Candhi pari

Candhi Pari ya iku salah sawijining candhi sing ana ing kutha Sidoarja, Jawa Wétan. Candhi Pari ana ing tengahé kumpulan omah masarakat. Pernahé ana ing Dusun Candipari Wetan, Kacamatan Porong, Kabupatèn Sidoarja, Provinsi Jawa Wétan. Candhi iki dadi ikon utawa obyèk wisata ing kutha Sidoarjo.

Sajarah

Candhi Pari iku candhi kang dibangun wektu karajan Majapahit, kurang luwih taun tahun 1293 Saka (1371 M) ing wektu pamrentahé raja Hayam Wuruk. Ing sawijining dina, ana petapa kang jenengé Kyai Gede Penanggungan. Dhèwèké duwe 2 bocah wadon ingkang duwe jeneng Nyai Lara Walang Sangit dan Nyai Lara Walang Angin. Kyai Gede Penanggungan uga duwe adhi kang randha. Yaiku Janda Ijingan. Janda Ijingan uga duwéni anak lanang ingkang bagus lan duwe jeneng yaiku Jaka Walang Tinunu.

Ing sawijining dina liya, Jaka Walang Tinunu mancing ning kali karo 2 kancané. Yaiku Satim lan Sabalong. Ing tengah mancing, Jaka Walang Tinunu nemu iwak deleg ingkang sejatine yaiku jelmaan manungsa bagus ingkang diwénehi nama Jaka Pandelegan.

Bocah bagus iku bukak tlatah anyar kang kosong ing cedhak omahe Kyai Gede Penanggungan kang nggawé anaké Kyai Gede Penanggungan tresna. Senadyan ora oleh restu, dhèwèké tetep rabi lan nduwéni sawah garapan kang cekap subur. Saengga isa nyukupi kebutuhan urip. Sawétara wektu, Kerajaan Majapahit ngalami musim ketiga. Kahanan kerajaan lan masyarakat wis angel . Raja kerungu yen ana wargané nduwéni tlatah utawa tegalan kang subur. Raja njaluk Jaka Walang Tinunu lan Jaka Pandeglang urip bareng ana ing istana raja. Nanging, Jaka Pandeglang lan bojone ora gelem yen urip ning istana. Dadi, dhèwèké loro moksa wektu lumaku menyang kerajaan.

Amarga Raja ngurmati pasangan kang moksa iku, Raja ngadekno candi kang diwénehi jeneng Candhi Pari.

Arsitektur

Sakabehe digawé saka bata nanging ana bagean ingkang digawé saka watu andesit. Bangunan Candhi Pari kasusun saka 4 bagean. Bagean kapisan yaiku bagean sikil candhi. Bagean kapinda yaiku awak candhi. Bagean katelu yaiku bilik candi lan bagean kang kaping akhir yaiku genteng candhi.

Bagean sikil candhi kabagi ana 2. Yaiku bagean pertama ana papat bujursangkar. Bagean kapinda yaiku bujursangkar ukurané 10 meter x 10 meter. Dhuwure 1,95 meter. Awak candhi uga duwe bentuk bujursangkar. Nanging lawang lumebune bentuk segi papat.

Bilik candi kasusun saka lantai asli. Ukuran bilik 6x6 meter. Gentheng uga ana sing roboh. Tembok tembok uga ana hiasan menara-menara nanging wis ora lengkap.

Candhi Pari iku kalebu candi kang wutuh pondasine ing antarané candhi candhi ing Sidoarjo liyané. Candhi ing Sidoarjo liyané kadang mung kari pondasine. Candhi iki uga kalebu candhi corak Hindu.