Basa Ivri: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Sajarah cekak: éjaan using AWB
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Sajarah cekak: replaced: pakar → nimpuna (2)
Larik 39:
Intisarining [[Tanakh]] (Alkitab Ibrani תנ"ך) iku tinulis ing basa Ibrani Klasik, lan akèh sing bentuké ditilasaké nganti saiki iku utamané dhialèk Ibrani Alkitab sing naté berkembang sakiwa-tengené [[abad kaping 6 SM]], nyedhaki [[Pangguwangan Babilonia]]. Amerga iki basa Ibrani wiwit mbiyèn diarani ''Leshôn Ha-Kôdesh'' (לשון הקודש), "Basa Kudus", déning wong-wong Yahudi.
 
Mayoritas para pakarnimpuna basa sarujuk yèn sawisé [[abad kaping 6 SM]], nalika [[Kakaisaran Neo-Babilonia]] mbedhah [[Yerusalem]] lan ngguwang padunungé menyang Babilon lan Sirus Agung, utawa Maharaja Pèrsi maringi idin pareng mulih, basa Ibrani Alkitab sing katulis ing Alkitab ing panggunan sadina-dina diganti déning dhialèk-dhialèk anyar Ibrani lan sawijining vèrsi lokal [[basa Aram]]. Sawisé [[abad kaping 2]], nalika [[Kakaisaran Romawi]] mbuwang padunung Yahudi saka Yerusalem lan bagéan-bagéan nagara Bar Kokhba, basa Ibrani angangsur-angsur ilang ora dadi basa sing dipituturaké manèh nanging tetep dadi basa sastra wigati. Layang-layang, kontrak, dagang, sains, filsafat, kadhokteran, tembang, lan undhang-undhang tetep tinulis ing basa Ibrani sing miwiti nyerep lan nyilih tembung-tembung saka basa liya lan inovasi tembung anyar.
 
Basa Ibrani salawasé 2.000 taunan dadi basa tinulis waé sing digunakaké déning komunitas Yahudi sadonya nganti dicoba digunakaké dadi basa lisan manèh ing pungkasan [[abad kaping 19]] ing Palèstina déning usahané [[Eliezer Ben-Yehuda]], sawijining aktivis Yahudi sing dudu pakarnimpuna basa. Ben-Yehuda iku [[Zionisme|Zionis]]. Nalika iku Palèstina sing kala semana sawijining propinsi Turki Ottoman, ditekani wong-wong Yahudi sing ngungsi saka [[Éropah]]. Para pangungsi iki mituturaké basa sing séjé-séjé, kayata [[basa Yiddish]] lan [[basa Rusia]], dadi sawijining basa panunggal diprelokaké.
 
Basa Ibrani banjur digunakaké manèh lan ditambah-tambahi tetembungan saka basa-basa Éropah, utamané basa Rusia, [[basa Jerman]], lan [[basa Prancis]]. Saliyané iku utamané Ben-Yehuda uga nambah-nambahi tetembungan saka [[basa Arab]] sing isih kerabat. Sawisé iku basa Ibrani dadi basa resmi ing Laladan Mandat Britania Palestina ing taun 1921 karo [[basa Arab]] lan [[basa Inggris]]. Banjur ing taun 1948 nalika nagara [[Israèl]] diproklamasèkaké, basa Ibrani dadi basa resmi Nagara Israèl.