Asem: Béda antara owahan
Konten dihapus Konten ditambahkan
c Bot: Migrating 98 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q11158 (translate me) |
c éjaan, replaced: yaiku → ya iku (7) using AWB |
||
Larik 1:
'''Asam''' (kang asring diwakili kanthi rumus umum '''HA''') sacara umum arupa [[senyawa kimia]] sing menawa dilarutaké ing banyu bakal ngasilaké larutan kanthi [[pH]] luwih cilik saka 7. Ing dhéfinisi modhérn, asam iku sawijining dat kang bisa mènèhi [[proton]] (ion H<sup>+</sup>) marang dat liya (kang disebut [[basa]]), utawa bisa nampa pasangan [[èlèktron]] bébas saka sawijining basa. Réaksi
== Sapérangan dhéfinisi asam ==
Istilah "asam" arupa terjemahan saka istilah kang dipigunaaké kanggo perkara sing padha ing basa-basa Éropah[[Eropa]] kaya ''acid'' (basa Inggris), ''zuur'' (basa Walanda), utawa ''Säure'' (basa Jerman) kang sacara harfiah gegandhéngan karo rasa masem utawa kecut. Ing [[kimia]], istilah asam duwé arti sing luwih khusus. Ana telung dhéfinisi asam sing umum ditampa ing kimia,
* '''Arrhenius''': Miturut dhéfinisi iki, asam iku sawijining dat sing ningkataké konsèntrasi ion hidronium[[Hidronium]] (H<sub>3</sub>O<sup>+</sup>) nalika dilarutaké ing banyu. Dhéfinisi sing sepisanan ditelaaké déning [[Svante Arrhenius]] iki mbatesi asam lan basa kanggo dat-dat sing bisa larut ing banyu.
* '''Brønsted-Lowry''': Miturut dhéfinisi iki, asam iku kang mènèhi proton[[Proton]] marang basa. Asam lan basa sing gegandhengan mau disebut minangka pasangan asam-basa konjugat[[Konjugat]]. [[Johannes Nicolaus Brønsted|Brønsted]] lan [[Martin Lowry|Lowry]] sacara kapisah nelaaké dhéfinisi iki, kang nyakup dat-dat sing ora larut ing banyu (ora kaya ing dhéfinisi Arrhenius).
* '''Lewis''': Miturut dhéfinisi iki, asam iku panampa pasangan èlèktron saka basa. Dhéfinisi sing ditelaaké déning [[Gilbert N. Lewis]] iki bisa nyakup asam sing ora ngandhung [[hidrogen]] utawa [[proton]] sing bisa dipindhahaké, kaya [[wesi(III) klorida]]. Dhéfinisi Lewis bisa uga dijelasaké kanthi téori [[orbital molekul]]. Sacara umum, sawijining asam bisa nampa pasangan èlèktron ing orbital kosongé sing paling asor ([[LUMO]]) saka orbital karisi sing paling dhuwur ([[HOMO]]) saka sawijining basa. Mila, HOMO saka basa lan LUMO saka asam nggabung mbentuk [[orbital molekul]] ikatan.
Sanajan dudu arupa téori sing paling amba cakupané, dhéfinisi [[Brønsted-Lowry]] arupa dhéfinisi sing paling umum digunaaké. Ing dhéfinisi iki, kaasaman sawijining senyawa ditemtokaké déning kastabilan ion hidronium[[Hidronium]] lan basa konjugat sing larut nalika senyawa kasebut wis mènèhi [[proton]] ing njeron larutan papan asam iku ana. Stabilitas basa konjugat sing luwih dhuwur nedahaké kaasaman senyawa mau sing luwih dhuwur.
Larik 16:
* '''Rasa''': masem utawa kecut nalika dilarutaké ing banyu.
* '''Sentuhan''': asam krasa nyengat yèn didumuk, utamané yèn asamé asam kuwat.
* '''Karéaktifan''': asam réaksiné hebat karo sapérangan gedhé [[logam]],
* '''Hantaran listrik''': asam, sanajan ora mesthi [[ion]]ik, arupa [[èlèktrolit]].
=== Sifat kimia ===
Ing banyu, réaksi [[Kasetimbangan kimia|kasetimbangan]] iki dumadi antarané sawijining asam (HA) lan banyu, sing duwé peran minangka basa,
HA + H<sub>2</sub>O ↔ A<sup>-</sup> + H<sub>3</sub>O<sup>+</sup>
[[Tetapan asam]] iku tetapan kasetimbangan kanggo réaksi HA karo banyu:
<math>K_a = \frac{[\mbox{H}_{3}\mbox{O}^+][ \mbox{A}^-]}{[\mbox{HA}]}</math>
Asam kuwat duwé nilai ''K<sub>a</sub>'' sing gedhé (
Asam lemah duwé nilai ''K<sub>a</sub>'' sing cilik (
Asam kuwat nyakup asam [[halida]] - HCl, HBr, lan HI. (Nanging, asam fluorida, HF, rélatif lemah.) Asam-asam okso, kang umumé ngandhung atom pusat kanthi [[bilangan oksidasi]] dhuwur kang dikupengi oksigen, uga cukup kuwat; nyakup HNO<sub>3</sub>, H<sub>2</sub>SO<sub>4</sub>, lan HClO<sub>4</sub>. Akèh-akèhé asam [[Senyawa organik|organik]] arupa asam lemah.
| |||