Sastra: Béda antara owahan

'''Sastra''' iku sawijing [[tembung]] silihan saka Basa [[Sansekerta]]; "''śāstra''", sing tegesé "tulisan" utawa "buku", saka tembung dasar "''śās-''" sing tegesé "weruh". Ing [[basa Jawa]], tembung iki biasané dienggo ngarani "kasusastran" utawa sajinising tulisan sing duwé arti utawa kaéndahan tartamtu. Ananging, tembung "sastra" ugi bisa ngarani kabèh jinis tulisan, apa iki endah apa ora. [[Karya sastra]] ugi dipungginakaken kagem mediamédhia mratelaaken pengalaman panggangit. Ukara, tembung, lan basa ingkang dipunginaaken déning panganggit punika basa ingkang éndah saéngga dadosaken raos remen kagem tiyang ingkang maos. Prastawa-prastawa ingkang dipunangkat panggangit boten namung prastawa ingkang saesaé kemawon ananging ugi prastawa ingkang awon wontening salebeting carios. Ananging saking carios éndah utawi awon punika kita saged mundhut sari pathinipun. Pangganggit ugi saged mangaribawa kabudayan masyarakatmasarakat tertemtu ing salebeting karya sastra ingkang dipunanggit, kadosta pola pikir masyarakatmasarakat.

SaliyaneSaliyané iku, tembung sastra bisa dibagi dadi sastra tulis karo [[sastra lisanlésan]] (sastra oral). Neng kéné sastra ora akèh gathuke karo tulisan, nanging gathuké karo [[Basa]] sing didadèkaké [[wahana]] kanggo ngèjawantahké pangalaman utawa pemikiranpamikir tertentu.

Tembung '''''genre''''' asalipun sangking basa '''[[Prancis]]''' ingkang arthosipun inggih punika jinis. Lajeng, '''''genre'' sastra''' inggih punika jinisipun karya sastra. [[Aristoteles]] ing dalem tulisanipun ingkang terkenal hiyo iku ''Poetica'', ngemot dasar-dasaripun teori '''''genre'''''. Teori punika inggih ngemot jinis karya sastra ingkang tumuju marang karya sastra [[Yunani]] klasik, ananging ingkang saesaé sangking teori punika inggih teorinipun saged dilebetaken ing karya sastra ingkang sedhoyo negarinagari.

Miturut Aristoteles, karya sastra ingkang dasaripun sangking perwujudanipun punika dipunbagi dados 3, inggih punika ''[[epik]]'', [[lirik]], lan [[drama]].<ref name="Membaca dan Menilai Sastra">Teeuw, A: "Membaca dan Menilai Sastra", kaca 109. Gramedia, 1983</ref> ''[[Epik]]'' inggih punika teks ingkang sepalihipun ngemot diskripsi, lan sepalih ingkang lintu ngemot tokoh (cakapan). ''[[Epik]]'' ugouga saged dipun arani [[prosa]]. [[Lirik]] inggih punika ungkapan ide utawi perasaanipun pengarang. Ing dalem babakan punika ingkang dipun bahas inggih "aku" [[lirik]], ingkang biasanipun kasebut penyair. [[Lirik]] punika ingkang wayah saiki dipunkenal dados [[puisi]] utawi [[sajak]], inggih karya sastra ingkang ngemot ekspresi perasaan pribadi ingkang luweh ngutamakaken carane damel ekspresi. [[Drama]] inggih punika karya sastra ingkang ''dominasi'' guneman sedhoyo paraga. Kriteria [[drama]] ingkang bentenaken inggih wonten 2 werni karya sastra lintunipun inggih hubunganipun manungso kaliyan donya panggenan lan wekdal.

Rumus: x + y = z. X = pengalaman, y = renungan, imajinasi, lan tekniktèhnik, z = hasilipun inggih punika cariyos ingkan sampun dipun reka.

Werni-werni cariyos reka daya punika ingdalem sastra modernmodhèren, hiyo iku [[novelnovèl]], [[cerpen]], lan [[novela]]. [[Novel]] inggih punika cariyos reka daya ingkang langkung dhawadawa, ingkang ngemot paraga, aluripun, lan setting utawi latar. [[Cerpen]] inggih punika cariyos ingkang cendhak, ingkang musataken ing kahanan ingdalam wekdal punika, utaminipun inggih konflik. [[Novela]] inggih punika cariyos reka daya ingkang luweh dhawadawa lan angelangèl saking [[cerpen]], ananging boten langkung dhawadawa kados [[novelnovèl]], isinipun boten dipun putusi ing satunggal kahanan kedadeyan, lan konflik.

* Lawakan : [[drama]] ingkang sedhoyonipun ngemot humor sahinggasaéngga isi cariyos boten pentingwigati.

Kesimpulanipun, objek ilmu sastra inggih punika [[prosa]], [[puisi]], lan [[drama]], ingkang rincianipun arupi [[puisi]], [[novelnovèl]], [[cerpen]], [[novela]], lan naskah [[drama]].