Guwa Suracala
Guwa Surocolo iku sawijining guwa ing Poyahan, Seloharjo , Pundong , Bantul , Guwa niki manggèn persis dipunngandhap Guwa Jepang ingkang wonten dipuninggilipun ingkang manggèn kinten kinten 20 KM saking kitha Yogyakarta. konjuk menuju lokasi niki saged ditempuh langkung radin Parangtritis. manawi ditempuh saking arah Yogyakarta, mila sasampunipun nglangkungi treteg Kretek lajeng berbelok datheng ara wétan (arah Guwa Cerme utawi Selopamioro). sasampunipun ngantos ing Dusun Poyahan, tepatnya ing sisih kilèn Balai dhusun Seloharjo enten radin menanjak ing sisih tan (kidul). Pengunjung saged terus megikuti radin niki konjuk menuju lokasi Guwa Surocolo.
Sajarah
besutGuwa Surocolo ugi biyasa kanaman Guwa Sunan Mas, sejarah kebentukipun Guwa Sunan Mas ya iku kala karaton Mataram taksih ngadeg ing daerah Mrangi kacamatan Pundong uga saweg ngalami ketigen panjang. Hampir mboten enten setetes toyaa ing ngrika. tuwuhan ageng aking uga pejah, apalagi ingkang alit. ing ngrika gesanga satiyang putri ingkang ing bucal déning semahipun, satiyang Ksatria saking keratin amargi piyambakipun sampun mboten tresna malih lajeng putri punika ing tepang kaliyan nama Nyi Rondo. kala sang semah mangsulaken badanipun dhateng tiyang sepuhipun ing daerah Girijati, Nyi Rondo rumaos prihatos uga isin amargi kala punika badanipun lebet kawontenan ngandheg. mila saking punika sang putrid ingkang gadhah nami sajatos Nyi Glenggang jatos punika kesah uga menetap ing daerah Mrangi ingkang sitinipun aking uga gersang. amargi ing ngrika piyambakipun mboten gadhah siti mila Nyi Rondo mbesem wana uga ngakeni manawi tlatah wana ingkang kebesem punika ya iku gadhahipun. Sementara punika Karaton Mataram saweg ing tempuh huru hara ingkang ing amergikaken déning dathengipun satiyang nom-noman duwé nami Trunojoyo ingkang memberontak Karaton Mataram uga kersa nyuwasani Karaton. kala tragedi punika Sunan Amangkurat kesah datheng Batavia konjuk nedha bantuan dhateng Walandi konjuk menghalau Trunojoyo. nanging malang kunjuk Sunan Amangkurat sadereng ngantos Batavia piyambakipun séda ing Tegal Pekalongan dadosipun ing sebat Sunan Tegal Arum. radin pun ing lajengaken déning Sunan Amangkurat II, anak saking Sunan Amangkurat I. Tahta karaton sawatara punika ing gantosaken déning adhinipun ya iku Pangeran Puger. akhiripun Trunojoyo mundur sasampunipun Mataram nyaged bantuan saking Walandi. Kondisi Mataram pun wangsul aman, dama uga tentram. sapunika tahta karaton ing cepeng déning RM Sutikno putra saking Sunan Amangkurat II. kala pamerentahan ing cepeng déning RM Sutikno, piyambakipun terus nerus ing ancam déning Trunojoyo ingkang taksih kersa nyuwasani Mataram. amargi piyambakipun terus rumaos gelisah piyambakipun kesah datheng kidul ngantos datheng Surocolo konjuk bertapa. sangantosipun ing Surocolo piyambakipun ndamel gua sareng para abdinya. ing kala ingkang sarengan Umar anak Nyi Rondo ingkang sampun tuwuh dados ageng mlampah radin ngantos datheng Surocolo. piyambakipun ningali abdi abdi ingkang saweg kewalahan nduduk sela sela padas. amargi gadhah kekiyatan ingkang mboten ing gadhah tiyang bènten, Umar mbiantu ndumugekaken pandamelan gua punika kaliyan wanci ingkang mboten dangu. piyambakipun nduduk namung kaliyan tempuring krambil. mireng cerios punika RM Sutikno kersa kepanggih kaliyan Umar. kala kepanggih kaliyan Umar, RM Sutikno ingkang mboten bènten ya iku Sunan Mas punikaa rumaos nresnani sanget Umar. dados raos terimakasih dhateng RM Sutikno, Umar pun ndamelaken kathah arca konjuk piyambakipun. uga amargi kathah arca ingkang ing panggihaken ing kiwa-tengené gua, makadusun ing daerah kesebat ing namikaken dhusun Ngreco asalipun saking tembung arca. uga gua ingkang ing damel sareng Umar sareng abdi abdi RM Sutikno ing namikaken Guwa Sunan Mas amargi dipundamel inggil kengken Sunan Mas utawi RM Sutikno.
Arsitektur
besutGuwa Surocolo gadhah kelebetan sakiwa-tengené 6-7 mèter kaliyan lesan guwa berukuran 1,5 m x 1 m. kaliyan keinggilan tawang tawang gua paling inggil sakiwa-tengené 7 mèter. kajawi Guwa Surocolo disekitar nya ugi kapanggih 3 buah gua bènten yakni gua kendhil, gua kenek, uga gua tawas.