Vatikan: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Uga delengen: replaced: Uga pirsani → Uga delengen
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: nduwèni → duwé, muséum → musiyum (2), mrintah → mréntah, meter → mèter, Katolik → Katulik (2), Gereja → Gréja
Larik 30:
</table>
</div>
'''Vatikan''' ya iku [[nagara]] mardika paling cilik ing donya, saka ambané wewengkon lan cacahing padunung. Vatikan iku [[enklave]] lan dikubengi kutha [[Roma]] ing [[Italia]]. Vatikan iku papan panggonané [[Paus (KatolikKatulik Roma)|Paus]] lan wewengkon [[Takhta Suci]], otoritas pusat [[GerejaGréja]] [[Katulik]].
 
== Sajarah ==
Tlatah ing kutha [[Roma]] kang sadurungé ora ana padunungé iki (''ager vaticanus'') tansah dianggep keramat, malah sadurungé [[agama]] [[Kristen]] mlebu ing tlatah mau. Taun 326, [[gréja]] pisanan diwangun ing sakdhuwuré panggonan sing diperkiraaké makam [[Santo Pétrus]]. Wiwit wektu samono panggonan iki tansaya akèh dipanggoni warga.
 
Para [[Paus (KatolikKatulik Roma)|Paus]] jroning peran sékulèré wiwit ngrembakaké prabawa menyang laladan-laladan saubengé lan liwat nagara-nagara Paus mrintahmréntah laladan-laladan ing [[ujung]] [[Italia]] sing suwéné luwih saka sèwu taun nganti tengahan abad kaping 18 nalika [[Italia]] didadèkaké siji. Wektu iku laladan nagara [[Paus]] disita déning Karajan Italia kang nembé diadegaké.
 
<!--Taun 1870, milik Paus lebih banyak dikurangi lagi ketiga [[Roma]] dianeksasi. Sengketa antara para Paus yang “disandera” dan nagara Italia akhirnya diselesaikan pada tanggal 11 Februari 1929 ketika [[Benito Mussolini]] dan Paus menandatangi Perjanjian Letran yang juga dikenal dengan nama ‘Concordat”. Isi Concordat ini ada tiga butir yaitu: 1. Diakuinya [[Takhta Suci Vatikan]], 2. Status Istimewa [[agama]] [[Katolik]] di Italia dan 3. Ganti Rugi terhadap Vatikan atas kerugian yang diderita ketika nagara [[Italia]] didirikan. Pada tahun [[1984]], Concordat ini disesuaikan lagi.-->
 
== Pulitik ==
Vatikan iku [[kaukus]] ''unik'', sawijining conto saka [[karajan]] kang fungsi kepala nagarané, ya iku sang [[Paus (Katholik Roma)|Paus]] ora diwarisaké nanging dipilih kanggo saumur urip déning dewan [[Kardinal]]. Anggota dewan kardinal kang bisa milih ya iku kang umuré kurang saka 80 taun. Pasemon dewan kardinal kanggo milih Paus iki diarani ''Conclave'' lan dianakaké ing [[Kapel Sistina]] (''Sistine Chapel'' [[basa Inggris]] utawa ''Chapella Sistina'' [[basa Italia]]). Tembung ''Conclave'' iki asalé saka [[basa Latin]] ''cum clavis'' kang maknané “nganggo kunci”. Maksudé para anggota Déwan kang nyekel kunci pemilihan. Tembung cum clavis iki uga nduwèniduwé teges yèn para kardinal dikunci ing Kapel Sistina jroning prosès pemilihan Paus.
 
Istilah [[Takhta Suci]] ngrujuk marang otoritas, yurisdiksi lan kadhaulatan Paus lan para penaséhaté jroning mimpin greja [[Katholik|Katulik Roma]]. Takhta Suci nduwé hak kang padha karo [[nagara]] mawa dhaulat.
Larik 70:
<div style="float:right">[[Gambar:Vt-map.png|thumb|left|200px]]</div>
 
Kutha Vatikan dumunung ing dhuwuré bukit Vatikan ing sisih kulon-lor kutha [[Roma]], sawetara atus metermèter saka Kali Tiber. Tapel watesé karo Italia dawané (3,2&nbsp;km) mèlu tembok kuthta kang biyèn diwangun kanggo nglindhungi Paus saka serangan. Total wewengkon udakara 0,44&nbsp;km². Saliyané kutha Vatikan, wewengkon Paus uga klebu sawetara [[greja]] wigati, kantor-kantor lan Kastil Gandolpho. Paus minangka [[Kepala Nagara]] lan gubernur ngurusi kaperluan sadina-dina.
 
== Ekonomi ==
 
Ekonomi Vatikan kang non-komersial iki disokong déning sumbangan saka para umat [[Katulik]] saindhenging jagat, dodolan [[perangko]], koin-koin, suvenir turis, iuran mlebu muséummusiyum-muséummusiyum lan dodolan buku lan kalawarta.
 
== Demografi ==