Menachem Begin: Béda antara owahan

|birth_place = [[Brest, Belarus|Brest]], nalika iku [[Kakaisaran RusiaRuslan]], saiki [[Belarus]]

'''Menachem Begin''' {{Audio|He-Menachem_Begin.ogg|rungokna}} ([[16 Agustus]] [[1913]] – [[9 Maret]] [[1992]]) ([[Basa Ibrani]]: מְנַחֵם בְּגִין, [[basa Polski|Polski]]: ''Mieczysławaw Biegun'', [[basa Arab|Arab]]: مناحيم بيغن‎ ''Munahayyim Beeghin'', [[basa RusiaRuslan|RusiaRuslan]]: Менахем Вольфович Бегин ''Menakhem Vol'fovich Begin'') iku pulitikus Israèl lan pamenang hadhiahbebungah NobelNobèl ''Perdamaian''. Dhèwèké iku pangadeg Parté Likud lan uga tau njabat dadi Perdana Menteri Israèl kaping 6. Begin iku katurunan [[Yahudi Polen]] lan sadurungé Israèl mardika njabat dadi kepala laskar [[Zionis]], [[Irgun]].<ref name="gegin1">[http://www.historylearningsite.co.uk/menachem_begin_and_israel.htm www.historylearningsite.co.uk]</ref><ref name="gegin2">[http://www.pmo.gov.il/PMOEng/Government/Memorial/PrimeMinisters/Begin.htm www.pmo.gov.il]</ref><ref name="gegin3">[http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/biography/begin.html www.jewishvirtuallibrary.org]</ref> Irgun iku sempalan saka [[Haganah]] lan ndarbèni haluan révisionis. Dhèwèké proklamasi pambalèlan marang pamaréntah Mandat BritaniaKarajan Manunggal ing Palèstina, sing ditentang déning Agènsi Yahudi, ing tanggal 1 FebruariFèbruari 1944. Minangka kepalané Irgun, dhèwèké nyerang wong BritaniaKarajan Manunggal ing Palèstina.

Begin mèlu kapilih ing Knesset kapisan lan ngepalani Parté Herut. Nalika iku dhèwèké ana ing pinggiran aliranilèn pulitik sing nentang pamarèntahan Israèl pimpinan Mapai lan golongan èlit Israèl. Dhèwèké panggah ana ing kursi oposisi terus salawasé wolung pemilu (kajaba nalika jaman pamarèntahan tunggal nasional nalika ing [[Perang Enem Dina]]). Nanging suwé-suwé dhèwèké bisa ditampa déning aliranilèn tengah. Ing taun 1977 dhèwèké menangaké pemilu lan dilantik dadi perdana menteri. Palantikané minangka perdana menteri iku mungkasi dominasi Parté Buruh Israèl sing wis kuwasa telung dasawarsa. Begin mbokmenawa dadi pamimpin oposisi sing suwé dhéwé sajroningsajeroning sajarah modèrnmodhèren pulitik.

Prèstasi utama Begin minangka perdana menteri iku prajanjèn bedhamèn karo Mesir ing taun 1979. Begin lan Anwar Sadat olèh HadhiahBebungah NobelNobèl Perdamaian déné prajanjèn iki. Sawisé Prajanjèn Camp David, militèr Israèl mundhur saka Tanjung Sinai sing sadurungé direbut saka Mesir nalika Perang Enem Dina. Ing sakatambénjing, pamaréntahan Begin banjur promosi pambangunan pamukiman Yahudi ing [[Gisik Kulon]] lan [[Lurung Gaza]]. Begin uga nyarujuki [[Operasi Opera|Pangeboman PLTN Osirak]] ing Irak lan invasi Libanon taun 1982 kanggo mbrantas bèntèngbètèng-bèntèngbètèng PLO ing kana. Invasi iki banjur miwiti [[Perang Libanon 1982|Perang Libanon kapisan]].

Begin lair ing kutha [[Brest-Litovsk]], [[Belarus]], tanggal [[16 Agustus]] [[1913]], putra saka Ze'ev Dov lan Hassia Begin.<ref name="gegin1"/><ref name="gegin2"/><ref name="gegin3"/> Begin sekolah ing sekolah Ibrani Mizrachi lan gimnasium ing [[Polen]].<ref name="gegin2"/> Nalika taun [[1931]] dhèwèké nerusakenerusaké kuliah ana ing [[Universitas Warsawa]] lan olèh gelar gelar sarjana ukum taun [[1935]].<ref name="gegin1"/><ref name="gegin3"/> Nalikaq umureumuré 13 taun dhèwèké melumèlu ana ing perobahanowahan Hashomer Hatza’ir lan nalika umureumuré 16 taun dhèwèké dadi anggota [[Betar]] (Brit Trumpledor), sekuthu perobahanowahan pemuda nasionalis lan Perobahan Revisionis [[Zionis]].<ref name="gegin1"/> Taun [[1932]] Begin dadi kepala Departemen Organisasi Betar lan akèh nyumbang akèh artikel kanggo pers revisionis. Dhèwèké banjur dikirim menyang [[Cekoslowakia]] kanggo dadi kepala sawijining obahan ana ing kana.<ref name="gegin1"/><ref name="gegin2"/>

Taun [[1937]] Begin balik manèh menyang Polen lan dikunjara menehmanèh mergaamarga mimpin demo ana ing depan KeduBes [[Inggris]] ing [[Warsawa]], demo iku protes kebijakan Inggris ana ing Palestina.<ref name="gegin1"/><ref name="gegin3"/> Dhèwèké ngatur anggota grup Betar kang lunga menyang Palestina dadi imigran gelap, lan taun 1939 dadi kepala obahan ing Polen.<ref name="gegin1"/> Nalika ana [[Perang Donya II]], Begin dicekel déning otoritas [[Uni Soviet]] lan antara [[1940]]-[[1941]] dikurung ing [[kamp konsentrasikonsèntrasi]] ing Siberia lan panggon liya, nanging dibebasake mergaamarga [[Persetujuan Stalin-Sikorski]].<ref name="gegin1"/>