Taksonomi (biologi): Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Magioladitis (parembugan | pasumbang)
c →‎Deleng uga: All info is kept in Wikidata, removed: {{Link FA|es}} using AWB (10903)
c éjaan using AWB
Larik 1:
'''Taksonomi''', saka tembung (Basa Yunani: ''tassein'' sing maknané ''kanggo nglasifikasi'' lan ''nomos'' sing maknané ''aturan''. Taksonomi bisa diarani klasifikasi mawa hirarki, utawa prinsip sing ndhasari klasifikasi. Mèh kabèh -- barangkabèh—barang obah, barang meneng, panggonan, lan kedadéyan -- bisakedadéyan—bisa diklasifikasèkaké miturut sawetara skéma taksonomi.
 
== Taksonomi jroning biologi ==
''Pirsani [[Tatajeneng biologi]]''
 
Jroning biologi, taksonomi minangka cawang èlmu dhéwé, sing diarani uga '''klasifikasi''' utawa '''sistematika'''. Sistem sing dianggo yakuwiyaiku pawèwèh jeneng kanthi rong sebutan, sing dikenal minangka [[tatajeneng binomial]] utawa ''binomial nomenclature'', sing diusulaké déning Carl von Linne (Latin: [[Carolus Linnaeus]]), wong naturalis [[bangsa|kabangsan]] [[Swedia]].
 
Linneaus ngenalaké enem hierarki kanggo nglompokaké kabèh organisme urip. Kaenem hierarki (sing diarani [[takson]]) iku wiwit saka sing paling dhuwur (istilah jroning tandha kurung iku usulan kanggo panggunaan jroning [[basa Indonesia]]):
* [[Filum (Biologi)|Filum]] ([[kéwan]]), [[Divisi (Biologi)|Divisio/Divisi]] ([[tumbuhan]])
* [[Kelas (Biologi)|Kelas]],
Larik 12:
* [[Kulawarga (Biologi)|Kulawarga/Familia/Famili/Suku]] (Suku),
* [[Marga (Biologi)|Genus/Marga]], lan
* [[Spesies]] (JenisJinis).
Kanggoné tetuwuhan, istilah [[Divisio]] kerep dianggo ngganti Filum.
<!--
Dalam tatanama binomial, penamaan suatu jenisjinis cukup hanya menyebutkan nama marga (selalu diawali dengan huruf besar) dan nama jenisjinis (selalu diawali dengan huruf kecil) yang dicetak miring (dicetak tegak jika naskah utama dicetak miring) atau ditulis dengan garis bawah. Aturan ini seharusnya tidak akan membingungkan karena nama marga tidak boleh sama untuk tingkatan takson lain yang lebih tinggi.
 
Perkembangan pengetahuan lebih lanjut memaksa dibuatnya takson baru di antara keenam takson yang sudah ada (memakai awalan 'super-' dan 'sub-') dan juga takson di bawah tingkat jenisjinis (infraspesies) ([[varietas]] dan [[forma]]). Dibuat pula satu takson di atas Phylum (disebut [[Kerajaan (Biologi)|Regnum]] (secara harafiah berarti 'Kerajaan') untuk membedakan [[Prokariota]] (regnum [[Archaea]] dan [[Bacteria]]) dan [[Eukariota]] (regnum [[Mycota]], Plantae atau [[Tumbuhan]], dan Animalia [[Hewan]]).
 
== Taksonomi dalam pedologi ==
Dalam cabang [[ilmu tanah]], [[pedologi]], [[taksonomi tanah]] dibuat berdasarkan sejumlah variabel yang mencirikan keadaan suatu jenisjinis [[tanah]]. Karena klasifikasi awal tidak sistematis, pada tahun 1975 tim dari 'Soil Survey Staff' dari Departemen Pertanian Amerika Serikan ([[USDA]]) menerbitkan suatu kesepakatan dalam taksonomi tanah. Sejak saat itu, setiap jenisjinis tanah paling sedikit memiliki dua nama. Meskipun nama baru sudah diberikan, nama lama seringkali masih dipakai karena aturan dari Soil Survey Staff dianggap terlalu rinci.
 
== Taksonomi dalam pendidikan ==
''Lihat pula [[Taksonomi Bloom]]''
 
Dalam [[pendidikan]], taksonomi dibuat untuk mengklasifikasikan tujuan pendidikan. Dalam hal ini, tujuan pendidikan dibagi menjadi beberapa ''domain'', yaitu: kognitif, afektif, dan psikomotor. Dari setiap ranah tersebut dibagi kembali menjadi beberapa kategori dan subkategori yang berurutan secara hirarkis (bertingkat), mulai dari tingkah laku yang sederhana sampai tingkah laku yang paling kompleks. Tingkah laku dalam setiap tingkat diasumsikan menyertakan juga tingkah laku dari tingkat yang lebih rendah.
 
Taksonomi ini pertama kali disusun oleh Benjamin S. Bloom dan kawan-kawan pada tahun [[1956]], sehingga sering pula disebut sebagai "Taksonomi Bloom".