Wikipédia

Albani

nagara ing Éropa

Albania (Rungokakéi/ælˈbeɪniə, ɔːl-/ a(w)l-BAY-nee-ə; Albanian: Shqipëri utawi Shqipëria),[a], kanthi resmi Republik Albania (Albanian: Republika e Shqipërisë),[b], inggih punika setunggaling nagari wonten Eropa kidul-wetan. Nagari puniki papan wonten kawasan Balkan wonten Segara Adriatik lan Segara Ionia wonten Segara Mediterania lan batesan kaliyan Montenegro wonten ler-kilen, Kosovo wonten ler-wetan, Makedonia Ler wonten wetan, lan Yunani wonten kidul. Membentang sa-wiyar 28,748 km2 (11,100 sq mi), kawasan puniki nampilaken warni-warni kondisi iklim, geologi, hidrologi, lan morfologi. Bentang alam nagari puniki sawentawis saking pareden berbatu ingkang ketutup salju wonten Pareden Alpen Albania lan Pareden Korab, Skanderbeg, Pindus, lan Ceraunian, ngantos dataran andhap ingkang subur ingkang memanjang saking pesisir Segara Adriatik lan Segara Ionia. Tirana inggih punika ibu kitha lan kitha paling ageng wonten nagari puniki, dipuntumuti dening Durrës, Vlorë, lan Shkodër.

Républik Albani
Republika e Shqipërisë  (Albani)
Gendéra abang kanthi elang ireng sirah loro ing tengah.
Gendéra
Aditamèng
Motto: Ti Shqipëri, më jep nder,
më jep emrin Shqipëtar
"Sampeyan Albania, wenehana aku pakurmatan,
Sampeyan menehi kula jeneng Albania"
Gunagita: "Hymni i Flamurit"
"Hymne kanggo Gendéra"
Lokasi Albania (ijo)
Kuthagara
lan Kutha paling gedhé
Tirana
41°19′N 19°49′E / 41.317°N 19.817°E / 41.317; 19.817
JawatbasaAlbania
Basa minoritas sing diakoni
Agama
(2020)
WangsanamaWangsa Albani
PapréntahanRepublik parlementer kesatuan
Bajram Begaj
Edi Rama
• Ketua Parlemen
Lindita Nikolla
PaukumkaryanKuvendi
Sajarah ngedegake
• Kraton Arbanon
1190
• Kraton Albani
Februari 1272
• Kapangeranan Albani
1368
• Liga Lezhë
2 Maret 1444
• Kapangeranan Mirdita
1515
• Pashalik saka Scutari/Janina
1757/1787
• Proklamasi kamardikan saka Kakaisaran Ottoman
28 November 1912
• Kraton Albania
29 Juli 1913
• Republik Albania kapisan
31 Januari 1925
• Kraton Albania
1 September 1928
• Republik Albania kapindo
10 Januari 1946
• Republik Albania katelu
28 Desember 1976
• Republik Albania kapapat
29 April 1991
• Konstitusi saiki
28 November 1998
Pijembar
• Gunggung
28,748 km2 (11,100 sq mi) (140)
• Banyu (%)
4,7
Population
• Pikira-kira Januari 2022
Cithakan:DecreaseNeutral 2.793.592[2]
• Cacahjiwa 2011
2.821.977[3]
• Ketebdunung
97/km2 (251.2/sq mi)
GKK  (ITK)Pikira-kira 2024
• Gunggung
Increase $59.099 milyar[4] (118)
• Saben wong
Increase $20.739[4] (83)
GKK  (angka)Pikira-kira 2024
• Gunggung
Increase $25.297 billion[4] (125)
• Saben wong
Increase $8.877[4] (84)
Gini (2019)positive decrease 34[5]
tengah
IPM (2021)Increase 0.796[6]
dhuwur · 67th
ArtacihnaLek (ALL)
Laladan wektuUTC+1 (CET)
• Mangsa ketiga (AKK)
UTC+2 (CEST)
Nyetir ingtengen
Kodhé bèl+355
TLD internèt.al

Pratelan administratif besut

Albania dipunwedharaken jroning tlatah teritorial sajembar 28,748 km2 (11,100 sq mi) ing semenanjung balkan. Kanthi informal Albania diperang dadi telung tlatah, yaiku tlatah lor, tengah, lan kidul. wiwit deklarasi kamardikane ing taun 1912, albania wis mereformasi organisasi internale saakeh ping 21. Wanci puniki, unit-unit administratif utami inggih punika kalih welas county konstituen (qarqe/qarqet), ingkang nggadhahi status ingkang sami ing andhaping hukum. [8]

Lambang County ing Albani Ibu kutha Area
(km2)		 Populasi (2020) IPM (2019)
  Berat Berat 1.798 122.003 0,782
  Dibër Peshkopi 2.586 115.857 0,754
  Durrës Durrës 766 290.697 0,802
  Elbasan Elbasan 3.199 270.074 0,784
  Fier Fier 1.890 289.889 0,767
  Gjirokastër Gjirokastër 2.884 59.381 0,794
  Korçë Korçë 3.711 204.831 0,790
  Kukës Kukës 2.374 75.428 0,749
  Lezhë Lezhë 1.620 122.700 0,769
  Shkodër Shkodër 3.562 200.007 0,784
  Tirana Tirana 1.652 906.166 0,820
  Vlorë Vlorë 2.706 188.922 0,802
Referensi:[9][10]

Cathetan besut

  1. ↑ pronounced [ʃcipəˈɾi(a)]; Cithakan:Lang-aln utawi Shqipnia, ugi Shqypni utawi Shqypnia.[7]
  2. ↑ pronounced [ɾɛpuˈblika ɛ ʃcipəˈɾisə].

Réferènsi besut

  1. ↑ Cithakan:Cite CIA World Factbook
  2. ↑ "Popullsia e Shqipërisë" (ing basa Albania). Instituti i Statistikës. 26 March 2020. Diarsip saka sing asli ing 22 August 2022. Dibukak ing 22 August 2022.
  3. ↑ "Population and Housing Census 2011" (PDF). Instituti i Statistikës. Diarsip saka sing asli (PDF) ing 26 August 2020. Dibukak ing 21 September 2020.
  4. ↑ a b c d "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (Albania)". IMF.org. IMF. 10 October 2023. Dibukak ing 11 October 2023.
  5. ↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". ec.europa.eu. Eurostat. Dibukak ing 12 August 2021.
  6. ↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (ing basa Inggris). UNDP. 8 September 2022. Diarsip (PDF) saka asliné ing 2022-10-09. Dibukak ing 8 September 2022.
  7. ↑ Giacomo Jungg (1 January 1895). Fialuur i voghel scc...p e ltinisct mle...un prei P. Jak Junkut t' Scocniis ... N'Sckoder t' Scc...pniis. Dibukak ing 23 July 2016 – lumantar Internet Archive.
  8. ↑ "Reforma Administrativo-territoriale" (PDF) (ing basa Albania). Government of Albania. kc. 8. Diarsip (PDF) saka asliné ing 2022-10-09.
  9. ↑ "Popullsia në 1 Janar sipas qarqeve dhe gjinisë 2001 – 2020" (ing basa Albania). Instituti i Statistikës (INSTAT). Diarsip saka sing asli ing 10 October 2021. Dibukak ing 22 July 2020.
  10. ↑ "Sub-national HDI – Area Database–Global Data Lab". Dibukak ing 13 September 2018.

Mangga Pirsani besut

Pranala njaba besut

Wikimedia Commons duwé médhia ngenani Category:Albania.
Wikiplesir duwé panuntun plesir ngenani Albania.
Dijupuk saka "https://jv.wikipedia.org/w/index.php?title=Albani&oldid=1671274"