Doctor Who: Béda antara owahan

[[Gambar:Police Box.JPG|thumb|Wahana Sang Dhoktor awujud sawijining kothak pulisi BritaniaKarajan Manunggal lan diarani ''The TARDIS'']]

'''''Doctor Who''''' ([[basa Inggris]] kanggo 'Dhoktor Sapa') iku sérial télévisi fiksi sains [[BritaniaKarajan RayaManunggal]] lan diproduksi déning [[BBC]]. Acara [[TV]] iki nggambaraké caritané sawijining 'Adipati Kala' ([[basa Inggris|Inggris]] ''Time Lord''). Adipati Kala iki jenengé sajinising makluk njaba akasa (''alien''). Banjur acara TV iki nyritakaké pangulandarané sawijining Adipati Kala sing ndarbèni peparab 'Sang Dhoktor' (''The Doctor''). Sang Dhoktor iki bisa ngumbarani jagat raya numpak sawijining wahana mesin wektu. [[Mesin]] wektuné iki jenengé TARDIS lan bisa njlajahi ''ruangruwang'' lan wektu sertasarta rupané kaya 'bilik pulisi' saka [[London]] [[taun]] [[1963]]. Taun iki ya iku kapisané acara TV iki ditayangaké. Sang Dhoktor iki dikancani rowangé lan ngadhepi mungsuh [[werna]]-werna karo nyambi nylametaké kabudayan, nulungi wong-wong lan mbenakaké apa-apa sing luput.

Sang Dhoktor sing asli dimainaké déning [[William Hartnell]] nganti taun [[1966]], nalika iku Sang Dhoktor kapisan ambruk lan mèh tilar [[donya]] lan nudhuhaké dayané kanggo 'regenerasi' (''regeneration'') lan bisa nitis ing sajroningsajeroning awak anyar. Ing awaké sing anyar iki Sang Dhoktor rupané dadi séjé lan wateké uga séjé. Dadi senadyansanadyan awaké lan rainé owah, nanging pancèn sejatisajati wong sing isih padha amerga mémoriné lan katrampilané panggah padha. Sawisé Hartnell (1963-1966), sang Dhoktor dimainaké déning [[Patrick Troughton]] (1966-1969), [[Jon Pertwee]] (1970-1974), [[Tom Baker]] (1974-1981), [[Peter Davison]] (1982-1984), [[Colin Baker]] (1984-1986), [[Sylvester McCoy]] (1987-1989, 1996), [[Paul McGann]] (1996), [[Christopher Eccleston]] (2005), [[David Tennant]] (2005-2010) lan [[Matt Smith]] (2010-saiki).

Mungsuh utamanémligi ''Doctor Who'' sing kerep muncul iku ras alien sing kudu obah mawa wahana [[wesi]] lan diarani [[Dalek]], makluk separosaparo [[manungsa]], separosaparo [[robot]] utawa cyborg sing diarani [[Cyberman]] lan sawijining Adipati Kala liya sing ala wateké lan ngarani awaké dhéwé ''[[The Master]]'' ('Sang Bendara').

Sérial ''Doctor Who'' wiwit ditayangaké ing taun 1963 nganti taun [[1989]]. Sawisé iku uga ana [[filem]] [[televisitélévisi]] sing ditayangaké ing taun 1996. Banjur sérial TV dianakaké manèh wiwit taun 2005. Ing taun-taun awal sérial Doctor Who utamanémligi diélingi para pamirsa déning caritané sing menarik lan èfèk spésialé sing murah nanging kréatif. Doctor Who iku bisa dianggep minangka sawijining ikon budaya populèr BritaniaKarajan Manunggal.

Sérial iki mlebu ''Guinness Book of World Records'' minangka sérial fiksi ngèlmiah suksès dhéwé ing sejarahsajarah télévisi, manawa ditilik saka suwéné séri iki, gunggungé DVD, [[vidéo]] lan [[buku]] sing payu didol lan lalu lintas ing iTunes.<ref>{{cite news|first=Liz Shannon|last=Miller |url=http://www.variety.com/article/VR1118006512.html?categoryid=14&cs=1&nid=2562 |title='Doctor Who' Honored by Guinness&nbsp;— Entertainment News, TV News, Media |work=Variety |date= 26 July 2009|accessdate=30 April 2012}}</ref>

''Doctor Who'' pisanané ditayangaké ing stasiun télévisi BritaniaKarajan Manunggal BBC ing tanggal 23 November 1963 ing tabuh 17:16:20 GMT.

BBC wusanané mrodhuksi acara TV iki kanggo 26 musim lan ditayangaké ing BBC One. Wusanané acara TV iki dijabel ing taun 1989 déning BBC amerga gunggungé para pamirsa medhun, aprésiasi acara iki medhun lan jam tayangé diganti. SenadyanSanadyan mengkéné, BBC isih panggah komit péngin mrodhuksi acara TV iki manèh. Mula ing taun 1996 digawé sawijining filem TV. Film TV iki digawé sacara kerjamakarya sama déning Fox, Universal Pictures, [[BBC]] lan BBC Worldwide. Film TV iki karepé dienggo minangka ''juru anggegana'' utawa pambuka sérial anyar. Ing BritaniaKarajan RayaManunggal, filem TV iki suksès lan cacahé pamirsa 9,1 yuta. SenadyanSanadyan mengkonomangkono, ing Amérika Sarékat filem TV iki ora akèh pamirsané mula sérial iki ora digawé manèh.

Ing média lisènsi liyané kayatakaya ta roman lan sandhiwara radioradhio, akèh carita-carita anyar sing digawé. Nanging nganti taun 2003 ora ana acara TV sing digawé manèh. Ing sasi September [[2003]], BBC wara-wara manawa sawijining sérial Doctor Who sing anyar bakal digawé manèh. Sérial iki wusanané ditayangaké wiwit 26 Maret 2005 lan nganti pungkasan taun 2012 isih ana.

Doctor Who vèrsi taun [[2005]] iki sambungané langsung vèrsi klasik taun 1963-1989 lan filem TV taun 1996. Dadi iki béda karo akèh sérial TV liyané sing wis dijabel lan digawé manèh minangka ''reboot'' ('amotan ulang'), kayatakaya ta ''Battlestar Galactica'' lan ''Bionic Woman'' utawa sérial sing dumadi ing univèrsum sing padha nanging ngalami wektu sing séjé utawa nampilaké paraga-paraga sing béda, kayatakaya ta ''Star Trek: Next Generation'' lan ''spin off'' ''[[Star Trek]]'' liyané.

Doctor Who pisanané ditayangaké 26 musim lawasé ing stasiun TV BBC One saka 23 November 1963 nganti 6 DesemberDhésèmber 1989. Awal-awalé saben épisode minggon iku bagéan sawijining carita utawa ''sérial'' sing kawangun saka padatané patang nganti nem bagéan. Banjur sawetara luwih suwé manèh, sawijining carita kawangun saka telung utawa patang épisode. Pangajaban sing bisa disebutingaran ya iku sérial ''The Daleks' Master Plan'' sing kawangun saka 12 épisode, ''The War Games'' sing kawangun saka 10 épisode lan ''The Trial of a Time Lord'', sing kawangun saka 14 épisode (senadyansanadyan dipérang dadi telung kodekodhe prodhuksi lan patang alur carita sing séjé).

SenadyanSanadyan sètting carita sajarah isih panggah dienggo, padatané namung dienggo minangka latar wuri carita fiksi ngèlmiah, kajaba ing épisode ''Black Orchid'' sing kadadéan ing dasawarsa 1920-an ing Inggris.

Crita-carita awal iki mèmper carita sérial. Dadi alur carita siji manunggal karo carita sawisé. SenadyanSanadyan mengkonomangkono saben épisode nduwé judhulsesirah dhéwé-dhéwé.

Sawisé sérial ''The Gunfighters'' (1966), saben épisode ora diwènèhi judhulsesirah dhéwé manèh, nanging namun diwènèhi nomor waé.

Format sérial iki owah ing vèrsi 2005 lan sabanjuré. Padatané saben musim iku ndarbèni 13 épisode mandiriswatantra sing durasiné 45 menit (60 menit karo iklan) lan épisode kusus sing ditayangaké ing Dina Natal. Saben sérial ndarbèni sawetara carita mandiriswatantra lan carita sambungan sing kagandhèng déning sawijining ''story arc'' sing wusanané kawedhar ing épisode pungkasan. Kaya ing éra klasik awal, saben épisode ndarbèni judhulsesirah dhéwé-dhéwé, ''baik'' épisode mandiriswatantra utawa épisode sambungan. Kadhangkala sawetara épisode kayatakaya ta ''Journey's End'' (2008) lan ''The Eleventh Hour'' (2010) durasiné luwih sakapunjul sajam.

Antara taun 1964 lan 1973, sabagéan gedhé rekaman BBC awujud kasèt vidéo utawa filem padha dibusak, diguwang utawa dilirwakaké nganti rusak lan kwalitasé dadi ala. Kalebu bagéan iki ya iku akèh épisode lawas ''Doctor Who'', utamanémligi sing dibintangi déning 'Sang Dhoktor' loro kapisan: William Hartnell lan Patrick Troughton. Gunggungé, 97 saka 253 épisode sing diproduksi ing enem taun awal acara ''Doctor Who'' saiki ora kasimpen ing arsip BBC. Cacahé épisode sing ilang iki awalé luwih akèh, nanging para sutresna acara iki padha nemokaké bali épisode-épisode sing ilang.

Rékonstruksi ‘resmi’ uga dirilis déning BBC ing format VHS, ing CD-ROM MP3 lan minangka fitur kusus ing sawetara DVD. Saliyané iku nganti saiki BBC uga nggawé rékonstruksi awujud animasi kanggo limang carita: ''The Invasion'' (épisode 1 lan 4), ''The Reign of Terror'' (épisode 4 lan 5), ''The Ice Warriors'' (épisode 2 lan 3), ''The Tenth PlanetPlanit'' (épisode 4) lan ''The Moonbase'' (épisode 1 lan 3). ''The Invasion'' dirilis ing DVD taun 2006, ''The Moonbase'' miturut rencana bakal dirilis ing DVD ing taun 2014 lan liyané wis dirilis ing DVD nalika taun 2013.

Ing DesemberDhésèmber 2011, épisode 3 ''Galaxy 4'' lan épisode 2 ''The Underwater Menace'' wis dibalèkaké marang BBC déning sawetara sutresna Doctor Who sing naté tuku rekaman filem épisode iki ing pasar loak ing dasawarsa 1980-an tanpa sadarsadhar manawa BBC ora ndarbèni épisode-épisode iki.

Ing tanggal 10 Oktober 2013, BBC ngumumakémbiwara manawa 11 épisode wis ditemokaké ing sawijing stasiun TV Nigeria ing kutha [[Jos]]. Saka 11 épisode iki, sangang wiji durung disimpen BBC, ya iku saka ''The Enemy of the World'', épisode 1, 2, 4, 5, lan 6. Épisode 3 sadurungé isih disimpen BBC. Déné iku carita ''The Enemy of the World'' saiki pepak manèh. Banjur saka carita ''The Web of Fear'' ditemokaké épisode 2, 4, 5, lan 6. Épisode 3 saka ''The Web of Fear'' isih ilang. Épisode 1 isih disimpen BBC.

Mula-mulané Sang Dhoktor minangka paraga iku mistérius latar wuriné. Para pamirsa namung mangertèni manawa dhèwèké iku ''alien'' nyèntrik sing mangulandara njlajah ''ruangruwang'' lan wektu nglawan musuh-musuhé mangadegaké kaadilan. Olèhé njlajahi ''ruangruwang'' lan wektu Sang Dhoktor nganggo mesin wektuné ''TARDIS'' sing kurang bisa dipercaya. ''TARDIS'' iku cekakan saka ''Time and Relative Dimension in Space'' lan awujud bilik pulisi London sing luwih gedhé jeroné tininbang jabané.