Piyul: Béda antara owahan

[[Gambar:COLLECTIE TROPENMUSEUM Viool (nabootsing van een Europese viool) TMnr 1109-18a.jpg|thumb|250px|Gambar Piyul]]

 

 

Miturut cathetan kuno bangsa [[Aria]] ing [[India]], Raja [[Ravana]] saka nagari [[Sri Lanka]] nyiptakaké sawijiningé alat [[musik]] kang nganggo senar-busur kang diarani Ravanastron, 5000 taun kepungkur. Nalika abad 1, Ravanastron nyebar nganti tekan [[Afghanistan]] lan [[Pèrsi]]. Nalika jaman karajan Tokharistan ing [[Afghanistan]], wujude Ravanastron malih dadi wujud ''Pipa'' (piranti musik petik saka [[Tiongkok]]), papan ndhuwure rata, gegere asale saka kayu wutuh kang diukir cekung, rada alus titi larase lan resonansine rada gedhé. Nalika abad 7, ravanastron nyebar nganti Arab lan nalika jaman Islam ravanastron jenengé malih dadi Rebab.<ref name="internet1"/>

 

Nganti saiki piranti musik kang digawé déning Stradivari lan Guarneri del Gesù, dadi piranti musik kang dadi incceran déning para ''kolektor'' utawa pandhemen lan pamusik piyul. Paling dhuwur rega piyul kang digawé Stradivari nganti AS $3.544.000 ing lélang nalika tanggal [[16 Mei]] [[2006]]. Kabèh piyul nduwèni jeneng kang béda karo loyané, piyul kang paling larang Stradivari nduwèni jeneng ''Hammer'' ([[menthik]]) kang digawé taun [[1707]].<ref>{{citation|url=http://www.stradivariusviolins.org/pricesofstradivariusviolins.html}}</ref>

 

[[Gambar:Soundpost end.jpg|thumb|left|Cagak ing sajerone piyul kang katon saka bolongan F]]

Piyul iku kaperang saka pirang-pirang bagéyan, kayata; awak piyul, gulon piyul, jembatan piyul, papan [[driji]], [[senar]], lan werna-werna piranti kang nyengkuyung nalika pyul digunakaké. Piranti kasebut kayata pasak kanggo nyetel kanggo saben senar, buntut piyul kanggo nyangga senar, pin lan tali kanggo nahan buntut piyul, lan werna-werna piranti kanggo nyetèl ing buntut piyul yèn diperlokaké, ditambah manèh piranti kanggo nyangga janggut.

Bageyan buntut piyul iku panggonan pucuk ngisor senar kang diselipke ing jerone patang bolongan. Asring uga ing senar E diwenehi penyetel tambahan kanggo nggampangake anggone nyetel, nanging kanggo senar liyane uga isa ditambahi penyetelan tambahan kaya senar E. Ana uga pemain piyul kang ora nambahi piranti penyetalan amarga nambahi bobote piyul lan ngowahi suwara kang diasilake déning piyul.

 

Busur piyul kaperang saka sawilah kayu lan pirang-pirang [[rambut]] [[jaran]] kang dipasang saka pucuk tekan pucuk. Ing salah siji pucuke diwenehi [[sekrup]] kang digunakake kanggo ngencengi (nalika arep digunakake), utawa ngendhoni (nalika disimpen) rambut kasebut. Ing cedhake sekrup ana cekelan [[jempol]] lan [[driji]] liyane.

 

Rambut kang digunakake kanggo busur piyul iku biyasane saka rambut jaran [[putih]] lanang, amarga werna rambute [[putih]] semu [[emas]], nanging ana uga busur kang nggunakake senar saka bahan ''sintetis''. Yen busur piyul asring digosok nggunakake gala ([[Basa Inggris]]: rosin) bakal ndadekake cengkremane busur ning senar dadi luwih stabil lan gampang diatur, ora gampang ucul, lan isa uga ngrewangi teknik geter. Wilah kang digunakake biyasane nggunakake kayu ''pernambuco'' supaya asile apik, utawa kayu ''brasil'' kang regane murah. Busur kang murahan biyasane nggunakake serat gelas. Ana uga saiki kang nggunakake serat karbon kanggo bahan gawé wilah busur piyul.

 

Senar digawé saka usus [[wedhus]], dibatek, digaringake banjur diplintir. Banjur ana cara nyampuri logam ing senar usus. Asile saka nyampuri iku ndadekake senar luwih kuwat lan luwih imbang, lan isa luwih dikencengake, suwara kang diasilake luwih gedhe. Dibandhingake karo senar sintetis kang akèh digunakake saiki, senar usus luwih apik anggone ngasilake suwara.

 

Senar modhèrn nggunakaké [[waja]] atos, waja untingan, utawa bahan sintètis. Kabèh senar untingan lan senar saka waja atos dirangkepi werna-werna logam kanggo ngatur boboté, dhiamèter, lan kadhar [[banyu]]. Senar paling dhuwur E biyanasé dirangkepi karo waja atos kang terkadhang uga dicampuri [[alumunium]] supaya ora "siulan". Rangkepan [[emas]] digunakaké supaya ora tèyèngen lan ngurangi ''siulan''. Baja kang ora kena tèyèngen supaya ora ngasilake suwara kang béda. Senar kang intiné arupa bahan sintètis nggabungaké kuwalitas senar usus supaya senare bisa kuwat, awèt, lan stabil. Senar iki luwih gampang malih amerga owahing temperatur tinimbang senar saka bahan logam.

 

Ukuran piyul diwiwiti saka ukuran paling cilik 1/16, 1/10, 1/8, 1/4, 2/4 (1/2), 3/4, lan piyul kanggo wong enom 4/4. Ana uga piyul kang ukurané 1/32 kang ukurané cilik banget.

 

Piyul biyasané nggunakaké tangan tengen kanggo nyekel busur lan tangan kiwa kanggo menek senar, sanajan wong kidal, nanging ana uga kang nganggo kanthi cara sawaliké.

 

[[Gambar:Violinist.jpg|thumb|200px|Wong dolanan Piyul]]

Umume wong nggunakake piyul iku nyekel piyul ing tangan kiwa lan busure ing tangan tengen. Carane ya iku, piyul dicekel kato tangan kiwa, banjur cepitan kang kanggo janggut dicepit karo janggut lan pundhak kiwa, isa uga direwangi karo bahu. Dolanan piyul isa dilakokake kanthi ngadek lan lungguh ing kursi.

 

{{reflist}}