Serat Wulang Sunu: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
c Bot: Panggantèn teks otomatis (-\bReferensi\b +Rujukan)
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: tuwane → tuwané (2), senajan → sanajan (4), samangke → samangké, sajroning → sajeroning, puisi → gurit, perintah → dhawuh, muda → mudha (2), kayadéné → kaya déné, jroning → sajeroning, esuk → ésuk, dipun...
Larik 1:
'''Serat Wulang Sunu''', iku karya sastra [[Jawa]] klasik tinggalan [[Paku Bawana IV]]( [[1768]] – [[1820]] ), arupa puisigurit tembang [[macapat]], jroningsajeroning basa Jawa anyar kang tinulis ing taun [[1768]] nganti taun [[1820]] ing Kraton Kasunanan [[Surakarta]],<ref>[http://www.heritageofjava.com/art/sastra_jawa/Wulangsunu.htm Situs Heritage of Java]</ref> kang surasané yèn anak iku kudu ngabekti marang wong tuwa, kaya sing kagambaraké ana [[pupuh]] kapisan karya iki.
 
==Tèks==
# Wulang sunu kang kinarya gendhing, kang pinurwa tataning ngawula, [[suwita]] ing wong tuwanetuwané, poma padha mituhu, ing pitutur kang muni tulis, sapa kang tan nuruta saujareng tutur, tan urung kasurang-surang, [[donya]] ngakir tan urung manggih billahi, tembe matine [[nraka]].
# Mapan sira mangke anglampahi, ing pitutur kang muni ing [[layang]], pasti becik setemahe, bekti mring [[ram]]a [[ibu]] duk purwa sira udani, karya becik lan ala, saking rama ibu, duk siro tasih jajabang, ibu iro kalangkung lara prihatin, rumeksa maring siro.
# Nora eco [[dahar]] lawan ghuling, ibu niro rumekso ing siro, dahar sekul uyah bae, tan ketang wejah luntur, nyakot bathok dipunlampahi, saben ri mring bengawan, pilis singgul kalampahan, ibu niri rumekso duk siro alit, mulane den rumongso.
# Dhaharira mangke pahit getir, ibu niro rumekso ing sira, nora ketang turu samben, tan ketang komah uyuh gupak tinjo dipun lampahidipunlampahi, lamun sira wawratana, tinatur pinangku, cinowekan [[ibu]] nira, dipun dusidipundusi esok sore nganti resik, lamun luwe dinulang
# Duk sira ngumur sangang waresi, pasti siro yèn bisa rumangkang, ibumu momong karsane, tan ketang gombal tepung, rumeksane duk sira alit, yèn sira kirang pangan nora ketang nubruk, mengko sira wus [[diwasa]], nora ana pamalesira, ngabekti tuhu sira niaya.
# Lamun sira mangke anglampahi, nganiaya ing wong tuwanira, ingukum déning [[Hyang Manon]], tembe yèn lamun lampus, datan wurung pulang lan [[geni]], yèn wong durakeng rena, sanget siksanipun, mulane wewekas ingwang, aja wani dhateng ibu rama kaki, prentahe lakonano.
# Parandene mangke sira iki, yèn den wulang dhateng ibu rama, sok balawanan ucape, sumahir bali mungkur, iya iku cegahen kaki, tan becik temahira, donya keratipun, tan wurung kasurang-kasurang, tembe mati sinatru déning [[Hyang widhi]], siniksa ing Malekat.
# Yen wong [[anom]] ingkang anastiti, tan mangkono ing pamang gihira, den wulang ibu ramane, asilo anem ayun, wong tuwanetuwané kinaryo Gusti, lungo teko anembah iku budi luhung, sertasarta bekti ing sukma, hiyo iku kang karyo pati lan [[urip]], miwah sandhang lan pangan.
# Kang wus kaprah nonoman samangkesamangké, anggulang polah, malang sumirang, ngisisaken ing wisese, andadar polah dlurung, mutingkrang polah mutingkring, matengkus polah tingkrak, kantara raganipun, lampahe same lelewa, yèn gununggung sarirane anjenthit, ngorekken wong kathah.
# Poma aja na nglakoni, ing sabarang polah ingkang salah tan wurung weleh polahe, kasuluh solahipun, tan kuwama solah kang silip, semune ingeseman ing sasaminipun, mulaneta awakingwang, poma aja na polah kang silip, samya brongta ing lampah.
# Lawan malih wekas ingsun kaki, kalamun sira andarbe karsa, aja sira tinggal bote, murwaten lan ragamu, lamun derajatiro alit, aja ambek kuwawa, lamun siro luhur, den prawira anggepiro, dipun sabardipunsabar jatmiko alus ing [[budi]], iku lampah utama.
# Pramilane nonoman punika, dan teberi jagong lan wong tuwa, ingkang becik pituture, tan sira temahipun, apan bathin kalawan lahir, lahire tatakromo, bathine bekti mring tuhu, mula eta wekasing wong, sakathahe anak putu buyut mami, den samya brongta lampah.
 
==Jarwa==
# Wulang sunu kang digawé lagu, kang diwiwiti bab tata cara [[ngabekti]], marang wong tuwa, bènkarebèn kabèh nggatèkaké, [[pitutur]] kang tinulis, sapa kang ora gelem nurut, marang pituduh tinulis, niscaya bakal kesia-sia, niscaya donya akherat bakal olèh cilaka, sawisé mati mlebu [[neraka]].
#Yèn mengko awakmu nglakoni [[pituduh]] kang ana sajroningsajeroning serat, mesthi apik tiba mburiné, ngabekti marang ibu bapa, nalika sepisanan dituduhaké lelaku apik lan ala, déning ibu bapa nalika awakmu isih bayi, ibumu luwih lara lan sengsara ngopèni awakmu.
#Ora énak [[mangan]] lan [[turu]], ibumu ngopèni awakmu senajansanajan mung mangan [[sega]] [[uyah]], senajansanajan mung nelesi tenggorokan, mangan [[klapa]] uga dilakoni, saben dina [[adus]] lan [[umbah-umbah]] ning [[kali]] kanthi rekasa kanggo ngopèni awakmu, rasakné bab iku mau.
#Kahanan pait getir|[[getir]] ibumu ngopèni awakmu, dèwèké turu mung sambilan senajansanajan kebak banyu uyuh lan tinjamu, dilakoni yèn awakmu buang kotoran [[ditatur]] lan [[dipangku]], diresiki déning ibumu didusi|[[didusi]] saben esukésuk lan sore nganti resik, yèn awakmu ngelih [[didulang]].
#Nalika awakmu umur sangang sasi, wektu iku awakmu bisa [[mbrangkang]], gawéyangawéan ibumu mung njaga senajansanajan mung nganggo kain sambungan, ngopèni awakmu nalika awakmu isih cilik, yèn awakmu kurang mangan digolèkké nganti éntuk, mengko yèn awakmu wis diwasa ora ana walesan liyané lelaku apik lan [[ngabekti]] marang wong tuwamu.
#Yèn mengko awakmu [[aniyaya]] marang wong tuwamu, diukum déning Gusti Sing Murbèng Dumadi, besuk yèn mati|[[mati]] niscaya bakal bareng geni|[[geni]], yèn wong seneng [[duraka]], siksané abot banget, mulané aku pesen aja wani karo ibu bapa anakku, lakoni perintahdhawuh kaloroné.
#Anané awakmu mengko, yèn dididik ibu bapa [[wicara]]mu asring nglawan nyahut nuli [[mléngos]], cegaha iku anakku,ora apik tembé mburiné, donya akherat bakal sia-sia, besuk yèn mati dimusuhi Pangèran, disiksa déning [[Malaikat]].
#Kamangka bocah enom sing apik, pendapaté ora pati dididik ibu bapaké, lungguh [[sila]] ing ngarepé, wong tuwané kayadénékaya déné Pangèran, lunga lan mulih [[sujud]], iku budi kang [[luhur]] sarta [[ngabekti]] marang Gusti Pangèran kang Maha Urip, ya iku kang nyiptakaké [[mati]] lan [[urip]] sarta kang mènèhi [[sandang]] lan [[pangan]].
#Kang wis [[kaprah]] tumrap bocah enom, [[solah tingkah]] [[malang mégung]] manjaaké awak, solah tingkah sing kliwatan lungguh sakepénaké lan ora ngerti kasopanan, alaku [[congkak]], seneng mamèraké awaké, kelakuané ora duwé arah, yèn awaké kesénggol [[njingkat]] lan pijer agawé [[onar]] marang wong akèh.
#Éling-éling aja ana sing anglakoni, kabèh lalaku sing salah, tingkahé mesthi bakal konangan, dhèwèké bakal kesuluh lan ora kuwat nandang, kaya-kaya kabèh wong mung mèsem, mulané iku anakku, élinga aja ana sing nglakoni salah bènkarebèn uripmu ora ngalami kasusahan.
#Ana manèh [[pitutur]]ku anakku, yèn awakmu nduwé karep aja nganti ngabotaké awak,, jaganen awakmu, yèn drajatmu cilik, aja ngrasa [[pesimis]], yèn awakmu dadi wong [[luhur]], jejegna pikirmu, [[sabar]] kanthi kaalusan, [[budi]], ya iku laku kang utama.
#Mula saka iku kaum mudamudha|[[mudamudha]] saiki sing sabar, wewanuhan karo wong tuwa, gatèkaké pituturé sing apik, saka lair tekan bathin, lair kanthi [[tatakrama]], batiné kanthi [[ngabekti]] marang wong tuwa, ya iku pituturku kanggo kabèh anak putu cicitku, bènkarebèn uripmu ora ngalami kasusahan.
 
==Rujukan==