Gendra Watergate

Watergate iku gendra pulitik gedhé lan kadadèn ing Amérika Sarekat ing taun 1970-an, sawisé ana prampokan ing kantor gedhéné Democratic National Committee (DNC) ing pakantoran Watergate ing Washington, D.C. lan administrasiné Présidhèn Richard Nixon sing ngupadi nutupi paumiluné. Nalika konspirasi iku kalingkab lan diinvèstigasi déning Konggrès AS, upayané administrasiné Nixon ngeruwé papriksané konggres iku sing tudhone crisis akonstitutional.[1]

Istilah Watergate iku uwis dadi cara kanggo nyakup sakumpulan kagiyatan sing wadi lan asringé ilegal sing dilakukaké déning anggota administrasiné Nixon. Kagiyatan-kagiyatan iku mau kalebu "akal-akalan" kaya ta ngganggu kantor mungsuh pulitiké lan wong-wongé Nixon utawa pambiyantuné sing nyujanani. Nixon lan para pambiyantuné dhèwèké njalari pasiksan marang kumpulan-kumpulan aktifis lan para bleger pulitik, nganggo tenagané Federal Bureau of Investigation (FBI), the Central Intelligence Agency (CIA), lan Internal Revenue Service (IRS).

Sekandal iki banjur njalari kalingkabé sawenèh cahaking wisesa déning administrasiné Nixon, artikel-artikel bab dakwaan,[2] lan lengseré Nixon saka kursi Presidhen Amérika Sarekat ing tanggal 9 August taun 1974. Sekandal iku mau uga marai anané wong cacah 69 sing didakwa, sing ing persidhangan utawa prosès pambela hasilé ana wong cacah 25 divonis bersalah lan lumebu kunjara. Akèh saka wong-wong iku mau tenaga administrasiné Nixon sing pangkaté uwis dhuwur.[3]

Perkara iki mau kawiwitan déning panyandhaké wong lanang cacah lima amarga mbludhus lumebu ing kantor gedhéné DNC ing komplek Watergate ing dina setu tanggal 17 Juni taun 1972. FBI nyelidhiki lan ngalingkab gegayutané dhuwit sing tinemu ing kanthongé para prampok lan a wedhana tartamtu sing dianggo déning Committee for the Re-Election of the President (CREEP), organisasi kampanyé resminé Nixon.[4][5]

Rujukan besut

  1. "A burglary turns into a constitutional crisis". CNN. June 16, 2004. Dibukak ing May 13, 2014.
  2. http://www.colorado.edu/AmStudies/lewis/1025/articlesNixon.pdf
  3. Bill Marsh (October 30, 2005). "IDEAS & TRENDS; When Criminal Charges Reach the White House". The New York Times. Dibukak ing September 30, 2014.
  4. Dickinson, William B.; Mercer Cross; Barry Polsky (1973). Watergate: chronology of a crisis. Vol. 1. Washington D. C.: Congressional Quarterly Inc. kc. 8 133 140 180 188. ISBN 0-87187-059-2. OCLC 20974031. This book is volume one of a two-volume set. Both volumes share the same ISBN and Library of Congress call number, E859.C62 1973
  5. "The Smoking Gun Tape". Watergate.info website. June 23, 1972. Diarsip saka sing asli (Transcript of the recording of a meeting between President Nixon and H. R. Haldeman) ing May 1, 2012. Dibukak ing January 17, 2007.