Basa: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: nduwèni → duwé (3), isa → bisa, kewan → kéwan, tegese → tegesé (3)
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: biasané → biyasané, dingerteni → dingertèni, jroning → sajeroning, kayadéné → kaya déné, klompok → golongan, piranthi → piranti, sajroning → sajeroning, sijine → sijiné (2)
Larik 1:
'''Basa''' iku sistém simbul-simbul lan paugerané kanggo nggunakaké sistém iki. Basa uga bisa ngrujuk ing panggunan sistém kaya mengkéné utawa panyinaonané minangka sawijining fénoména.Lan piranthipiranti kanggo sesrawungan ing antaraning manungsa siji lan sijinesijiné. Panemu liya ana sing mratelake yèn bisa, ateges piranti sing awujud swara, tanda utawa tulisan kan andhedhasar pikiran lan kekarepan lan. Tegese basa kang kaya dhuwur mau, ya iku tegesé basa sing kaprah, dingertenidingertèni déning umum.
 
== Warna-warnané basa ==
=== Manut wujudé ana warna telu ya iku: ===
* Basa Lisan, ya iku wangun komunikasi [[manungsa]] sing migunakaké {{ulang|tembung}} sing diturunaké saka ''kosakata'' sing akèh (kurang luwih 10.000) bebarengan karo manéka [[jeneng]] sing dipocapaké liwat utawa migunakaké organ [[cangkem]]. Tembung-tembung sing dipocapaké kasambung dadi untaian frasa lan [[ukara]] sing diklompokaké sacara sintaktis.
* Basa Tulisan, ya iku wangun komunikasi [[manungsa]] sing migunakaké {{ulang|tembung}} sing diturunaké saka ''kosakata'' sing akèh (kurang luwih 10.000) bebarengan karo manéka [[jeneng]] sing ditulis ing [[médhia]] kayadénékaya déné [[dluwang]], [[blabak]], [[komputer]] lan médhia liyané.
* Basa Isarat, ya iku wangun basa sing ngutamakaké [[komunikasi manual]], basa awak, lan obahing [[lambé]], dudu [[swara]], kanggo [[komunikasi]]. Kaum [[tunarungu]] iku klompokgolongan utama sing migunakaké basa iki, biasanébiyasané kanthi kombinasi karo [[tangan]], orièntasi lan obahing tangan, [[lengen]], lan [[awak]], sarta èksprèsi praupan kanggo ngungkapaké [[pikiran]].
 
== Unsur dhasar basa ==
* [[Fonèm]]
ya iku unsur paling cilik saka [[uni]] [[pocapan]] sing bisa kanggo mbédakaké tegesé tembung. Fonèm iku awujud swara. Contoné tembung ''ulèr'' lan ''ulès'' duwé teges sing béda amarga prabédan ing fonem /r/ lan /s/. Uler kang ateges kéwan, nanging ules tegesé salah sijinesijiné jinis kain. Saben basa duwé jumlah lan jinis fonèm sing béda-béda. Upamané basa [[Jepang]] ora kenal fonèm /la/ saéngga tembung sing migunakaké fonèm /la/ diganti nganggo fonèm /ra/.
Babagan [[fonèm]] bisa disinauni ing [[fonetik]] lan [[fonologi]].
* [[Morfèm]]
ya iku [[unsur]] paling cilik saka pandhapukan tembung lan disesuaikake karo aturan sawijining basa. Ing basa Indonésia morfem bisa awujud imbuhan. Contoné tembung praduga duwé loro morfèm ya iku /pra/ lan /duga/. Tembung ''duga'' minangka tembung dhasar kanthi tambahan morfèm /pra/ nyebabaké owah-owahan makna ing tembung ''duga''.
* [[Sintaksis]]
ya iku penggabungan [[tembung]] dadi [[ukara]] adhedhasar aturan sistematis sing ana ing basa tinamtu. Jroning basa Indonésia ana aturan SPO utawa [[subjèk]]-[[prédikat]]-[[objèk]]. Aturan iki béda ing basa liya, upamané ing basa Walanda lan Jerman aturan gawé ukara ya iku tembung kriya tansah dadi tembung kaloro ing saben ukara. Bab iki béda karo basa [[Inggris]] sing ngolèhaké tembung kriya dipasang ora ing urutan kaloro jroningsajeroning ukara.
* [[Semantik]]
nyinaoni makna lan makna saka sawiji basa sing dibentuk sajroningsajeroning [[ukara]].
* [[Diskurs]]
ngaji basa ing tahap [[pacelathon]], [[paragraf]], [[bab]], [[carita]] utawa [[literatur]].