Tèh: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
c mbenakaké éjaan using AWB
c mbenakaké éjaan using AWB
Larik 22:
== Sajarah ==
[[Gambar:Teestrauch Detail.jpg|thumb|left|Tanduran tèh]]
Miturut critacarita, tèh ditemokaké ing [[Cina]]. Tèh ing pisanan ditemokaké déning [[Kaisar Shen Nun]] ing taun [[2737]] sadurungé Masehi. Kaisar Shen Nung dikenal ora mung dadi kaisar thok, ananing uga dikenal kanthi sesebutan ''The Divine Healer'' (''Sang Penyembuh dari Ilahi'').<ref name="Inter1">{{id}}[http://www.sosro.com/sejarah-teh-dunia.php Sejarah tèh dunia] diakses tanggal 30 April 2011</ref> Crita nemu tèh déning Kaisar, ora sinengaja nalika [[godhong]] tèh kang ana ing kebon Kaisar Shen Nung tiba ing [[banyu]] kang lagi digodhog dening Kaisar. Nalika godhong tèh iku kena banyu panas, mambu énakè langsung nggawé Kaisar kepingin nyoba ngicipi. Ora mung mambunè, ananging rasa sepet lan pait saka godhong tèh iku disenengi déning Kaisar amarga dipercaya bisa agawé segering awak. Saliyané iku, miturut panelitèné Kaisar Shen Nung, ngombé tèh bisa marèkaké saka penyakit.<ref name="Inter1"/>
 
Akèh kang ngandharaké panemonan tèh ing [[Jepang]] kang ana gegayutané karo [[Daruma]]. Daruma yaiku wong kang nyebaraké agama [[Zen Buddha]] utawa kang dikenal kanthi sesebutan ''Father of Zen Buddha'' ing [[Jepang]] taun [[600 Masehi]]. Kacarita, Daruma lagi nyinauni agama [[Buddha]] kanthi tapa lan ora turu utawa merem sasuwéné 7 taun (ana kang ngandharakè 9 taun). Ana critacarita liya kang nyritakaké Daruma tapa kanthi lungguh nganti ing pungkasané sikilé Daruma lumpuh. Ana critacarita kang luwih sangar nyritakaké yèn Daruma sengaja nyuwèk kelopak mripaté bèn ora turu nalika tapa. Klopak mripaté iku tiba ing [[lemah]]. Lan miturut lègenda, ''keajaiban'' kadadéyan nalika klopak mripat iku tiba, thukul tanduran tèh kang kaping pisanan ing Jepang. Wiwit iku, Daruma dikenal kanthi mripaté kang gedhé minangka ''icon'' utawa pratandha lan didadèkaké golèkan kang misuwur ing Jepang.<ref name="Inter1"/>
 
Ing taun 780 Masehi, kang pisanan cendekiawan kang jenengé Lu Yu ngumpulaké lan nulis [[buku]] kang ngrembug babagan temuan tèh lan mumpangate ing sajroning ''literatur'' tèh, yaiku ''Ch’a Cing'' utawa ''The Classic of Tea''. Buku iku nyritakaké yèn tèh mujudakè ombèn-ombèn kang bisa nggawé wong luwih ''semangat'', bisa nglerem ati, mbuka pikiran lan nggawé ora ngantuk, nggawé ènthènging awak lan nyegeraké awak, sarta bisa ngunggahaké kamampuan pikiré wong.<ref name="Inter1"/>
Larik 85:
Tèh dadi ombèn-ombèn kang disenengi wong akèh ing donya kanggo dikonsumsi. Tèh bisa dikonsumsi ing kabèh jinis ombèn-ombèn ing donya-kayata dicampur karo [[kopi]], [[coklat]], ''soft drink'', lan [[alkohol]]. Para konsumèn tèh paling akèh saka nagara [[Asia]] kulon yaiku nagara [[India]] lan [[Sri Lanka]]. Saking akèhé kang seneng ngonsumsi tèh, nganti ana budaya ngombé tèh kaya ing ''Gongfu tea ceremony'' kang ana ing nagara [[Cina]]. Ing nagara [[Jepang]] ana budaya ngombé tèh kanthi cara kang unik, yaiku sadurungé [[cangkir]] diisi tèh, cangkir iku direndhem ing banyu panas supaya nalika tèh dijog ing cangkir, angeté bisa awèt. Ing [[Amérika]] 80% wong seneng ngombé tèh kanthi cara diwènèhi ès.<ref name="As1">{{en}}["Tea". Modern Marvels television (program). The History Channel. Disiarna tanggal 15 Oktober 2010]</ref>
 
Taun [[2003]], prodhuksi tèh donya yaiku 3.21 milyar ton. Ing taun [[2008]], prodhuksi tèh donya luwih saka 4.73 milyar ton. NegaraNagara kang paling akèh mrodhuksi tèh yaiku [[Cina]], [[India]], [[Kenya]], [[Sri Lanka]], lan [[Turki]]. Miturut tabèl prodhuksi tèh (ing ton), kabèh nagara kang ngasilaké tèh mundhak terus. Data iku éntuk saka [[FAO]] nalika [[Januari]] [[2010]].<ref name="Inter6">{{en}}[http://faostat.fao.org/site/342/default.aspx FAOSTAT] kadeleng tanggal 2 Mei 2011</ref>
{| class="wikitable sortable"
|-
!NegaraNagara!!2006!!2007!!2008
|-
| style="text-align:left;"|{{flag|China}}||align="right"|{{formatnum:1047345}}||align="right"|{{formatnum:1183002}}||align="right"|{{formatnum:1275384}}
Larik 116:
| style="text-align:left;"|{{flag|Uganda}}||align="right"|{{formatnum:34334}}||align="right"|{{formatnum:44923}}||align="right"|{{formatnum:42808}}
|-
| style="text-align:right;"|NegaraNagara liya||align="right"|{{formatnum:189551}}||align="right"|{{formatnum:193782}}||align="right"|{{formatnum:205211}}
|- class="sortbottom"
!Total!!{{formatnum:3646452}}!!{{formatnum:3887308}}!!{{formatnum:3833750}}