Kasunanan Surakarta: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎Uga delengen: replaced: Deleng uga → Uga delengen
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: bagian → pérangan, Dhaptar → Pratélan (2), dhukungan → panjurung, dipimpin → dipanggedhèni, dipun → dipun (2), dipunbangun → dipunyasa, Februari → Fèbruari (3), golek → golèk, istana → pura, jabatan → kalungg...
Larik 25:
|symbol_type = Radya Laksana, Lambang Kasunanan Surakarta
|image_map = Mataram 1830-en.png
|image_map_caption = Wewengkon Kasunanan Surakarta ing taun 1830 (warnané abang tuatuwa lan ana ing sisih lor)
|capital = Kutha Surakarta
|common_languages = [[Jawa]]
Larik 42:
== Latar wuri ==
[[Kasultanan Mataram]] sing runtuh amarga pambrontakan [[Trunajaya]] taun [[1677]]. Kutha krajannipun dipindahaken déning [[Sunan Amral]] menyang [[Kartasura]]
. Ing jamanipun [[Pakubuwana II]], Kasunanan Kartasura runtuh amarga pambrontakane wong-wong [[Tionghoa]] sing antuk dhukunganpanjurung saka wong-wong Jawa anti [[VOC]] taun [[1742]]. Kutha [[Kartasura]] kasil direbut manèh déning [[Cakraningrat IV]], penguasanipun Medura Kulon, sekuthu VOC nanging kahanané wis rusak banget. Pakubuwana II sing nyingkir menyang [[Panaraga]] mutusaké mbangunyasa istanapura anyar ing désa Sala, ingkang dados kutha krajannipun [[Kasultanan Mataram]] ingkang anyar lan dipunjenengi "Kraton Surakarta".
 
Bangunanipun KeratonKaraton Kartasura kang wus remuk, lan dianggep kecemar wus boten layak manèh. [[Tumenggung Honggowongso]], [[Tumenggung Mangkuyudha]], lan J.A.B Hohendorff dipun utusdipunutus kaliyan [[Pakubuwana II]] kanggekanggé golekgolèk lokasinipun keratonkaraton sing anyar. Dipun bangun keratonkaraton anyar ing pingiripun Kali Bengawan Solo, ing Desa Sala ing taun 1745. Keratonipun dipun bangundipunyasa ngangge kayu [[jati]] saking Alas Kethu, ingkang wonten ing laladan [[Wonogiri]]. kayunipun dikelike lewatlumantar Kali [[Bengawan Solo]]. Kraton dipunpanggen ing [[17 FebruariFèbruari]] [[1745]], utawa Rebo Pahing 14 Sura 1670.
 
Amerga [[Perjanjian Giyanti]] [[13 FebruariFèbruari]] [[1755]], Surakarta dados kutha krajannipun Kasunanan Surakarta, kaliyan Ratunipun [[Pakubuwana III]]. Yogyakarta uga mbangunyasa keratone dhéwé ing taun 1755, kaliyan Ratunipun [[Hamengkubuwana I]]. Ing [[Perjanjian Salatiga]], taun [[1757]] wewengkon Kasunanan Surakarta ing bagianpérangan leripun diparengaken menyang [[Pangeran Sambernyawa]] (Mangkunagaran I).
 
== Perkembangan ==
Kasunanan Surakarta minangka terusan saka [[Kasunanan Kartasura]] banjur ngadhepi pambrontakan [[Hamengkubuwana I|Pangeran Mangkubumi]] adhine [[Pakubuwana II]] taun [[1746]]. Ing tengah paprangan, Pakubuwana II séda amarga gering taun [[1749]]. Nanging, kober nyerahaké kadhaulatan negerinagari [[Jawa]] marang [[VOC]] sing diwakili [[Baron von Hohendorff]]. Wiwit iku, mung VOC sing nduwèniduwé hak nglantik rajaratu-rajaratu katurunan [[Mataram]].
 
Ing tanggal [[13 FebruariFèbruari]] [[1755]] pihak VOC sing wis ngalami kebangkrutan kasil ngajak Pangeran Mangkubumi rukun. [[PrejanjènPrajanjian Giyanti]] sing ditapakasmani déning [[Pakubuwana III]] ngakoni kadhaulatan Pangeran Mangkubumi minangka rajaratu Mataram sing nguasani setengah wewengkon Kasunanan Surakarta kanthi gelar [[Hamengkubuwana I]]. Sairing karo lumakuning wektu, negerinagari Mataram sing dipimpindipanggedhèni déning Hamengkubuwana I banjur luwih misuwur kanthi jeneng [[Kasultanan Yogyakarta]].
 
Sabanjuré, wewengkon Kasunanan Surakarta tansaya suda amarga diwènèhaké marang [[Mangkunagara I]] sarujuk karo [[PrejanjènPrajanjian Salatiga]] taun [[1757]]. Wewengkon [[Surakarta]] tansaya suda manèh sawisé [[Perang Dipanagara]] rampung taun [[1830]] amarga laladan-laladan mancanagara direbut peksa déning [[Walanda]].
 
== Mangsa Kamardikan ==
Ing wiwitan mangsa kamardikan [[Républik Indonésia]] ([[1945]] - [[1946]]), Kasunanan Surakarta bebarengan karo [[Praja Mangkunagaran]] tau dadi [[PropinsiProvinsi Surakarta|Laladan Istimewa Surakarta]]. Ananging amarga kerusuhandahuru lan agitasi pulitik wektu iku, ing tanggal [[16]] [[Juni]] [[1946]] déning Pamaréntah Indonésia statusé diowahi dadi [[Karesidenan Surakarta|Karesidènan Surakarta]], nyawiji jroningsajeroning wewengkon [[Nagara Kesatuan Républik Indonésia]].
 
== DhaptarPratélan Sunan Surakarta ==
{{main|DhaptarPratélan rajaratu Jawa#Mataram Anyar}}
 
== Uga delengen ==
Larik 69:
{{kotak wiwit}}
{{kotak suksesi
|jabatankalungguhan=Kasunanan Surakarta
|tahuntaun=1742-1755
|pendahulu=[[Kasunanan Kartasura]]
|pengganti=Kasunanan Surakarta{{br}}[[Kasultanan Yogyakarta|Kasultanan Yogyakarta]]
}}
{{kotak suksesi
|jabatankalungguhan=Kasunanan Surakarta
|tahuntaun=1755-1757
|pendahulu=Kasunanan Surakarta
|pengganti=Kasunanan Surakarta{{br}}[[Praja Mangkunagaran]]
}}
{{kotak suksesi
|jabatankalungguhan=Kasunanan Surakarta{{br}}[[Praja Mangkunagaran]]
|tahuntaun=1757-1945
|pendahulu=Kasunanan Surakarta
|pengganti=[[PropinsiProvinsi Surakarta]]
}}
{{kotak rampung}}