Genosida: Béda antara owahan

'''Genosida''' iku tindakan pambantaian gedhèn-gedhènan sacara sistematis marang sawijining [[suku bangsabebrayan]] utawa klompokgolongan kanthi maksud numpes (agawé [[tumpes]]) bangsa kasebut. Tembung iki pisanan digunakaké déning siji ahli hukumukum Polen, [[Raphael Lemkin]], ing taun [[1944]] jroningsajeroning bukuné ''[[Axis Rule in Occupied Europe]]'' sing dibabar ing [[Amérika Sarékat]]. Tembung iki dijupuk saka [[basa Yunani]] γένος ''genos'' ('ras', 'bangsa' utawa 'rakyat') lan [[basa Latin]] ''caedere'' (rajapati).

Genosida iku salah siji saka papat Pelanggaran HAM abot sing ana jroningsajeroning yurisdiksi ''International Criminal Court''. Pelanggaran HAM abot liyané ya iku Kejahatan marang kamanungsan, Kejahatan perang, lan kejahatan Agresi.

Miturut Statuta Roma lan Undhang-Undhang no. 26 taun 2000 bab Pengadilan HAM, genosida iku ''Lelaku sing diayahi kanthi angkah kanggo ngajuraké utawa numpes kabèh utawa sapérangan klompokgolongan bangsa, ras, klompokgolongan ètnis, klompokgolongan agama kanthi cara matèni anggota klompokgolongan; ngakibataké siksa fisik utawa mental sing abot marang anggota klompokgolongan; nyiptakaké kondhisi kauripan klompokgolongan sing agawé kamusnahan sacara fisik sebagéan utawa sakabèhané; nglakoni tindakan nyegah kalairan jroningsajeroning klompokgolongan; mindahaké sacara peksa bocah-bocah saka sawijining klompokgolongan menyang klompokgolongan liya.''

Ana uga istilah genosida [[budaya]] sing maknané pembunuhan [[peradaban]] kanthi nglarang penggunaan basa saka sawijining klompokgolongan utawa suku, ngowahi utawa ngajuraké sajarahé utawa ngajuraké simbul-simbul peradabané.

* Pembantaian suku bangsabebrayan [[Keltik]] déning bangsa Anglo-Saxon ing BritaniaKarajan Manunggal lan Irlandia wiwit [[abad kaping-7]].

* Pembantaian bangsa-bangsa Indian ing bawana AmerikaAmérika déning para penjajah Éropah wiwit taun [[1492]]

* Pembantaian bangsa [[Aborigin|Aborijin]] Australia déning [[BritaniaKarajan RayaManunggal]] wiwit taun [[1788]]

* Pembantaian [[Genosida Armenia|Bangsa Armenia]] déning sawetara klompokgolongan Turki ing pungkasan [[Perang Donya I]]

* [[Holocaust|Pembantaian]] [[wong]] Yahudi, wong Gipsi (Sinti lan Roma) lan suku [[basa Slavia|bangsa Slavia]] déning kaum [[Nazi]] Jerman jroningsajeroning [[Perang Donya II]].

* Pembantaian suku bangsabebrayan Jerman ing Éropah Wétan ing pungkasan Perang Donya II déning suku-suku bangsabebrayan Ceko, Polen lan Uni Soviet ing sisih wétan garis tapel wates Oder-Neisse.

* Pembantaian luwih sakapunjul rong yuta jiwa rakyat déning rezim [[Khmer Merah]] ing pungkasan taun [[1970-an]].

* Pembantaian suku Hutu lan Tutsi ing [[Rwanda]] taun [[1994]] déning utamanémligi kaum Hutu.

* Pembantaian suku bangsabebrayan Bosnia lan Kroasia ing Yugoslavia déning [[Serbia]] antara [[1991]] - [[1996]]. Salah sijiné ya iku [[Pembantaian Srebrenica]], kasus pisanan ing Éropah sing dinyatakaké genosida déning [[Mahkamah Internasional|kaputusan hukumukum]].<ref>Institute for War and Peace Reporting, Tribunal Update: Briefly Noted (TU No 398, 18-Mar-05) [http://www.iwpr.net/?p=tri&s=f&o=235656&apc_state=henitri2005]</ref>