Temulawak: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Fitri Ani (parembugan | pasumbang)
c éjaan using AWB
Larik 21:
[[Gambar: Curcuma, jardins du muséum 03.JPG|thumb|200px| Kembang Temulawak]]
 
'''Temu lawak''' (''Curcuma xanthorhiza'' L.) (en:''Java Turmeric'')<ref name="internet1">[http://www.bppt.go.id/index.php?option=com_content&view=article&id=741:lindungi-temulawak-indonesia&catid=56:bioteknologi-dan-farmasi Temu lawak ikon herbal Indonesia]</ref> kuwiiku tanduran obat-obatan sing kagolong jroning suku [[pala kapendhem]] (''temu-temuan'') ([[Zingiberaceae]]). Tanduran iki asalé saka [[Indonésia]], mliginé Pulo [[Jawa]].
 
'''Temu lawak''' (''Curcuma xanthorhiza'' L.) (en:''Java Turmeric'')<ref name="internet1">[http://www.bppt.go.id/index.php?option=com_content&view=article&id=741:lindungi-temulawak-indonesia&catid=56:bioteknologi-dan-farmasi Temu lawak ikon herbal Indonesia]</ref> kuwi tanduran obat-obatan sing kagolong jroning suku [[pala kapendhem]] (''temu-temuan'') ([[Zingiberaceae]]). Tanduran iki asalé saka [[Indonésia]], mliginé Pulo [[Jawa]].
 
Ing Jawa, tanduran iki diarani '''temulawak''', ing [[Sunda]] diarani '''koneng gede''', déné ing [[Madura]] diarani '''temu labak'''.
Baris 30 ⟶ 29:
== Morfologi ==
 
Temulawak kalebu tanduran Terne sing nduwèni gagang semu dhapuran, habitusé bisa nganti 2-2,5 mèter, saben dhapuran ana 3-9 anakan lan saben tanduran nduwèni 2-9 ron. <ref name="internet2"> [http://diperta.jabarprov.go.id/index.php/subMenu/1090 Budidaya Temulawak]</ref>
 
* Oyod
 
[[Oyod]] temulawak kang padatan diarani rimpang kawangun kanthi sampurna lan pangé kuat, wernané ijo peteng. Rimpang induk bisa nduwèni 3-4 rimpang.<ref name="internet3">[http://agricenter.jogjaprov.go.id/index.php?action=generic_content.main&id_gc=136 Temulawak (Curcuma xanthorrhiza)]</ref> Werna kulit rimpang [[coklat]] rada [[abang]] utawa [[kuning]] tuwa, déné werna dagingé [[oranye]] tuwa utawa kuning.<ref name="internet3"/> Rimpang temulawak kawangun ing jero lemah, jeroné udakara 16 &nbsp;cm. Padatan, saben dhapuran nduwèni 6 rimpang tuwa lan 5 rimpang enom.<ref name="internet3"/> Khasiat rimpang temulawak yaiku kanggo antiradang, nambah prodhuksi [[ASI]], anti racun [[empedhu]], ngudhunaké [[kolésterol]], [[diurètik]], tonikum, lan ngilangaké nyeri ing [[sendhi]].<ref name="internet3"/>
 
* Gagang
 
Temulawak kalebu jinis tanduran hèrba sing gagangé semu lan dhuwuré bisa nganti 2-2,5 mèter, wernané [[ijo]] utawa coklat peteng.<ref name="internet3"/> Godhongé padha nutupi nganti kawangun gagang.<ref name="internet3"/> Temulawak bisa urip apik ing dhaérah dhataran cendhèk nganti dhuwur 750 mèter sadhuwuré permukaan segara.<ref name="internet3"/>
 
* Godhong
 
Saben gagang nduwèni [[godhong]] sing cacahé 2-9 kanthi bentuk bunder ndawa kaya godhong [[gedhang]], wernané ijo utawa coklat rada [[ungu]], dawané 31-84 31–84&nbsp;cm lan ambané 10-18 10–18&nbsp;cm.<ref name="internet3"/>
 
* Kembang
 
Temulawak nduwèni [[kembang]] sing bentuké nggrombol, cendhak lan amba, wernané [[putih]] utawa kuning tuwa lan bongkot kembangé wernané ungu.<ref name="internet3"/> Kembang majemuk bentuké ''bulir'', bunder dawa, dawané 9-23 9–23&nbsp;cm, ambané 4-6 4–6&nbsp;cm. Kembang thukul kanthi cara giliran saka kantong-kantong godhong pengayom sing gedhé lan manéka werna ukurané uga wernané.<ref name="internet3"/> Mahkota kembang wernané abang, bentuké [[tabung]] (silinder) kanthi dawa 4,5 &nbsp;cm, mekrok ing wayah ésuk lan alum nalika soré.<ref name="internet3"/>
 
== Fisiologi ==
 
Temulawak wis dimangertèni ngandhut senyawa kimia sing nduwèni aktivitas fisiologis, yaiku kurkuminoid lan [[lenga atsiri]].<ref name="internet3"/> Kurkuminoid mènèhi werna [[kuning]] ing rimpang kang sipaté anti-[[baktèri]], anti-[[kanker]], anti-[[tumor]], lan anti-radang, ngandhut anti-oksidan lan hypokolèsteromik.<ref name="internet3"/> Déné lenga atsiri nduwèni rasa lan ambu sing khas. Isi lenga atsiri ing rimpang temulawak 3-12%. <ref name="internet3"/>
 
Miturut éksplorasi, rimpang temulawak ngandhut akèh zat kimiawi sing mènèhi èfèk positif kanggo [[organ]] manungsa kayata [[empedhu]], [[ati]], lan [[pankréas]].<ref name="internet3"/> Prabawané kanggo empedu yaiku bisa nyegah kawanguné [[watu]] lan kolesistisis.<ref name="internet3"/> Ing ati, zat temulawak ngrangsang [[sèl]] ati nggawé empedhu, nyegah [[hépatitis]], lan lara ati, ngéwangi ngudhunaké kadar SGOT lan SGPT uga kanggo anti-hépatotoksik.<ref name="internet3"/> Kajaba iku, temulawak uga bisa ngrangsang fungsi penkréas, nambah seléra mangan, ngrangsang mlakuné sistem [[hormon]] métabolisme lan fisiologi awak.<ref name="internet3"/>
Baris 57 ⟶ 56:
 
* Pati 48.18% - 59.64% - mbantu prosès metabolisma lan fisiologi [[organ]] awak.<ref name="internet3"/>
 
* Protin 29.00% - 30.00%<ref name="internet3"/>
 
* Abu 5.26% - 7.07% <ref name="internet3"/>
 
* Serat 2.58% - 4.83% - sipaté tonik <ref name="internet3"/>
 
* Kurkumin 1.60% - 2.20% - nglancaraké prosès pencernaan ing badan <ref name="internet3"/>
 
* Minyak asiri 6.00% - 10.00% - ningkataké fungsi [[ginjel]] <ref name="internet3"/>
 
* Phelandren - nglancaraké prosès ngetokaké toksik ing sajeroné awak léwat banyu uyuh <ref name="internet3"/>
 
* Kamfer <ref name="internet3"/>
 
* Turmerol - mbantu prosès metabolisme <ref name="internet3"/>
 
* Borneol - mbalèkaké kasarasan awak amarga lara <ref name="internet3"/>
 
* Sineal <ref name="internet3"/>
 
* Xanthorrhizol <ref name="internet3"/>
 
 
== Khasiat ==
Baris 87 ⟶ 74:
* Ngudhunaké kolesterol
 
Kontèn kolagoga saka temulawak nduwèni mupangat kanggo ningkataké prodhuksi lan sèrèksi empedu sing kerjané kolekinetik lan koleretik, diéwangi kanthi ''kerja kolekinetik'' dilakokaké déning ''fraksi kurkuminoid'', déné ''kerja kolerotik'' dilakokaké déning komponèn saka fraksi [[lenga atsiri]]. Kasilé kanthi ningkataké prodhuksi cairan empedu, mula partikel padhet ing kandhung empedu bisa kélong. Kahanan iki ngelongi kolik empedu, weteng kembung amarga gangguan métabolisme [[lemak]] lan ngudhunaké kadhar [[kolèsterol]] getih sing dhuwur. <ref name="internet4">[http://temulawak.org/sifat-dan-kandungan-kimia-temulawak/ Sifat dan Khasiat]</ref>
 
* Kanggo kasarasan untu
Baris 115 ⟶ 102:
== Pranala njaba ==
* [http://abaherbal.com/?p=163 Khasiyat temulawak]
 
 
{{rempah-rempah}}
{{tetanduran-obat-stub}}
 
[[Kategori:Rempah-rempah]]
[[Kategori:Tetanduran jamu lan bumbu]]
[[Kategori:Zingiberaceae]]
 
 
{{tetanduran-obat-stub}}