Chikungunya: Béda antara owahan

[[Gambar:Aedes aegypti biting human.jpg|thumb|240px|Lemut Aèdès aégypty, kang njalari penyakitlelara Chikungunya]]

'''Chikungunya''' (ing basa [[Makonde]] tegesé "kang nglengkuk mandhuwur") ya iku salah sawijiné jinis [[penyakitlelara]] kang disebabaké dèning [[virus]] [[serangga-borne]] saka [[genusgènus]] [[Alphavirus]].<ref>{{cite journal |author=Wwwlahariya C, Pradhan SK |title=Emergence of chikungunya virus in Indian subcontinent after 32 years: a review |journal=J Vect Borne Dis |volume=43 |issue=4 |pages=151–60 |date=December 2006 |doi= |url=http://www.mrcindia.org/journal/issues/434151.PDF |format=PDF}}</ref> PenyakitLelara iki ditularaké tumrap [[manungsa]] lumantar cokotan [[lemut]] [[Aèdès aégypty]]. Chikungunya njalari penyakitlelara kanthi gejala kang arep padha karo [[demam berdarah dengue]], kanthi fase demam akut mung rong dina nganti limang dina kang ditutaké penyakitlelara ''arthralgic'' kang suwé lan mrabawani sendi-sendi ''ekstremitas''. Rasa lara kang ana gegayutané karo infèksi chikungunya saka sendi kadadéyankadadéan sawatara mingggu utawa sasi, utawa ing sawatara taun kasus.<ref name=Powers>{{cite journal |author=Powers AM, Logue CH |title=Changing patterns of chikungunya virus: re-emergence of a zoonotic arbovirus |journal=J. Gen. Virol. |volume=88 |issue=Pt 9 |pages=2363–77 |year=2007 |month=September |pmid=17698645 |doi=10.1099/vir.0.82858-0 |url=}}</ref><ref name=Reemerging>{{cite journal |author=Sourisseau M, Schilte C, Casartelli N, Trouillet C, Guivel-Benhassine F, Rudnicka D, Sol-Foulon N, Le Roux K, Prevost MC, Fsihi H, Frenkiel MP, Blanchet F, Afonso PV, Ceccaldi PE, Ozden S, Gessain A, Schuffenecker I, Verhasselt B, Zamborlini A, Saïb A, Rey FA, Arenzana-Seisdedos F, Desprès P, Michault A, Albert ML, Schwartz O |title=Characterization of reemerging chikungunya virus |journal=PLoS Pathog. |volume=3 |issue=6 |pages=e89 |year=2007 |month=June |pmid=17604450 |pmc=1904475 |doi=10.1371/journal.ppat.0030089 |url=}}</ref>

Masa [[inkubasi]] penyakitlelara Chikungunya ya iku rong dina nganti oatang dina. Gejala penyakitlelara ik kalebu demam, ''ruam petekie'' utawa ''makulopapular'' saka sawatara pérangan awak lan ''artralgia'' utawa ''artritis'' kang mrabawani sawatara [[sendi]].<ref name="internet4">[http://www.news-medical.net/health/What-is-Chikungunya-%28Indonesian%29.aspx Chikungunya](diundhuh 31 Januari 2013)</ref> Gejala nonspesifik liya bisa kalebu ngelu, infèksi konjungtiva, lan fotofobia enthèng. Padatan, demam kadadéyankadadéan rong dina suwéné banjur rampung dumadakan.<ref name="internet4"/> Nanging, ana gejala liyané ya iku ngelu banget, [[insomnia]], lan tingkat ekstrim kang kadadéyankadadéan kira-kira limang dina nganti pitung dina.<ref name="internet4"/>

== Chikungunya ing IndonesiaIndonésia ==

Penyakiy chikungunya sepisanan dicathet ing [[Tanzania]], [[Afrika]] ing taun [[1952]], banjur ing [[Uganda]] taun [[1963]]. Ing IndonesiaIndonésia, [[Kejadian Luar BiasaBiyasa|kejadian luar biasabiyasa (KLB)]] Chikungunya dilapurakéing taun [[1982]]. Demam chikungunya sepisanan dilapuraké ing [[Samarinda]] taun [[1973]].<ref>http://www.sapos.co.id/berita/index.asp?IDKategori=1&id=4829</ref>, banjur kejangkit ing [[Kuala Blethok]], [[Martapura]], [[Ternate]], [[Yogyakarta]] ([[1983]]), [[Muara Enim]] ([[1999]]), [[AcehAcèh]], lan [[Bogor]] ([[2001]]). Sawijining wabah Chikungunya ditemokaké ing [[Port Klang]] ing [[malaysia]] taun [[1999]], banjur ngrembaka ing dhaérah-dhaérah liya. Wiwitan taun 2001, kadadéyankadadéan luwar biasabiyasa demam Chikungunya kadadèn ing Muara Enim, [[Sumatera Kidul]], lan AcehAcèh. Disusul ing kutha Bogor ing sasi [[Oktober]]. Setahun saterusé, demam Chikungunya kejangkit manèh ing [[Bekasi]], [[Jawa Kulon]], [[Purworejo]], lan [[Klaten]]. Diprakirakaké sasuwéné taun 2001 nganti 2003, gunggungé kasus Chikungunya nganti 3.918 jiwa lan tanpa pati kang dijalari penyakitlelara iki.