Gupi
Gupi lanang (kiri) dan wadon (kanan)
Secure
Klasifikasi ngèlmiah
Karajan: Animalia
Filum: Chordata
Klas: Actinopterygii
Ordho: Cyprinodontiformes
Famili: Poeciliidae
Génus: Poecilia
Spésies: P. reticulata
Jeneng binomial
Poecilia reticulata
Peters, 1859
Sinonim
Acanthocephalus guppii
A. reticulatus
Girardinus guppii
G. petersi
G. poeciloides
G. reticulatus
Haridichthys reticulatus
Heterandria guppyi
Lebistes poecilioides
L. reticulatus
Poecilia poeciloides
Poecilioides reticulatus

Gupi, ikan seribu, ikan cere, utawi suwadakar (Poecilia reticulata), inggih punika salah satunggaling spésies ikan hias toya tawar ingkang paling populer ing donya. Amargi gampilipun jumbuhakèn pyamèbakipun lan beranak-pinak, ing kathah panggènan ing Indonésia ikan punika sampun dados ikan alasan ingkang jangkèpi parit-parit lan selokan. Ing perdagangan ikan hias dipuntepang dados guppy utawi ugi millionfish[1], ing pintén-pintén tlatah ikan punika ugi dipuntepang kaliyan anèka asma lokal kados ta gepi (Btw.), bungkreung (Sd.), cethul utawi cithul (Jw.), klataw (Bjn), lan sanès-sanèsipun.

Pemerian besut

Gupi punika anggota suku Poecilidae ingkang berukuran alit. Jantan lan wadon diwasa gampil dipunbènténakèn manawi ukuran lan wujud tubuhipun, utawi saking warnainipun (dimorfisme sèksual). Panjang total tubuh ikan wadon antawis 4–6 cm, manawi lanang langkung alit, sawétawis 2½–3½ cm. Ikan lanang gadhah warni-warni ingkang cemerlang lan amat bervariasi, mliginipun ing ikan hibrida. Ikan gupi alasan warnanipun langkung prasaja, manawi lanang punika warni-warni kaliyan kalih buah bintik cemeng kados ta soca ing sisih badan: ingkang satunggal ing ngandap sirip punggung lan ingkang samesipun ing inggil sirip dubur[2]. Gupi alasan wadon bertubuh tambun kaliyan warni kuning kecoklatan lan susunan sisik ingkang mbentuk pola kados ta jala (reticulata = dengan pola jaring utawi jala), lan perut gendut gadhah warni pethak.

Ekologi lan reproduksi besut

 
Gupi alasan saking Ciliwung. Jantan dipunapit kaliyan kalih wadon
 
Gupi alasan. Jantan wonren ing sisih kiwa

Gupi inggih punika ikan ingkang sangat peridi[3]. Masa kehamilan ikan punika sawatawis 21–30 dinten (kinten-kinten 28 dinten) gadhah gegayutan kaliyan suhu toyanipun. Suhu toya ingkang paling jumbuh kanggé berbiak inggih punika sawatawis 27 °C (72 °F). Alih-alih bertelur, ikan gupi ngandunt lan melahirkan anak (livebearers). Saksampune iwak wadon dipunbuahi, laladan berwarna gelap ing sawatawis anus ingkang dipuntepang dados ‘bercak kehamilan’ (gravid spot) badhé meluas lan bertambah gelap warnanya. Menjelang saat-saat kelahiranipun, bintik-bintik mata anak-anak ikan saged katingal saking kulit perut indukipun ingkang tipis lan menerawang. Seekor induk gupi saged nglahiraken kathah (anak ikan) antawis 2–100 buntut ing saben kelahirannipun, nanging kathah antawisipun 5–30 buntut kemawon. Pinten-pinten jam sasampunipun persalinan, induk gupi sampun siyap kanggé dipunewahi malih.

Penyebaran besut

 
Burayak gupi berumur seminggu ing akuarium

Suwadakar inggih punika ikan asli Amérika Tengah lan Selatan, nyebar di Kep. Barbados, Trinidad dan Tobago, Guyana, Antillen Walanda, Kep. Virgin, Brazilia, dan Venezuela[4]. Ngelampahi jalur perdagangan lan sanès-sanèsipun, ikan punika sampun dipunbeta ing pinten-pinten panggènan ing sedaya bawana ing donya sanèsipun Antartika, lan lajeng meliar ing perairan-perairan bébas.

Taksonomi besut

 
Warna-warni enam varietas gupi

Ikan a;it punika wiwit kapanggih déning Robert John Lechmere Guppy ing Trinidad ing taun 1866. Albert C. L. G. Gunther belakangan ing taun punika ugi, namanipun iwak punika kaliyan sebatan Girardinus guppii kanggé nghormati sang penemu. Nanging kasunyatan ikan punika sampun dipundeskripsi rumiyen kaliyan asma sah Poecilia reticulata déning Wilhelm Peters ing taun 1859, pramila asma Girardinus guppii namung angsal status minangka sinonim (junior synonym). Manawi makaten, asma umum gupi (guppy) kanggé ikan punika sampun terlanjur tenar lan dipun-ginakaken ing pundhi-pundhi[5].

Cathetan suku besut

  1. Eli Agbayani. "Common Names of Poecilia reticulata". Dibukak ing 2007-04-24.
  2. Kottelat, M., A.J. Whitten, S.N. Kartikasari, S. Wirjoatmodjo. 1993. Ikan Air Tawar Indonésia Pérangan Barat lan Sulawesi. Periplus Edition (HK) Ltd. lan Proyek EMDI KMNKLH Jakarta. hal 126-127.
  3. Guppy. Encyclopaedia Britannica. 2007. Encyclopaedia Britannica Online. Retrieved on 2007-05-07.
  4. Eli Agbayani. "Countries where Poecilia reticulata is found". Dibukak ing 2007-04-24.
  5. Eli Agbayani. "Synonyms of Poecilia reticulata". Dibukak ing 2007-04-24.


Rujukan besut

Pranala njaba besut