeh-akehe wong kanthi tipe iki ora ngrasakake efek kasarasan saka kafein lan malahan cenderung ndadekake efek kang negatif.<ref name=enzim3/><ref name=enzim1>Cornelis MC, El-Sohemy A, Kabagambe EK, and Campos H. 2006. Coffee, CYP1A2 genotype, and risk of myocardial infarction. ''JAMA'' 295:1135-41.</ref><ref name=enzim3/><ref name=enzim2>Sata F, Yamada H, Suzuki K, Saijo Y, Kato EH, Morikawa M, Minakami H, Kishi R. 2005. Caffeine intake, CYP1A2 polymorphism and the risk of recurrent pregnancy loss. ''Mol Human Repro'' 11(5):357-60.</ref>
 
Akeh isu kang ngrembaka ngenani efek negatif nginum kopi kanggo awak, kayadene ngunggahna risiko kena [[kanker]], [[diabetes melitus]] tipe 2, [[insomnia]], penyakit [[jantung]], lan kelangan konsentrasi.<ref name=efek1>Yuhardin. 2009. [http://scriptintermedia.com/view.php?id=2514. Delapan Khasiat Minum Kopi.]</ref> Kandutan kafein sajroning kopi jebule bisa neken thukule [[sel]] [[kanker]] kanthi cara ''bertahap''.<ref name=efek1/> Saliyane iku, kafein bisa mudhunake risiko kena diabetes melitus tipe 2 kanthi njaga sensitivitas awak marang [[insulin]].<ref name=book3>Wildman REC.2007. ''Handbook of Nutraceuticals and Funtional Foods''. Ed ke-2. CRC Press: AS. Halaman: 453-462.</ref> Kafein sajroning kopi uga wis kabukti bisa ncegah penyakit serangan jantung.<ref name=efek1/><ref name=mood1/> Ngonsumsi kopi uga bisa nggawenggawé awak tetep kajaga lan ngunggahake konsentrasi sanajan ora signifikan.<ref name=mood1>Smith A, Whitney H, Thomas M, Brockman P. 1999. Effects of caffeine and noise on mood, performance and cardiovascular functioning. ''Hum Psychopharmacol Clin Experimental'' 12(1):27-33.</ref><ref name=con1>Frewer LJ, Lader M. 2004. The effects of caffeine on two computerized tests of attention and vigilance. ''Hum Psychopharmacol Clin Experimental'' 6(2):119-128.</ref> Ing babagan [[olahraga]], kopi akeh dikonsumsi dening para [[atlet]] sadurunge tandhing amarga senyawa aktif sajroning kopi bisa ngunggahake [[metabolisme]] [[energi]], utamane kanggo mecahake [[glikogen]] ([[gula]] cadangan sajroning awak).<ref>McClaran, Wetter. 2007. Sports nutrition. ''J Int Soc'' 4:11.</ref>
 
Saliyane kafein, kopi uga duweni kandhutan senyawa [[antioksidan]] kang cacahe rada akeh.<ref name=antio/> Anane antioksidan bisa ncegah efek pangrusakan dening senyawa [[radikal bebas]], kayadene kanker, diabetes, lan penurunan respon imun.<ref name=mood1/> Tuladhane senyawa antioksidan kang ana ing sajroning kopi yaiku [[polifenol]], [[flavonoid]], [[proantosianidin]], [[kumarin]], [[asam klorogenat]], lan [[tokoferol]].<ref>[http://www.buzzle.com/articles/antioxidants-in-coffee.html. Antioxidants in Coffee.] 2009.</ref> Kanthi digodhog, aktivitas antioksidan iki bisa diunggahake.<ref name=antio>Yanagimoto K, Ochi H, Lee KG, Shibamoto T. 2004. Antioxidative activities of fractions obtained from brewed coffee. ''J Agric Food Chem'' 52(3):592-6.</ref>
Larik 86:
*[[Gunané kopi|khasiat kopi]]
 
 
{{stub}}
{{Commons category|Kopi}}
{{Artikel Dhasar}}
 
[[Kategori:Ombèn-ombèn]]
 
 
{{stub}}