|
'''Taun Jawa''' iku cacahé ana wolu lan ditata jroning siklus wolung taunan kang disebut [[windu]]. Siklus wolung taunan kang diarani windu iki ana patang golongan, yaikuya iku: windu Adi, windu Kuntara, windu Sengara lan windu Sancaya. Ana sawetara ciri wigati jroning pranatan taun Jawa, yaikuya iku: nguri-uri kabudayan asli Jawa kayadéné [[wuku|pawukon]] kanggo tandha pranatan wektu (klairan lan sapanunggalané), sarta [[Primbon]] lan pétungan Jawa liyané. Bisa nglestarèkaké kabudayan [[Hindhu]] kang sugih bab kasusastran lan seni lan atusan taun ngrenggani kabudayan [[Jawa]], uga nyelaraské karo pétungan Arab kayadéné penanggalan [[Hijjriah]] kanggo nggampangaké mèngeti dina-dina riyaya lan ibadah [[Islam]].
==Jeneng taun Jawa==
Pétungan taun Jawa 120 taun iku katoné ora diugemi banget. Buktiné jroning taun 1674 (taun masehi 1748/49) taun Jawa wis diowahi manèh karo taun Arab, ya iku kanthi mbuwang taun kabisat 1. Ing taun 1748 (taun masehi 1820/210), dadi durung 120 taun, wis diowahi manèh kanthi mbuwang siji dina manèh (dina wiwitan windu-kurup).
Ing wektu semana sing lumaku yaikuya iku [[kurup]] Jamngiah. Ing tanggal [[11 Desember]] [[1749]] kurup iku didadèkaké kurup Kamsiah lan ing tanggal [[28 September]] [[1821]] diowahi manèh dadi kurup Arbangiah. Senadyan taun Jawa wis dicocogaké karo taun Arab saben 120 taun pisan, ananging tanggalé durung mesthi bebarengan. Amarga, kajaba béda klompoké, taun Kabisat Jawa iku mlakuné ora bebarengan karo taun Kabisat Arab. Saliyané iku ana uga sing kudu kita élingi, yaikuya iku umur wulan jroning taun Je lan Dal. Wiwit taun [[1547]] (kurup Jamngiah) nganti taun [[1674]] (ganti kurup Kamsiah), taun Je durung didadèkaké taun Kabisat, isih dadi taun wastu. Umuré wulan ora ganti-gumanti 30 karo 29 dina, nanging: 30, 30, 29, 29, 29, 29, 30, 29, 30, 29, 30, 30 dina.
Wiwit kurup Kamsiah, taun Je nembé didadèkaké taun Kabisat, supaya tanggal 12 Mulud jroning taun Dal (grebeg Mulud) tiba ing dina [[Senen]] [[Pon]].
Déné taun Dal jroning kurup Jamngiah ([[1547]]-[[1674]]) didadèkaké taun Kabisat. Ananging wiwit kurup Kamsiah ([[1677]]-[[1748]]) taun Dal banjur didadèkaké taun Wastu. Wiwit kurup Arbangiah ([[1749]]) umur wulan jroning taun iku drowahi manèh, ora ganti-gumanti 30 karo 29 dina, ananging: 30, 30, 29, 29, 29, 29, 30, 29, 30, 29, 30, 30 dina. Wiwit kurup Salasiah (1867), miturut pétungan, tanggal 12 Mulud jroning taun Dal wis ora tiba ing dina Senin Pon.
Jeneng taun kang spèsifik yaikuya iku yèn tanggal 1 Sura tiba ing dina [[Jemuwah]], dijenengaké taun '''Sukraminangkara''' (taun urang), wateké: sithik udan. Yèn tiba dina [[Setu]], dijenengaké taun '''Tumpak-maenda''' (taun wedhus), wateké: sithik udan. Yèn tanggal 1 Sura tiba dina [[Ngaat]], dijenengaké taun '''Ditekalaba''' (taun klabang), wateké: sithik udan. Yèn tiba dina [[Senèn]], dijenengaké taun '''Somawertija''' (taun cacing), wateké: sithik udan. Yèn tiba dina [[Selasa]], dijenengaké taun '''Anggarawrestija''' (taun kodok), wateké: akèh udan. Yèn tiba dina [[Rebo]], dijenengaké taun '''Buda-wiseba''' (taun kebo), wateké: akèh udan. Yèn tiba dina [[Kemis]], dijenengaké taun '''Respati-mituna''' (taun mimi), wateké: akèh udan.<ref>[http://semarasanta.wordpress.com/2008/02/16/tahun/ Blog Semaransanta]</ref>
Jeneng lan umuré taun Jawa kaya kang kasebut ing ngisor iki:
|
