Éropa Wétan: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: aliran → ilèn, bekas → tilas, Finlandia → Finlan, geografis → géografis, hubungan → gegayutan (3), jroning → sajeroning, kayadéné → kaya déné, nagara bagéan → praja (4), nduwèni → duwé (6), Protestan → Pro...
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: bagéan → pérangan (8), klebu → kalebu (2)
Larik 1:
[[Gambar:EasternEurope1.png|thumb|right|280px|Éropah Wétan]]
'''Éropah Wétan''' sacara géografis ya iku [[tlatah]] ing bagéanpérangan wétan bawana [[Éropah]]. Lumrahé kawasan iki dumunung ing antara pagunungan [[Pagunungan Ural|Ural]] lan [[Kaukasus]] sarta tapel wates [[Ruslan]] kulon, utawa sacara alternatif uga nyakup nagara-nagara sing cedhak karo tapel wates Ruslan kulon. Kayadéné bawana, sawijining wewengkon mung arupa konstruksi sosial saéngga aja dipadhakaké karo aspèk fisik sing adhedhasar kriteria abstrak lan netral.
 
== Sajarah ==
Frase iki dipigunakaké ing [[nagara-nagara Kulon]] kanggo nglompokaké kabèh nagara [[Éropah]] sing mauné minangka [[nagara komunis|rezim komunis]] sing dijuluki [[Blok Wétan]]. Konsep Éropah Wétan diperkuat kanthi dominasi ideologi [[Komunisme]] lan mligi [[Uni Soviet]] sawisé [[Perang Donya II]]. Gagasan sawijining "[[Tirai Wesi]]" sing misahaké Éropah Kulon lan Wétan minangka pandhangan umum sajeroning mangsa [[Perang Dingin]] iki munculaké wwerna-werna masalah awit konsèp iki gagal kanggo nyakup komplèksé tlatah iki. Contoné, nagara komunis kaya [[Yugoslavia]] lan [[Albania]] nulak dikuwasani déning [[Moskwa]], ananging bab iki ora digatèkaké déning wong kalangan Kulon.
 
Sabanjuré, pandhangan yèn Éropah mung dipérang dadi Kulon lan Wétan diyakini pejoratif déning padunung praja wétan Éropah, mligi wiwit runtuhé [[Tembok Berlin]] lan Komunisme ing Éropah. Padunung praja wétan Éropah ora nganggep mèlu tlatah Éropah Wétan, nanging luwih seneng ing grup-grup liya, ya iku [[Éropah Tengah]], lan [[Skandinavia]] (ing Éropah Wétan), utawa karo [[Éropah Kidul]]. Perlu dicathet yèn praja wan sing ora tau nganut ideologi komunis, kaya déné Finlan ing sisih lor lan Yunani ing kidul, ora tau dikategorèkaké minangka bagéanpérangan saka Éropah Wétan, déné sawetara nagara sing dumunung luwih adoh ing kulon nanging ana ing sangisoré prabawa komunis klebukalebu bagéanpérangan Éropah Wétan.
 
Mula bukané frase "Éropah Wétan" wiwit muncul ing pungkasan iki. Mataun-taun Éropah kapérang dadi poros Lor-Kidul, kanthi praja-praja kidul [[Segara Tengah|Mediterania]] sing duwé akèh kamèmperan, lan sisih lor [[Samodra Atlantik]] lan [[Segara Baltik]] uga duwé kamèmperan. Frase "Éropah Wétan" pisanan muncul ing [[abad kaping-18]] lan [[abad kaping-19|ke-19]], lan dipigunakaké kanggo nggolongaké aréa sing luwih kèri ékonominé saka kabèh Éropah. Kawasan iki didelelng minangka laladan sing ana ing sangisoré kakuwasan pamaréntahan otokratik. Dhéfinisi iki ora cetha, lan akèh nagara sing ora klebukalebu kriteria pandhangan stereotipikal iki.
 
Éropah Wétan duwé gegayutan karo wétan lan kulon. Nalika kabèh nagara diprabawai kuwat déning agama [[Katulik]] utawa [[Protèstan]] lan duwé gegayutan sajarah lan budaya raket karo [[Jerman]], [[Italia]], [[Prancis]] utawa [[Skandinavia]] (umpamané [[Liga Hanseatik]] ing [[Baltik]]), akèh nagara sing duwé gegayutan karo blok Wétan. [[Ruslan]] dikuwasani déning bangsa [[Mongol]] maabad-abad suwéné saéngga konvensi pulitik lan sosialé mèmper karo Ruslan. Luwih adoh ing bagéanpérangan kidul ana [[Karajan Ottoman]] lan [[Islam]] sing duwé prabawa kuwat. Nagara-nagara [[Balkan]] sarta [[Hongaria]] lan [[Rumania]] biyèné tau dikuwasani déning bangsa [[Turki]].
 
== Éropah Wétan ==
Larik 33:
* [[Montenegro]]
 
Saliyané iku ana uga [[Yunani]] lan bagéanpérangan Éropah [[Turki]] nanging ora duwé paham komunis.
 
=== Éropah Tengah ===
Nagara-nagara [[Éropah Tengah]] tilas paham komunis kadhangkala nyakup:
* [[Ceko]] - tilas bagéanpérangan [[Cekoslowakia]]
* [[Hongaria]]
* [[Polen]]
* [[Slowakia]] - tilas bagéanpérangan Cekoslowakia
* [[Slovenia]] - tilas bagéanpérangan Yugoslavia
 
Sadurungé [[Reunifikasi Jerman|Reunifikasi]] [[Jerman]], [[Jerman Wétan]] kerep digolongak minangka salah siji nagara Éropah Wétan.