Kebo: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Tanpa ringkesan besutan
Larik 15:
'''Kebo''', '''maésa''' ('''mésa''', '''mingsa'''), '''munding''' utawa '''kebo cumbon''' iku kéwan saka famili [[Bovidae]] sing asli [[Asia Kidul|Asiah Kidul]], [[Asia Kidul-wétan|Asiah Kidul-wétan]], lan [[Cina]]. Dinané iki, kéwan iki uga bisa diprangguli ing [[Éropah]], [[Ostrali]], [[Amérika Kidul|Amérikah Kidul]], lan sawenèh nagara ing [[Afrika|Afrikah]].<ref name="Cockrill1977">{{cite book|url=http://www4.zetatalk.com/docs/Animal_Power/The_Water_Buffalo_1977.pdf|title=The water buffalo|author=Cockrill, W. R.|publisher=Animal Production and Health Series No. 4. Food and Agriculture Organization of the United Nations|year=1977|location=Rome}}</ref> Kebo alas utawa danu (''Bubalus arnee arnee''), kéwan asli Asiah Kidul-wétan, dianggep spésies sing séjé, nanging dinuga minangka leluriné (''ancestor'') kebo-kebo cumbon (''domestic'') lumrahé.<ref>Lau, C. H., Drinkwater, R. D., Yusoff, K., Tan, S. G., Hetzel, D. J. S. and Barker, J. S. F. (1998). Genetic diversity of Asian water buffalo (Bubalus bubalis): mitochondrial DNA D-loop and cytochrome b sequence variation. ''Animal Genetics'' 29(4): 253–264.</ref>
 
Manéka werna jinis kebo cumbon bisa katitik saka badan wadhag lan solahé – '''kebo kali''' (''Bubalus arnee bubalis)'' tinemu Asiah Kidul tekan Balkan, Mesir, lan Itali, lan '''kebo rawa''' (''Bubalus arnee carabanesis)'', tinemu ing [[Assam]] uga Asiah Kidul-wétan tekan Lembah Yangtze ing Cina.<ref name="Cockrill1977" /><ref name="Cockrill1974">Cockrill, W. R. (ed.) (1974). ''The husbandry and health of the domestic buffalo''. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome.</ref> Asalé jinis kebo-kebo cumbon iki isih dadi rembug ing panalitèn, sanadyan wis ana kajian filogènètik sing nélakaké yèn kebo rawa bokmanawa asalé saka Cina lan dicumbonaké (''domesticated'') watara 4.000 taun kapungkur, déné kebo kali bokmanawa asalé saka Indhi lan dicumbonaké watara 5.000 taun kapungkur.<ref>Yang, D. Y., Liu, L., Chen, X., Speller, C. F. (2008). [http://www.sfu.ca/~donyang/adnaweb/Yang%20et%20al.%202008.pdf Wild or domesticated: DNA analysis of ancient water buffalo remains from north China]. ''Journal of Archaeological Science'' 35: 2778–2785.</ref> Kebo cumbon dadi kéwan dol-dolan ing Kabudayan Lembah Indhus tekan [[Mesopotamia|Mésopotamiah]], saiki dunungé nagara [[Irak]], nalika taun 2500 SM déning Meluhha.<ref>McIntosh, J. (2008). [https://books.google.ca/books?id=1AJO2A-CbccC&printsec=frontcover&sa=X&ei=axiJVP--HIT4yQSR8oCACw&ved=0CB4Q6AEwAA#v=onepage&f=false The Ancient Indus Valley: New Perspectives]. ABC-CLIO, Santa Barabara.</ref> Cap sing dienggo déning cariking ratu ing [[Akkadia|Akkadhi]] mahyakaké pangurbaning kebo.<ref>Khan, G., Church, S. K., Harding, R., Lunde, P., McIntosh, J., Stone, C. (2011). [http://www.cic.ames.cam.ac.uk/pages/mcintosh.html The First Civilizations in Contact: Mesopotamia and the Indus]. The Civilizations in Contact Project, Faculty of Asian and Middle Eastern Studies, University of Cambridge.</ref>
 
Saorané dinané iki ana watara 130 yuta kebo cumbon, lan sangsaya akèh wong sing gumantung kebo cumbon tinimbang sato cumbon liyané.<ref>Scherf, B. D. (2000). ''World watch list for domestic animal diversity''. Third edition. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome.</ref> Kebo cumbon mliginé dienggo ngluku sawah, déné [[Susu|puhané]] sugih [[lemak]] lan [[Protéin|protèin]] katimbang sapi puhan (''dairy cattle''). Grombolan gedhé kebo dikukuhaké minangka kéwan umbaran ing alam Ostrali iring lor nalika abad ping 19, lan grombrolan cilik ing [[Papua Nugini|Niu Géniah]], [[Tunis]], lan [[Argèntina|Argèntinah]] iring lor.<ref name="Cockrill1977" /> Gegrombolan umbaran (''feral herds'') uga ana ing New Britain, New Ireland, Irian Jaya, Niu Géniah, [[Kolombia|Colombia]], [[Guyana]], [[Suriname|Surinam]], [[Brasil|Brazil]], lan [[Uruguay]].<ref>Long, J. L. (2003). Introduced Mammals of the World: Their History, Distribution and Influence. Csiro Publishing, Collingwood, Australia. {{ISBN|9780643099166}}</ref>