Wong Banjar: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: antarane → antarané, bagéyan → pérangan, digunakake → digunakaké (3), kangge → kanggé (4), kayata → kaya ta, lan sapanunggalane → lsp., liyane → liyané (2), muda → mudha (2), Museum → Musiyum, nuduhake → nudu...
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: Aceh → Acèh, dene → déné, dhewe → dhéwé (2), digunakaké kanggo → kanggo, golek → golèk, Hak Asasi Manusia → Hak Asasi Manungsa, Masyarakat → Masarakat (2), Pembangunan → Pangyasa, Pendidikan → Wiyata, Presiden...
Larik 34:
|pop7 =
|ref7 =
|langs=[[Basa Banjar|Banjar]], [[Basa Indonésia|Indonésia]] lan [[Basa MelayuMalayu|MelayuMalayu]].
|rels=[[Islam]]
|related=[[Wong MelayuMalayu|MelayuMalayu]], [[Kutai]], [[Wong Jawa|Jawa]], [[Wong Dayak|Dayak]] (Dayak Bukit, [[Bakumpai]], [[Ngaju]], [[Ma'anyan]], [[Lawangan]])
}}
 
'''Wong Banjar''' utawa '''Sukubangsa Banjar''' <ref>[http://www.joshuaproject.net/people-profile.php?peo3=10658&rog3=ID Banjar of Indonésia]</ref> iku [[suku bangsabebrayan]] sing manggon sapérangan gedhé [[wewengkon]] [[PropinsiProvinsi]] [[Kalimantan Kidul]], lan wiwit abad kaping-17 wiwit manggon ing sebagéyansapérangan [[Kalimantan Tengah]] lan sebagéyansapérangan [[Kalimantan Wétan]] utamanémligi [[kawasan]] dhataran lan pérangan hilir saka Laladan ilèn Kali (DAS) ing wewengkon kasebut.
 
== Sistem paseduluran ==
Larik 81:
|Intah/Muning
|}
Kaya sistem paseduluran umumélumrahé, masarakat Banjar ngenali istilah-istilah tartemtu minangka panyelukan sajroningsajeroning kulawarga. Skema mau punjere saka ULUN minangka panyebute.
 
ULUN uga ana celukan kanggo sedulursadulur saka bapak lan ibu. sedulursadulur paling tuwa sinebut ''Julak'', sedulursadulur kaping pindho sinebut ''Gulu'', sedulursadulur candhake sinebut ''Tuha'', sedulursadulur tengah saka bapak lan ibu sinebut ''Angah'', lan liyané sinebut ''Pakacil'' (''paman mudha/kecil'') lan ''Makacil'' (''bibi mudha/kecil''), denedéné paling enom sinebut ''Busu''. Yen nyeluk sedulursadulur saka ''kai'' lan ''nini'' padha waé, semana uga kanggo sedulursadulur ''datu''.
 
Saliyané istilah ing dhuwun, uga ana sebutan liyané, ya iku :<br />
Larik 89:
{{·}} ''pawarangan'' (bapak / ibu saka minantu)<br />
{{·}} ''mintuha'' (bapak / ibu saka bojone ULUN)<br />
{{·}} ''mintuha lambung'' (sedulursadulur mintuha saka ULUN)<br />
{{·}} ''sabungkut'' (wong kang siji Datu karo ULUN)<br />
{{·}} ''mamarina'' (sebutan umum kanggo seduluré bapak/ibu saka ULUN)<br />
Larik 95:
{{·}} ''sapupu sakali'' (anake mamarina saka ULUN)<br />
{{·}} ''maruai'' (bojo wadon karo bojo wadone seduluran)<br />
{{·}} ''ipar'' (sedulursadulur saka bojo saka ULUN)<br />
{{·}} ''panjulaknya'' (sedulursadulur paling tuwa saka ULUN)<br />
{{·}} ''pambusunya'' (sedulursadulur paling cilik saka ULUN)<br />
{{·}} ''badangsanak'' (sedulursadulur kandhung)
 
Yen ngeluk wong kang seumuran, bisa gunakake ''ikam'', lan uga bisa gunakake tembung ''aku'' kanggé nuduhaken awake dhewedhéwé. Dhewe kanggé ngurmati utawa nyeluk kang luwih tuwa, gunakaken tembung ''pian'', lan tembung ''ulun'' kanggé nuduhaké awake dhewedhéwé.
 
=== Gegaman Tradisional ===
Larik 107:
Serapang ya iku tombak mawa mata lima. Patang mata mekar kaya ta cakar garudha kanthi bait pengait ing saben pucuke. Siji mata manèh ana ing tengahing bait, kang sinebut “besi lapar” kang dipercaya bisa ngrubuhake wong kang duwéni elmu kebal.
* 2. Tiruk
Tiruk ya iku tombak dawa lurus tanpa bait digunakaké kanggo golekgolèk iwak gabus lan toman ing kali.
* 3. Pangambangan
Pangambangan ya iku tombak lurus mawa mata siki kanthi bait ing sakloron sisine.
Larik 116:
Suku Banjar minangka suku ka-8 paling akèh ing Indonésia
Miturut sensus BPS taun 2000 populasi suku Banjar kira-kira semene:
* 2.271.586 ing [[Kalimantan Kidul|PropinsiProvinsi Kalimantan Kidul]] 76,34%
* 435.758 ing PropinsiProvinsi [[Kalimantan Tengah]] 24,20%
* 340.381 ing PropinsiProvinsi [[Kalimantan Wétan]] 13,94%
* 179.380 ing PropinsiProvinsi [[Riau]] 3,78%
* 111.886 ing PropinsiProvinsi [[Sumatra Lor]] 0,97%
* 83.458 ing PropinsiProvinsi [[Jambi]] 3,47%
* 24.117 ing PropinsiProvinsi [[Kalimantan Kulon]]
* 7.977 ing PropinsiProvinsi [[DKI Jakarta]]
* 5.923 ing PropinsiProvinsi [[Jawa Kulon]]
* 1.726 ing PropinsiProvinsi [[Nanggroe AcehAcèh Darussalam]] 0,1%
* 921 ing PropinsiProvinsi [[Sumatra Kidul]]
* lsp..
 
Larik 156:
* Prof. [[Gusti Muhammad Hatta]], menteri Riset dan Teknologi.
* [[Abdul Hafiz Anshari]], mantan Ketua Komisi Pemilihan Umum
* Drs. [[Saadillah Mursjid]], MPA, mantan Menteri Sekretaris Kabinet PembangunanPangyasa VII
* [[Djohan Effendi]], mantan Menteri Sekretaris Kabinet era Gus Dur, panulis pidhato PresidenPrésidhèn Soeharto.
* [[Syamsul Mu'arif]], mantan Menteri Nagara Komunikasi dan Informasi Kabinet Gotong Royong
* [[Taufiq Effendi]], mantan menteri Menteri Nagara Pendayagunaan Aparatur Nagara dan Reformasi Birokrasi Kabinet Indonésia Bersatu
* [[Muhammad Zaini Abdul Ghani]], ulama lan tokoh [[Islam]] Indonésia.
* K.H. [[Muhammad Arifin Ilham]], Ketua Majelis Zikra
* [[Denny Indrayana]], Akademisi lan Wakil Menteri Hukum dan Hak Asasi ManusiaManungsa, Guru Besar Hukum Tata Nagara Universitas Gajah Mada
* [[Olla Ramlan]], sawijining modhel lan pemeran Indonésia.
* [[Ian Kasela]], vokalis grup band Radja.
Larik 175:
 
== Literatur ==
* [[Alfani Daud]], Islam dan MasyarakatMasarakat Banjar; Deskripsi dan Analisa Kebudayaan Banjar, (Jakarta: Rajawali Press, 1997).
* J.J. Rass, Hikajat Bandjar:A Study in Malay Histiography, (The Hague : Martinus Nijhoff), 1968
* Tjilik Riwut, Kalimantan Memanggil, Djakarta:Penerbit Endang, 1957.
* Idwar Saleh, SejarahSajarah bandjarmasin:Selajang Pandang Mengenai Bnagkitnja Keradjaan Bandjarmasin, Posisi, Funksi dan Artinja Dalam Sedjarah Indonésia Dalam Abad Ketudjuh Belas. Bandung: Balai PendidikanWiyata Guru. 1958
* Rumah Tradisional Banjar: Rumah Bubungan Tinggi, Departemen Pendididkan dan Kebudayaan, Musiyum Negeri Lambung Mangkurat, 1984
* M. Gazali Usman, Kerajaan Banjar:SejarahSajarah Perkembangan Pulitik, Ekonomi, Perdagangan dan Agama Islam, Banjarmasin: Lambung Mangkurat Press, 1994.
* Jurnal Kebudayaan:KANDIL, Melintas Tradisi, Edisi 6, Tahun II, Agustus-Oktober, 2004 ISSN: 1693-3206
* Arthum Artha, Naskah Kitab Undang Undang Sultan Adam 1825, Banjarmasin: Penerbit Murya Artha, 1988
* Tim Haeda, ''Islam Banjar; Tentang Akar Kultural dan Revitalisasi Citra MasyarakatMasarakat Religius'', (Banjarmasin: Lekstur, 2009)
 
== Rujukan ==