Fritz Haber: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎top: éjaan, replaced: badhe → badhé
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
→‎top: éjaan, replaced: menawi → manawi (2)
Larik 22:
Piyambakipun ugi aktif wonten ing panalitén reaksi [[pembakaran]], pemisahan [[emas]] saking toya laut, prabawa [[adsorpsi]], lan [[elektrokimia]]. Sapérangan ageng pedamelanipun saking taun [[1911]] dumugi [[1933]] dipuntindakaken piyambak wonten ing Institut kanggé Fisika lan Elektrokimia wonten ing [[Berlin]]-[[Dahlem]]. Haber minangka peran utama wonten ing pengembangan "perang kimia" wonten ing PD I. Pérangan kerjanipun kalebet pengembangan topeng gas kaliyan penyaring absorban. Perang gas wonten ing PD I inggih punika, wonten ing sapérangan bab, perang para kimiawan, kanthi Haber ''prang tandhing'' kaliyan pamenang Nobèl Kimia asal Perancis [[Victor Grignard]]. Garwanipun nolak pedamelanipun babagan gas beracun lan langkung milih bunuh dhiri kaliyan senjata dinasipun sabibaripun piyambakipun njagi panganggoan kapisanan [[klorin]] wonten ing [[Ypres]].<ref>http://www.chemheritage.org/discover/online-resources/chemistry-in-history/themes/early-chemistry-and-gases/haber.aspx</ref>
 
Sasampunipun PD I pungkas, Nobèl Kimia dipunparingaken malih nalika taun [[1918]]. Panarimanipun inggih punika kimiawan anorganik Fritz Haber. Penghargaan punika mbok menawimanawi paling kontroversial wonten ing sajarah Nobèl Kimia. Proses ammonia ingkang dipunpanggiaken Haber panci migunani tumrap agrikultur saperlu pendamelan pupuk. Ananging prosesipun punika ugi dipun-ginakaken saperlu damel gas beracun nalika perang. Sejarawan Elizabeth Crawford nedahaken bilih Komite Nobèl sajatosipun boten maringi penghargaan Nobèl dhumateng Haber menawimanawi wonten dhukungan internasional kanggé kandidat sanésipun.<ref>http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/biography/Haber.html</ref>
 
Wonten ing studinipun babagan gas beracun, Haber manggihaken hubungan matematika ingkang gampil antawising konsentrasi (C) gas lan jumlah wekdal (t) ing pundi punika dipunhirup, nedahaken minangka C x t = k, ing pundi k inggih punika tetapan. Kanthi mekaten, pembukaan wonten ing tingkat andhap gas sadangunipun masa panjang saged nyebabaken akibat ingkang sami (tuladha: nyebabaken séda) minangka pembukaan konsentrasi inggil sadangunipun wekdal ingkang cekak. Hubungan punika dipunkenal minangka kaidah Haber. Haber mbéla perang gas saking dakwaan bilih punika boten kagungan perikemanusiaan, ngendika bilih tilar donya, kantha cara punapa kemawon ingkang dipunmedalaken. Wonten ing taun [[1920]]-an, piyambakipun ngembangaken pembentukan gas sianida [[Zyklon B]], ingkang dipun-ginakaken minangka [[insektisida]].<ref>http://www.nndb.com/people/884/000092608/</ref>