Gim Olympiadé: Béda antara owahan
Konten dihapus Konten ditambahkan
c éjaan using AWB |
c éjaan, replaced: yaiku → ya iku (12) using AWB |
||
Larik 1:
[[Gambar:Olympic_flag.svg|thumb|250px|right|Gendera Olimpiade]]
'''Tetandhingan Olimpiade''' ([[French language|basa Perancis]]: ''les Jeux olympiques'', ''JO'')<ref name="olimpiade 1">[http://www.olympic.org/fr/ "French and English are the official languages for the Olympic Games."] Diaksès 7 Juli 2012</ref>,
Awalé, Olimpiade mung mlaku ing [[Yunani]] kuno nganti akhiré ing [[taun]] 393 M Olimpiade kuno iki dimandekaké déning Kaisar [[Romawi]], [[Theodosius]]. Olimpiade salanjuté diuripne menèh déning salah sijining bangsawan [[Perancis]] jenengé [[Pierre Frèdy Baron de Coubertin]] ing [[taun]] 1896. Ing kongres [[taun]] 1894 sing diselenggaraké ing [[Paris]], digawé Komite Olimpiade Internasional (IOC) lan ibu kota [[Yunani]], [[Athena]] dipilih dadi tuan rumah Olimpiade modern sing kapisan [[taun]] 1896. Salanjuté, saka [[taun]] 1896 tekan saiki, saben petang [[taun]] pisan Olimpiade Mangsa Ketiga terus dienekane kajaba taun-taun ing jaman [[Perang Donya II]]. Edisi khusus kanggo [[ulah raga]] mangsa rendeng; Olimpiade Mangsa Rendeng, lekas diènekaké ing [[taun]] 1924. Awalé Olimpiade Mangsa Rendeng dienekake ing tahun sing pada karo Olimpiade Mangsa Ketiga, ananging saka [[taun]] 1994 Olimpiade Mangsa Rendeng diènèkaké saben petang [[taun]] pisan, karo kaletan wektu rong [[taun]] saka Panitia Olimpiade Mangsa Ketiga <ref name="olimpiade 2">{{id}}[http://www.olympic.or.id/index.php/section/games/type/1 SITUS RESMI KOMITE OLIMPIADE INDONESIA] Diaksès 19 Juli 2012</ref>.
Larik 6:
[[Evolusi]] sing digandrungi dening IOC sing suwéné saka [[abad]] 20 tekan 21 wis ndadèkaké pirang-pirang éwah-éwahan ing panyelenggaran Olimpiade. Sak propirané kanggo njumbuhaké dilakokaké, kalebu uga panggawénan Olimpiade Mangsa Rendeng kanggo [[ulah raga]] es lan salju, Paralimpiade kanggo atlet sing nduwé cacat fisik lan Olimpiade Remaja kanggo para atlet remaja. Ing perkembangané, Olimpiade wés ngadepi macem-macem tantangan, kayadené pada mboikot, migunakake [[obat]]-obatan, suap lan [[terorisme]]. Olimpiade uga dadi kesempatan gedhé [[kutha]] lan [[nagara]] tuan rumah kanggo ngenalaké awaké déwé ing [[donya]].
Ing [[Indonésia]], Olimpiade sing kerep dikenal lan ajeg dimèloni
== Olimpiade kuno ==
Larik 12:
Wiwit éwonan [[taun]] kapungkur bangsa [[Yunani]] wés kenal [[ulah raga]] ing pangertèn sing paling ringkes. Dewèké nglakoni kanggo kepentingan pasukan perang utawa [[Militer|kemiliteran]]. Kanthi ulah raga dikarepaké para prajurit dadi tangkas dan sregep ing perang. Olimpiade sing paling dhisik kacrios wes diselenggarakaké bangsa [[Yunani kuno]] ing [[taun]] 776 Sadurungé Masehi. Kegiyatan itu dimèloni kabèh bangsa Yunani lan nduwé kagunan kanggo ngurmati dewa sing paling dhuwur, [[Zeus]]. Zeus manggon ing [[Gunung Olimpus]] sing salanjuté dadi jeneng Olimpiade nganti saiki. Olimpiade kuno uga diselenggarakaké pendak petang [[taun]], para [[ulah ragawan]] paling apik saka Yunani pada teka ing arena cedak Gunung Olimpus. Para ulah ragawan pada tandhing siji siji, dudu gawa jeneng tim. Para [[atlet]] sing arep tandhing luwih dhisik latihan sing tenanan sing suwéné sepuluh wulan ing daérahé dewé-dewé. Jaman Mbiyèn, ing Yunani kerep kedadéan perang sedulur, ananging ing wektu pesta ulah raga mlaku, wong sing pada ribut pada nglakoni gencatan senjata. Sapa waé sing nglanggar konsensus bakalé diwènèhi denda. [[Sparta|Bangsa Sparta]] tau dipeksa mbayar denda amarga nglanggar gencatan senjata saksuwéné [[Perang Peloponnesus]]. Amèh pertandhingan, panitia pelaksana mbelèh babi kurban.<ref>{{cite book|last=Swaddling|first=Judith|title=The Ancient Olympic Games|publisher=University of Texas Press|location=Austin|year=2000|edition=2|page=54|isbn=0-292-70373-2|oclc=10759486|url=http://books.google.com/?id=2-HQMnDiLqIC&printsec=frontcover#PPA54,M1|}}diakses 23 Juli 2012</ref><ref>Young (2004), hal. 12</ref>
Saiki, ing daérah [[Olympia, Yunani]] wes ana bangunan cilik lan gelanggang ing alam terbuka. Sisa-sisa puing gelanggang latihan iku kagolong peninggalan [[arkeologi]]s sing dilestarèkaké dening pemerintah Yunani. Ing pesta Olimpiade kerep kedadéan perjanjian perdamaian utawa persekutuan antar bangsa. Kedadéan uga pirang-pirang kegiyatan transaksi. Barang-barang sing didol
Macemé pertandhingan ing Olimpiade kuno bisa kasebut sarwa atos. Para atlet mlayu pada mlayu sak kenceng-kencengé tanpa nganggo lambaran sikil. Para panunggang jaran pada lomba entèk-entèkan tanpa pelana utawa sanggurdi. Para atlet sing mencolot gawa pemberat sing diayunké kanggo nambah surungan maju. [[Ulah raga]] sing paling abot
Olimpiade kuno mung entuk ditonton lan dimeloni para priya. Amarga para atlet kudu tandhing nganggo awak ora nganggo busana, kajaba kanggo kesempatan khusus, kaya lomba keréta jaran. Dèwèké nanggo busana manéko warna kanggo nudhuhaké status sosial sing nduwé keréta lan [[jaran]]. Kanggo wong [[Yunani]] ora nganggo busana dadi cara paling pas kanggo [[ulah raga]]. Dèwèké bungah menawa duwèni awak sing atletis.<ref name="Burkert">Burkert (1983), hal. 95</ref> Sing menang pertandhingan entuk mahkota godong, kaya godong zaitun liar sing ngganteni medali. Kadang-kadang sing juara diarak mlebu [[kutha]] lewat siji bolongan/terowongan sing digawé khusus ing tembok [[kutha]]. Dewèké dielu-elu ing dalan [[kutha]] lan disambut kanthi wacanan [[puisi]].<ref>Swadling (1999), hal. 90–93</ref> Hadiah liane kanggo ulah ragawan sing berprestasi arupa bebas saka pajek lan entuk mangan gratis. Salah sijining kota uga diwènèhi bonus duit sing jumlahé gedhe. Malah ing [[kutha]] sing dinggo panggon pemenang digawèkaké patung sing dewèké. Akeh patung watu lan perunggu isih sisa tekan saiki lan iku dadi hadiah sing paling langgeng duwéné sing juara. Salah siji bagian cabang atletik sing isih tetep dikenal tekan saiki
Olimpiade tekan nduwurané ing [[abad]] kaping-6 lan kaping-5 SM, ananging sabanjuré kanthi alon-alon ngalami kunduran bebarengan kalahé Yunani karo [[Romawi]]. ora ana konsensus sing nyatakné kanthi resmi babagan rampungé Olimpiade, ananging teori sing paling umum dicekel saiki
== Olimpiade modern ==
=== Pelopor ===
[[Gambar:Brookes 1876.jpg|thumb|250px|left|Dr. William Penny Brookes.]]
Pertandhingan kapisan sing pelaksanaané pada karo Olimpiade kuno
Ing [[taun]] 1850 siji Kelas Olimpiade diadekake dening Dr. William Penny Brookes ing [[Much Wenlock]], [[Shropshire]], [[Inggris]]. Sabanjure, ing [[taun]] 1859, Dr. Brookes ngganti jeneng Kelas Olimpiade dadi Olimpiade Wenlock. Kegiyatan kasebut tetep dienekake tekan dina iki.<ref>Young (2004), hal. 144</ref> Tanggal 15 November 1860, Dr. Brookes membentuk Perkumpulan Olimpiade Wenlock.<ref name=Young>Young (1996)</ref>{{rp|28}}.
|