Basa Pamona yaiku basa kang dituturaken karo sukubangsa Pamona (Wong Pamona) ning Kabupatén Poso lan Tojo Una-una, Sulawési Tengah[1]. Basa Pamona manjing kelompok basa Selebik, Malayo Polinésia. Basa iki uga karan basa Baré’é atawa Ta’a kang tegesé ora. Tembung Pamona yaiku aran gunung ning Tentena, désa ning pasisir lor situ Poso[2].

Cithakan:Infobox Language/IPA notice
Pamona
Dituturaké ing Sulawesi, Indonesia
Gunggung panutur 106,000
Rumpun basa Cithakan:Infobox Language/genetic2
Kodhe basa
ISO 639-1 None
ISO 639-2
ISO 639-3 pmf

Dialék besut

Basa Pamona iki ana dialék-dialék, yaiku:

·        Dialék Ondaé ning Taripa

·        Dialék Puumboto ning Péndolo. Mayoa, Mangkutana, Wotu, lan Masamba

·        Dialék Pébaté ning Kasiguncu, Tangkura. dan Sulewana;

·        Dialék Lagé ning Lagé

·        Dialék Ta’a lan Ampana ning sekubengé Ampana[1][2]

Ning jaman Walanda awal abad 20, basa Pamona lan wongé wis diteliti karo Nicolaus Adriani lan Albertus C. Kruyt. Adriani neliti basa iki ning buku telung jilid, sesirahé De Bare’e-sprekende Toradja’s van MiddenCelebes. Adriani ngebagi dialék basa Pamona dadi rong pérangan yaiku dialék mayoritas pusat tanah Pamona lan dialék minoritas pinggiran tanah Pamona.[3]

Pusat tanah Pamona yaiku ning sekubengé setu Poso nganti pasisir teluk Tomini ning lor. Ciri dialék Pamona ning daérah iki yaiku ana tembung négatif “baré’é atawa aré’é”[3].

Rujukan besut

  1. a b Kaseng, Syahruddin, dkk (1979). Bahasa-bahasa di Sulawesi Tengah. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa Departemen Pendidikan dan Kebudayaan. kc. 10.
  2. a b Rozali, Latif, dkk (1984). Struktur Bahasa Pamona. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa Departemen Pendidikan dan Kebudayaan. kc. 3.
  3. a b Mead, David. [sulang.org/sites/default/files/sulangsurv002-v1.pdf "Overview of Pamona dialects: (per Nicolaus Adriani)"] (PDF). Sulang Language Data and Working Papers: Survey Reports, no. 2: 2–3. {{cite journal}}: Check |url= value (pitulung)