Ka (aksara Bali)
Ka punika salah satunggaling aksara wianjana (aksara konsonan) ing sistem panyeratan aksara Bali ingkang nglambangaken swanten /k/. Manawi aksara punika dipunlatinaken, aksara punika dipunserat "Ka". Aksara punika kalebet ing warga kanthya (konsonan langit-langit wingking).[1]
| Ka | |
| Aksara Bali | |
 | |
| Aksara Latin: | Ka |
|---|---|
| Fonèm: | [k] |
| Warga aksara: | kanthya |
| Gantungan: |  |
Ka mahaprana besut
Ing sistem panyeratan aksara Bali, awis kepanggih wontenipun Ka mahaprana, inggih punika aksara Ka ingkang dipunsusul hembusan /h/. Manawi dipunlatinaken, aksara punika sami kaliyan "kha". Manawi nyerat tembung ingkang gadhah swanten /kʰa/, lajeng dipunsamèkaken kémawon kaliyan aksara Ka saking warga aksara ingkang cocog.[1] Saged migunakaken wujud Ka ingkang dipuntumuti tedung (wujud 1, dipunpendhet saking buku Pasang Aksara Bali)[2], utawa Ka ingkang kados Na kalih garis ing wingkingipun (wujud 2).[3] Wujud Ka mahaprana ingkang kaping kalih kados kalih aksara Jawa. Punika nedahaken wontenipun prabawa aksara Jawa wonten ing aksara Bali.
Wujud besut
Wujudipun huruf Ka ing aksara Bali kados wujudipun huruf Ka ing aksara Jawi. Ingkang bènten saking kakalihipun inggih punika gagrag ing panyeratipun. Wujudipun Ka Mahaprana ing aksara Bali katingalipun pikantuk pangaruh saking aksara Jawi.
| Aksara Jawi | Aksara Bali | |||
|---|---|---|---|---|
| Ka | Kha | Ka | Ka Mahaprana | |
 |
 |
 |
 |
 |
Panganggénipun besut
Panganggénipun aksara Ka sami kaliyan panganggénipunn Ka (Dewanagari: क) ing abjad basa Sansekerta. Ing sistem panyeratan aksara Bali, Ka diginakaken ing tetembungan ingkang gadhah swanten /k/ ing basa Bali utawa sakliyanipun basa Bali. Saklawasipun Ka boten dipunparingi sandhangan swanten, lajeng Ka dipunwaos "ka" (waos: /kə/ utawa /ka/, ndhèrèk tembungipun). Sawetawis, Ka mahaprana diginakaken kanggé tetembungan ingkang gadhah fonem [kʰ].
Cathetan besut
Rujukan besut
- Tinggen, I Nengah. 1993. Pedoman Perubahan Ejaan Basa Bali dengan Huruf Latin dan Huruf Bali. Singaraja: UD. Rikha.
- Surada, I Made. 2007. Kamus Sanskerta-Indonesia. Surabaya: Penerbit Paramitha.
- Simpen, I Wayan. Pasang Aksara Bali. Diterbitkan olèh Dinas Pendidikan dan Kebudayaan Provinsi Laladan Tingkat I Bali.