Pluto: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
c éjaan using AWB
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan using AWB
Larik 77:
'''Pluto''' (nami resmi: '''134340''') punika satunggilipun [[planet kerdhil]] (''dwarf planet'') ing [[Tata Surya]]. Sadèrèngipun [[24 Agustus]] [[2006]], Pluto ndarbèni status satunggiling [[planet]] lan arupi planet paling alit lan paling tebih (urutan nomer sanga) saking [[Srengéngé]].
 
Ing [[7 September]] [[2006]], nami Pluto dipungantos kanthi nomer kémawon, inggih punika '''134340'''. Nami punikipunika kaparingaken déning [[Minor Planet Center]] (MPC), organisasi resmi ingkang kagungan tanggel waler ngempalaken dhata perkawis asteroid lan komet ing tata surya. [http://news.yahoo.com/s/space/20060911/sc_space/plutoisnowjustanumber134340]
 
Ing taun 1978 Pluto dipunmangertos ndarbèni satelit ingkang ukuranipun boten tebih alitipun saking Pluto piyambak, naminipun [[Charon (bulan)|Charon]] (diameteripun 1.196 km). Salajengipun kapanggih malih satelit sanès, [[Nix (bulan)|Nix]] lan [[Hydra (bulan)|Hydra]].
Larik 91:
Menawi mirsani sajarahipun, Pluto saleresipun katemoaken lantaran wontenipun téori perkawis planet nomer sanga ing sistem tata surya [[Bimasakti]].
 
Salajengipun, sasampunipun Clyde saged nedahaken buktos-buktos nyata ing panliténipun, Pluto resmi dados salah satunggiling planet ingkang nemtokaken rotasi galaksi punikipunika.
 
Ing wekdal Pluto katemoaken, Pluto namung dipunmangertos dados setunggal-setunggaling obyék ngangkasa ingkang wonten sasampunipun Neptunus. Salajengipun, [[Charon (bulan)|Charon]], satelit ingkang nglilingi Pluto naté dipunkinten planet ingkang saleresipun. Wontenipun satelit Charon punikipunika saya ngiyataken status Pluto dados satunggiling planet
 
Nanging, para astronom salajengipun nemoaken kirang langkung 1.000 obyék alit sanès ing wikingipun Neptunus (kasebat [[obyék trans-Neptunus]]) ingkang ugi nglilingi Srengéngé. Ing mrika mbok menawi wonten kirang langkung 100.000 obyék kanthi rupi ingkang mèmper setunggal-setunggalipun ingkang kakenal mawi obyék [[Sabuk Kuiper]] (Sabuk Kuiper inggih punika bagéyan saking obyék-obyék trans-Neptunus). Welasan benda langit kalebet ing Obyék Sabuk Kuiper ing antawisipun [[Quaoar]] (1.250 km ing wulan Juni 2002), [[Huya]] (750 km ing wulan Maret 2000), [[Sedna]] (1.800 km ing wulan Maret 2004), [[Orcus]], [[Vesta]], [[Pallas]], [[Hygiea]], [[Varuna]], lan [[2003 EL61]] (1.500 km ing wulan Mei 2004).
 
Panemon 2003 EL61 cekap ndamel heboh amargi Obyék Sabuk Kuiper punikipunika dipunmangertos ugi ndarbèni satelit ing wulan Januari 2005 éwadéné ukuranipun langkung alit tinimbang Pluto. Lan puncakipun inggih punika panemon [[UB 313]] (2.700 km ing wulan Oktober 2003) ingkang diparingi nami déning panemunipun [[Xena]]. Obyék punikipunika langkung ageng tinimbang Pluto lan ugi ndarbèni satelit.
 
Pluto piyambak, kanthi orbit panjangipun ingkang anéh, ndarbèni prilaku langkung mèmper obyék Sabuk Kuiper tinimbang satunggiling planet, mekaten anggepanipun sapérangan astronom. Orbit Pluto ingkang wangunipun elips tumpang tindhih kaliyan orbit Neptunus. Orbitipun tumrap Srengéngé ugi mlengkung sanget kabandingaken 8 obyék ingkang kaklasifikasi dados planet. Ukuran Pluto ugi alit sanget, malah langkung alit tinimbang Bulan, saéngga alit sanget kanggé kasebat planet.
Larik 106:
 
== Asal-usul nami ==
Perkawis punikipunika ugi naté dados kontrovérsi. Amargi naté ndamel kathah pihak slisih paham. Kathah ingkang nelaaken nami punikipunika asalipun saking karakter [[asu]] ing komik [[Walt Disney]]. Kasunyatan bilih komik kasebat miwiti dhebutipun ing taun ingkang sami kaliyan panemon benda ngangkasa kasebat déning menungsa kapitados kathah pihak dados salah setunggal alasanipun.
 
Nami Pluto ugi dados nami [[dewa]] saking kabudayan Romawi ingkang nguwaosi donya kapejahan (Hades ing kabudayan Yunani). Nami punikipunika kaparingaken mbokmanawi amargi benda ngangkasa punikipunika sami peteng lan asrepipun kaliyan dewa kasebat,ugi misteri ingkang nyingkup.
 
Pranyata kathah nami sanès ingkang naté katolak kanggé njenengi planet énggal kasebat. Salah setunggalipun inggih punika Minerva, ingkang ateges dewi ngélmu pengetahuan. Alasanipun jelas, amargi nami kasebat sampun kaginaaken kanggé perkawis sanès. Lajeng wonten nami Constante, ngrujuk ing nami pendhiri observatorium papanipun Clyde makarya, Constante Lowell. Nanging pawènèhan nami Lowell ugi katolak sacara alon-alon.
Larik 116:
 
=== Wahana panliti ===
Salah satunggiling panlitén ingkang cekap serius pungkasanipun kagelar ugi kanggé mirsani Pluto, inggih punika panlitén NASA saking pihak AS, ingkang ngirimaken setunggal sét pesawat tanpa awak kanggé ndata dhaerahlaladan permukaan Pluto, karakteristik geografi lan geomorfologi sacara global lan madosi dhata struktur atmosfer ingkang nglingkupi Pluto.
 
Satunggiling èkspédhisi ingkang kanamèken ''Pluto Express'' dipunrencanaaken wiwit mluncur tumuju ngangkasa ing wulan Desember 2004 lan dipunrencanaaken dumugi ing Pluto paling dangu taun 2008, nanging èkspédhisi punikipunika akhiripun kabatalaken taun [[2000]] amargi masalah dana lan dipungantos sawijining misi énggal kanthi nami ''[[New Horizons]]'' (kaluncuraken Januari 2006). Pesawat punikipunika badhé nglintasi Pluto lan Charon, satelit alaminipun, lan salajengipun ngirimaken foto-foto tumuju Bumi. Salah satunggiling studi ingkang badhé kaleksanaaken ''Horizons'' njangkep masalah atmosfer ingkang wonten ing lapisan satelit Pluto kasebat. ''New Horizons'' ugi dipunrencanaaken badhé mabur tumuju [[Sabuk Kuiper]].
 
Ngantos sapunika kapitados bilih Pluto ndarbèni sifat atmosfer ingkang paling asli kawit misah saking srengéngé. Lapisan atmosfer punikipunika ugi dipunkenal lapisan paling asrep ingkang naté dipunlebeti sawijining pesawat misi ngangkasa luar saking bumi.
 
== Mangga ugi pirsani ==