Amérika Sarékat: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Geografi: éjaan using AWB
c menawi panambang swara /a/ saka basa liya lumrahe dipunpertal dadi /ah/ ing basa jawa
Larik 42:
|-
|}
[[Gambar:US map - geographic.png|thumb|290px|Peta geografis AmérikaAmérikah Sarékat]]
'''AmérikaAmérikah Sarékat''' ([[basa Inggris]]: ''United States of America'') utawa biasané dicekak dadi '''AS''' iku nagara fédheral sing wewengkoné ana ing [[Amérika Lor|Amérikah Lor]] lan [[Oséania]]. Ditilik saka padunungé, nagara iki sing paling [[gedhé]] kaping telu sadonya sawisé [[Républik Rakyat Cina]] lan [[India]]. Kutha krajan AmérikaAmérikah Sarékat ya iku [[Washington, DC]]. AmérikaAmérikah Sarékat iku nagara adidaya. Nagara [[fédheral]] iki kasusun saka 50 nagara perangan. Saka 50 nagara bagéan iki, loro papané ana ing dharatan, banjur saiki minangka [[èksklav]] ing sisih lor lan siji iku laladan kapulowan. Saliyané iku AmérikaAmérikah uga nduwé jajahan: [[Puerto Riko]], [[Guam]], [[Samoa Amérika|Samoa Amérikah]], [[Kapuloan Mariana Lor]], lan [[Kapuloan Virgin]].
 
AmérikaAmérikah Sarékat nduwé padunung 300 yuta jiwa.
 
== Pulitik ==
{{utama|Pulitik ing Amérika Sarékat}}
 
AmérikaAmérikah Sarékat iku nagara [[dhémokrasi konstitusional]] kanthi sistem ''three-tier'' lan institusi [[kehakiman]] kang bebas. Ana telung tataran ya iku tataran nasional, [[Tabel Nagara Bagéyan AS|nagara bagéyan]] lan pamaréntahan lokal yang duwèni badan [[legislatif]] sarta [[eksekutif]] kanthi bidhang kuwasa dhéwé-dhéwé. Nagara iki migunakaké sistem persekuthuan utawa [[federalisme]] ya iku arupa pambagéan kakuwasan ing antara [[nagara pusat]] lan [[Tabel Nagara Bagéyan AS|nagara bagéyan]]. Nagara pusat kuwasa marang sawetara prakara kayata pancithakan [[dhuwit]] sarta kawicaksanan [[pertahanan]]. Nanging, nagara-nagara bagéyan kuwasa nemtokaké [[hak]] lan [[undhang-undhang]] dhéwé-dhéwé kayata hak ngguguraké bayi lan ukuman maksimal jroning undhang-undhang.
 
Siji èlemèn kang cetha ing AmérikaAmérikah ya iku dhoktrin [[pambagéan kuwasa]]. Pasal 1 nganti 3 [[Konstitusi Amérika|Konstitusi Amérikah]], wis nggarisaké sacara rinci bab kuwasa-kuwasa Nagara kang utama ya iku [[eksekutif]], [[legislatif]] dan [[yudikatif|kehakiman]]. ''Checks and Balances'' utawa kontrol lan kaseimbangan minangka siji ciri utama jroning nagara AmérikaAmérikah lan bab iki komplit banget saéngga ora ana siji cabang [[nagara]] kang duwé kuwasa mutlak kanggo ngawal cabang kakuwasan liyané.
 
Ing nagara iki kabèh [[rakyat]] kang umuré wis ngancik 18 taun duwé hak milih. [[Pemilu]] kanggo pamilihan [[presidhèn]] dianakaké saben patang taun sepisan lan sing pungkasan ya iku ing sasi November [[2004]].
Larik 61:
{{utama|Tabel Nagara Bagéyan AS}}
 
Nalika nyatakaké [[kamardikan]] AmérikaAmérikah Sarékat, telulas [[koloni]] owah dadi nagara-nagara bagéyan. Wiwitané nagara-nagara bagéyan iki nyawiji minangka sawijining [[persekuthuan]] nanging banjur dadi nagara kang nyawiji. Taun-taun sabanjuré, cacahing nagara bagéyan tansaya tambah kanthi mlebuné nagara-nagara bagéyan ing tlatah kulon, panukon lemah lan pamekaran sawetara nagara-nagara bagéyan kang wis ana. Saben nagara bagéyan dipérang jroning ''counties'' (kayadéné [[kabupatèn]]), ''cities'' (kayadéné kuthamadya utawa kutha otonom) lan ''townships'' (kayadéné [[kacamatan]]).
 
AmérikaAmérikah Sarékat uga nduwèni laladan federal, [[Washington, DC]], lan tanah jajahan kayata[[Puerto Riko]], [[Samoa Amérika|Samoa Amérikah]], [[Guam]] lan [[Kapuloan Virgin Amérika Sarékat|Kapuloan Virgin]].
 
== Geografi ==
{{utama|Geografi Amérika Sarékat}}
 
AmérikaAmérikah Sarékat iku nagara paling gedhé nomer-3 ing donya. Kahanan geografiné manéka warna banget:
* Ana padhang suket ing pesisir wétan,
* [[Pagunungan Appalachian]]
Larik 83:
== Uga delengen ==
* [[Daftar:Kutha ing AS|Daftar kutha ing AS miturut cacahing padunung]]
* [[Daftar tokoh Amérika Sarékat|Daftar tokoh Amérikah Sarékat]]
* [[Daftar nagara]]