Srengéngé: Béda antara owahan
Konten dihapus Konten ditambahkan
→Mupangat lan peran srengéngé: dipunginakaken -> dipun-ginakaken (éjaan), replaced: dipunginakaken → dipun-ginakaken |
éjaan, replaced: bagéyan → pérangan (24), Bagéyan → Pérangan (3), Sebagéyan → Sapérangan |
||
Larik 309:
== Struktur srengéngé ==
[[Gambar:Sun diagram.svg|thumb|290px|Ilustrasi
(1) Inti (2) Zona radhiatif (3) Zona konvèktif (4) Fotosfèr (5) Kromosfèr (6) Korona (7) Bintik srengéngé (8) Granula (9) Prominènsa.]]
Srengéngé gadhah enem lapisan ingkang saben lapisan gadhah karakteristik tartamtu.<ref name="solar nasa"/> Kaenem lapisan kasebat ngliputi inti srengéngé, zona radhioaktif, lan zona konvèktif ingkang mbentuk lapisan lebet (interior); fotosfèr; kromosfèr; lan korona minangka laladan paling njawi saking srengéngé.<ref name="solar nasa"/>
Larik 326:
| separator =
| postscript =
}}</ref> Adhedhasar pabandhingan radhius/dhiameter,
{{Citation
| first = P
Larik 342:
| publisher = シュプリンガー・ジャパン株式会社
|ISBN= 9780387681269}} ({{google books with page|tuv4z1dHey8C|pirsani|284| let inti, fusi helium dados hidrogen}})
</ref> Kapadhetanipun inggih punika watawis 150 g/cm<sup>3</sup>. Suhu lan tekanan ingkang kados mekaten inggilipun mungkinaken wontenipun pamecahan [[atom|atom-atom]] dados [[èlèktron]], [[proton]], lan [[neutron]].<ref name="yohkoh"/><ref name="Pugh"/> Neutron ingkang boten gadhah muatan bakal nilar inti nuju
| url = http://fusedweb.pppl.gov/cpep/chart_pages/5.plasmas/sunlayers.html
| title = From Core to Corona Layers of the Sun
Larik 369:
| separator =
| postscript =
}}</ref> Ènèrgi saking inti salebetipun wangun radhiasi kempal ing laladan punika sadèrèngipun dipunterasaken dhumateng
{{Citation
| first = P
Larik 400:
| separator =
| postscript =
}}</ref> Pamandhapan suhu kasebat nyebabaken dumadosipun saya alonipun obahan atom saéngga paobahan sacara radhiasi dados kirang èfisièn malih.<ref name="cohen"/> Ènèrgi saking inti srengéngé mbetahaken wekdal 170.000 taun kanggé nggayuh zona konvèktif.<ref name="solar nasa"/> Nalika wonten ing zona konvèktif, paobahan atom bakal dumados sacara [[konvèksi]] ing aréa sadawanipun sapérangan atus kilometer ingkang kasusun saking sèl-sèl gas raseksa ingkang teras sirkulasi.<ref name="cohen"/> Atom-atom kanthi suhu inggil ingkang nembé medal saking zona radhiatif bakal obah kanthi alon nggayuh lapisan paling njawi zona konvèktif ingkang langkung asrep nyebabaken atom-atom kasebat "dhawah" malih dhumateng lapisan paling inggil zona radhiatif ingkang panas ingkang salajengĞipun minggah malih.<ref name="yohkoh3"/> Prastawa punika bola-bali teras nyebabaken wontenipun paobahan wolak-walik ingkang nyebabaken transfer ènèrgi kadosdéné ingkang dumados nalika manasaken toya ing salebetipun panci.<ref name="yohkoh3"/> Mila, zona konvèktif dipuntepangi ugi kanthi nami zona pangumuban (''the boiling zone'').<ref name="yohkoh3"/> Matèri ènèrgi bakal dumugi
=== Fotosfèr ===
Fotosfèr utawi lumahipun srengéngé ngliputi wewengkon ingkang kandelipun 500 [[kilometer]] kanthi suhu watawis 5.500 drajat Celcius (10.000 drajat Fahrenheit).<ref name="solar nasa"/>
=== Kromosfèr ===
Kromosfèr inggih punika lapisan ing sainggilipun fotosfèr.<ref name="solar nasa"/> Werna saking kromosfèr biasanipun boten katingal amargi katutup cahya ingkang padhang sanget ingkang dipunasilaken fotosfèr.<ref name="solar nasa"/> Nanging nalika dumados [[grahana srengéngé total]], ing pundi [[rembulan]] nutupi fotosfèr,
=== Korona ===
Korona arupi lapisan paling njawi saking srengéngé.<ref name="cohen"/> Lapisan punika gadhah warna [[putih|pethak]], nanging namung saged dipuntingali nalika dumados grahana amargi cahya ingkang dipunpancaraken boten sami kiyatipun
== Paobahan srengéngé ==
Larik 429:
| separator =
| postscript =
}}</ref> Gerakan rotasi punika sepindhaipun dipunkawruhi liwat pangamatan dhumateng éwah-éwahan posisi bintik srengéngé.<ref name="hathaway"/> Sumbu rotasi srengéngé miring tebihipun 7,25° saking sumbu orbit bumi saéngga kutub lèr srengéngé bakal langkung katèingal ing wulan [[September]] sauntawis kutub kidul srengéngé langkung katingal ing wulan [[Maret]].<ref name="hathaway"/> Srengéngé sans bal padhet, ananging bal gas, saéngga srengéngé boten rotasi kanthi kacepetan ingang sragam.<ref name="hathaway"/> Ahli astronomi nélakaken bilih rotasi
| url = http://www.universetoday.com/18565/rotation-of-the-sun/
| title = Rotation of the Sun
Larik 444:
| separator =
| postscript =
}}</ref>
| url = http://www.universetoday.com/60192/does-the-sun-rotate/
| title = Does The Sun Rotate?
Larik 498:
== Ciri khas srengéngé ==
[[Gambar:Sun parts big.jpg|thumb|290px|
Ing ngandhap punika sapérangan ciri khas ingkang dipungadhahi srengéngé:
=== Prominènsa (lathi latu srengéngé) ===
Prominènsa inggih punika salah satunggil ciri khas srengéngé, arupi
| url = http://www.universetoday.com/55646/solar-prominence/
| title = Solar Prominence
Larik 550:
| separator =
| postscript =
}}</ref> [[Érupsi]] saged dumados nalika struktur prominèsa dados boten stabil saéngga bakal pecah lan ngedalaken plasmanipun.<ref name="nasa prominence"/> Nalika dumados érupsi, matérial ingkang dipunwedalaken dados
Satèunggiling prominènsa ingkang stabil saged tahan ing korona dumugi mawulan-wulan dangunipun lan ukuranipun taras tansaya ageng saben dinten.<ref name="nasa prominence"/> Para ahli tasih teras nliti kepripun lan kénging punapa prominènsa saged dumados.<ref name="nasa prominence"/>
=== Bintik srengéngé ===
Bintik srengéngé inggih punika granula-granula cembung alit ingkang dipunpanggihi ing
| url = http://sunearthday.nasa.gov/2007/locations/ttt_atob.php
| title = Issue #52: Sunspots From A To B - Solar Magnetism
Larik 570:
| separator =
| postscript =
}}</ref> Bintik srengéngé karipta nalika garis médhan magnèt srengéngé nembus
| url = http://www.universetoday.com/47728/what-are-sunspots/
| title = What Are Sunspots?
Larik 585:
| separator =
| postscript =
}}</ref> Ukuran bintik srengéngé saged langkung ageng tinimbang bumi.<ref name="braham"/> Bintik srengéngé gadhah laladan ingkang peteng ingkang naminipun [[umbra]], ingkang dipunkupengi déning laladan ingkang langkung padhang ingkang aranipun [[penumbra]].<ref name="nasa sunspot"/> Warna bintik srengéngé katingal langkung peteng amargi suhunipun ingkang tebih langkung asor saking fotosfèr.<ref name="nasa sunspot"/> Suhu ing laladan umbra inggih punika watawis 2.200 °C éwadéné ing laladan penumbra inggih punika 3.500 °C.<ref name="nasa sunspot"/> Amargi émisi cahya ugi dipunprabawai déning suhu mila
=== Angin srengéngé ===
Angin srengéngé kawangun saking aliran konstan saking partikel-partikel ingkang dipunwedalaken déning
| url = http://www.universetoday.com/18269/solar-wind/
| title = Solar Wind
Larik 704:
| separator =
| postscript =
}}</ref> Helios I teras mubeng kanggé mesthèkaken sadaya
Solar Maximum Mission dipundhesain kanggé nglampahaken observasi aktivitas srengéngé utaminipun bintik lan latu srengéngé nalika srengéngé wonten ing périodhe aktivitas maksimum.<ref name="hamiltoncj"/><ref name="bob"/> SMM dipunluncuraken déning Amérika Sarékat tanggal 14 Februari 1980.<ref name="hamiltoncj"/> Salaminipun lelampahanipun, SMM naté ngalami karisakan nanging kasil dipunleresaken déning awak [[montor mabur ulang alik Challenger]].<ref name="bob"/> SMM teras wonten ing orbit bumi salaminipun nglampahaken observasi.<ref name="hamiltoncj"/><ref name="bob"/> SMM ngempalaken data dumugi 24 November 1989 lan kobong nalika mlebet malih dhumateng atmosfèr bumi tanggal 2 Desember 1989.<ref name="hamiltoncj"/><ref name="bob"/>
Larik 868:
| publisher = Forgotten Books
|ISBN=9781605068329}} ({{google books with page|Z0suHkdFLTcC|pirsani|123| Kinich-ahau}})
</ref> Kinich-ahau inggih punika pamimpin
* Suku [[Aztec]] nyembah [[Huitzilopochtli]], ingkang arupi déwa perang lan simbul srengéngé.<ref name="history">Histrory World. http://www.historyworld.net/wrldhis/PlainTextHistories.asp?gtrack=pthc&ParagraphID=ezq#ezq dipunaksès tanggal 24 Juni 2011</ref> Saben dinten Huitzilopochtli dipuncariyosaken migunakaken sinar srengéngé kanggé ngusir pepeteng saking langit, nanging saben ndalu déwa punika pejah lan pepeteng dhateng malih.<ref name="history"/> Kanggé maringi kakiyatan dhumateng déwaipun, bangsa Aztec nyaosaken pasembahan [[jantung]] manungsa saben dinten.<ref name="Lang"/>
Larik 950:
* Cahya srengéngé dipunmupangataken sacara langsung déning tetanduran mawi [[klorofil]] kanggé nglangsungaken fotosintesis, saéngga tetanduran saged tuwuh sarta ngasilaken oksigen lan gadhah peran minangka sumber pangan kanggé kéwan lan manungsa.<ref name="Lang"/> Makluk gesang ingkang sampun mati bakal dados fosil ingkang ngasilaken [[lenga bumi]] lan [[batu bara]] minangka sumber ènèrgi.<ref name="Lang"/> Perkawis punika arupi peran saking ènèrgi srengéngé sacara boten langsung <ref name="Lang"/>
* [[Pambangkit listrik tenaga srengéngé]] inggih punika modhèl énggal pambangkit listrik kanthi sumber ènèrgi kaénggalaken.<ref name="greenpeace">Greenpeace. 2011. Energi matahari [terhubung berkala]. http://www.greenpeace.org/seasia/id/campaigns/perubahan-iklim-global/Energi-Bersih/Energi_matahari/ [diakses 23 Juni 2011]</ref> Pambangkit listrik punika kapérang saking kaca-kaca ageng utawi panèl ingkang bakal nangkep cahya srengéngé lan ngonsèntrasikaken dhumateng satunggal titik.<ref name="greenpeace"/> Panas ingkang dipuntangkap salajengipun dipun-ginakaken kanggé ngasilaken uwap panas mawi tekanan, ingkang bakal dipunpigunakaken kanggé nglampahaken turbin saéngga ènèrgi listrik saged dipunasilaken.<ref name="greenpeace"/> Prinsip panèl surya inggih punika panggunaan [[sèl surya]] utawi sèl ''photovoltaic'' ingkang kadamel saking [[silikon]] kanggé nangkep sinar srengéngé.<ref name="greenpeace"/> Sèl surya sampun kathah dipungunakaken kanggé [[kalkulator]] tenaga surya. Panèl surya sampun kathah dipunpasang ing atep bangunan lan griya ing laladan pakuthan kanggé pikantuk listrik kanthi gratis.<ref name="greenpeace"/>
* Paobahan rotasi bumi nyebabaken wonten
| url = http://science.howstuffworks.com/environmental/earth/geophysics/earth2.htm
| title = How the Earth Works
|