Basa Minangkêbo: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
c Bot: Panggantèn teks otomatis (-\bDelengen uga\b +Uga delengen)
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: Aceh → Acèh (5), bagian → pérangan (3), biasa → biyasa (2), Daftar → Pratélan, Dialek → Dhialèk, disebut → ingaran (3), jroning → sajeroning (3), mandhiri → swatantra, nduwèni → duwé, Perancis → Prancis, pesi...
Larik 3:
|nativename = Baso Minangkabau
|states=[[Sumatra]]([[Indonésia]]), [[Negeri Sembilan]]([[Malaysia]])
|region=[[Sumatra Kulon]], bagianpérangan kulon [[Riau]], bagianpérangan lor [[Jambi]]
|speakers=± 8 yuta
|familycolor=Austronesian
Larik 11:
|fam5=[[Basa Melayik|Melayik]]
|fam6=[[Basa Melaya|Melaya]]
|fam7=[[Basa Para-MelayuMalayu|Para-MelayuMalayu]]
||iso2=min|iso3=min}}
 
'''Basa Minangkabo''' utawa '''Baso Minang''' iku anak cawang basa Austronesia sing dipituturakédicaturaké ing wewengkon [[Sumatra Kulon]], bagianpérangan kulon propinsiprovinsi [[Riau]] sarta kasebar ing sawetara kutha liya ing [[Indonésia]].
 
Ana loro kontroversi ngenani Basa Minangkabo karo [[basa MelayuMalayu]]. Sapéragan nimpuna basa nganggep basa iki minangka dhialèk MelayuMalayu, amarga akèhé kosakata lan wangun tuturan sing padha. Déné nimpuna liyané nganggep yèn basa iki minangka basa mandhiriswatantra sing béda karo basa MelayuMalayu.
 
== Laladan sebar tutur ==
Sacara historis, laladan sebar tutur Basa Minangkabo nyakup tilas wewengkon kakuwasan [[Krajaan Pagaruyung]] sing punjeré ing [[Batusangkar]], [[Sumatra Barat]]. Wates-watesé biasabiyasa dinyatakaké jroningsajeroning ungkapan basa Minang kaya mangkéné:
 
:''Dari Sikilang Aia Bangih''
Larik 28:
''Sikilang Aia Bangih'' iku wates lor, saiki dumunung ing dhéerah [[Pasaman Kulon]], wewatesan karo [[Kabupatèn Mandailing Natal|Natal]], [[Sumatra Lor]]. ''Taratak Aia Hitam'' iku laladan [[Bengkulu]]. ''Durian Ditakuak Rajo'' iku wewengkon ing [[Kabupatèn Bungo]], [[Jambi]]. Sing pungkasan, ''Sialang Balantak Basi'' iku wewengkon ing Rantau Barangin, [[Kabupatèn Kampar]], [[Riau]] saiki.
 
Basa Minangkabo uga dadi basa ''lingua franca'' ing kawasan pasisir kulon [[Sumatra Lor]], malaan nganti tekan pesisirpasisir kulon [[AcehAcèh]]. Ing AcehAcèh, penutur basa iki disebutingaran minangka [[Aneuk Jamee]]. Saliyané iku, basa [[Minangkabo]] uga dipituturakédicaturaké ingeh masarakat [[Negeri Sembilan]], [[Malaysia]] sing embah buyuté asal saka ''ranah Minang'' wiwit maabad-abad kapungkur.
 
== Dhialèk ==
DialekDhialèk basa Minangkabo uga werna-werna, malah antar kampung sing dipisahaké kali wis duwé dhialèk dhéwé. Prabédan paling gedhé ya iku dhialèk sing dipituturakédicaturaké ing kawasan [[PesisirPasisir Kidul]] lan dhialèk ing wewengkon [[Kabupatèn Muko-Muko|Muko-Muko]], [[Bengkulu]].
 
Séjéné iku dhialèk basa Minangkabo uga dipituturakédicaturaké ing [[Negeri Sembilan]], [[Malaysia]] lan sing disebutingaran minangka Aneuk Jamee ing [[AcehAcèh]], utamanémligi ing wewengkon AcehAcèh kidul-kulon lan [[AcehAcèh Kidul]]. Ing ngisor iki prabédan antara sawetara dhialèk:
 
{|
|-----
| '''Basa Indonésia'''/ '''Basa MelayuMalayu''':
| Apa katanya kepadamu?
|-----
Larik 65:
|}
 
Kanggo komunikasi antar penutur basa Minangkabo sing werna-werna iki, wusanané dipigunakaké dhialèk [[Padang]] minangka basa baku Minangkabo utawa disebutingaran ''Baso Padang'' utawa ''Baso Urang Awak''. Basa Minangkabo dhialèk Padang iki sing dadi acuan baku (standarbaku) jroningsajeroning nguasani basa Minangkabo.
 
== Conto ==
Larik 90:
 
== Karya sastra ==
Karya [[Sastra Minangkabo|sastra tradisional]] abasa Minang duwé kamèmperan wngun karo karya sastra tradisional abasa MelayuMalayu umumélumrahé, ya iku awangun pantun, carita rakyat, hikayat nènèk moyang (''tambo'') lan adat-istiadat Minangkabo. Penyampaiané biasabiyasa nganggo wanguncarita (''kaba'') utawa dinyanyèkaké (''dhéndhang'').
 
== Perbandingan karo Basa MelayuMalayu/Indonésia ==
Wong Minangkabo umumélumrahé nduwèniduwé panemu yèn akèh kamèmperan antara Basa Minangkabo karo Basa MelayuMalayu/Indonésia. M. Rusli jroningsajeroning ''Peladjaran Basa Minangkabo'' nyebutaké yèn intiné prabédan antara Basa Minangkabo lan Basa Indonésia ya iku béda lafal, séjéné béda sawetara tembung.
 
Conto-conto prabédan lafal Basa MelayuMalayu/Indonésia lan Basa Minangkabo ya iku:
 
*''ut-uik'', conto: rumput-''rumpuik''
Larik 103:
*''e(pepet)-a'', contoh: beban-''baban''
*''a-o'', contoh: kuda-''kudo''
* awalan ter-, ber-, per- dadi ta-, ba-, pa-. Conto: berlari, termakan, perdalam (Basa MelayuMalayu/Indonésia) dadi ''balari'', ''tamakan'', ''padalam'' (Basa Minangkabo) <ref>[http://dbp.gov.my/mabbim/download.php?FilePoolID=73 Edwar Djamaris, ''Beberapa masalah dalam penerjemahan naskah Sastra Minangkabo'']</ref>
 
== Cathetan ==
Larik 109:
 
== Réferènsi ==
*''Tata Basa Minangkabo'', Gerard Moussay<br /> (Judul asli: ''La Langue Minangkabo'', diterjemahkan dari basa PerancisPrancis olèh Rahayu S. Hidayat), ISBN 979-9023-16-5.
 
== Uga delengen ==
* [[Krajaan Pagaruyung]]
* [[DaftarPratélan basa miturut rumpunkulawarga basa]]
 
== Pranala njaba ==
Larik 121:
* [http://www.ranah-minang.com/artikel/ranahminang/kategori/50.html Artikel Kategori Basa Minang] (Sumber: [http://www.ranah-minang.com Ranah-Minang.Com])
 
{{Basa laladan ing Indonésia}}
 
{{DEFAULTSORT:Minangkabo, Basa}}