Hiyu: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: kayata → kaya ta (3)
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: punah → cures, Menungsa → Manungsa, spesies → spésies (4)
Larik 26:
'''Iwak hiyu''' utawa uga diarani '''iwak cucut''' iku saklompok ([[superordo]] '''Selachimorpha''') [[iwak]] mawa krangka [[balung enom]] sing pepak <ref name="Budker">{{cite book| last= Budker|first=Paul|title=The Life of Sharks|publisher=Weidenfeld and Nicolson| location=London| date=1971| id= SBN 297003070}}</ref> lan awak sing [[ramping]]. Hiyu ambegan kanthi migunakané limang bolongan [[insang]] (sok-sok enem utawa pitu, gumantung spesiesé) ing sisih kiwa lan tengen ndhasé, utawa diwiwiti rada mburi endhas. Awakéhiyu dilapisi kulit ''dermal denticles'' kanggo ngreksa kulité saka karusakan, saka [[parasit]], lan kanggo nambah [[dinamika banyu]].<ref name="Budker" /> Hiyu nduwèni sapérangan larik untu sing bisa gumanti.
 
Hiu nyakup spesiesspésies sing gedhéné saukuran tlapak tangan [[hiyu pigmi]], ''Euprotomicrus bispinatus'', sawijining spesiesspésies saka laut jero sing dawané mung 22&nbsp;cm, nganti [[hiyu paus]], ''Rhincodon typus'', iwak paling gedhé, sing tambah gedhé nganti watara 12&nbsp;meter lan sing, kaya [[iwak paus]], mung mangan [[plankton]] liwat alat panyaring ing cangkemé. [[Hiyu banteng]], ''Carcharhinus leucas'', iku hiyu sing paling misuwur saka sapérangan spesiesspésies sing mbluru ing banyu laut uga ing banyu tawar (jinis iki tinemu ing [[Tlaga Nikaragua]], ing [[Amérika Tengah]]) lan ing [[delta kali|delta-delta]].<ref>{{cite book| last=Allen| first=Thomas B. |date=1999| title=The Shark Almanac|location=New York| publisher=The Lyons Press |id= ISBN 1-55821-582-4}}</ref>
 
Iwak hiu iki iwak kang angèl bisa mbédakaké werna.<ref name="internet1">[http://tekno.liputan6.com/berita/201101/316626/ternyata_hiu_tak_bisa_bedakan_warna tekno.liputan6.com] ''Ternyata hiu tidak bisa bedakan warna'' (Kaundhuh tanggal 7 Juli 2011)</ref> Asil panalitèn saka Australia, kanthi tèknik micro-spectrophotometry, ya iku kanthi fokus marang sèl rétina kang ana 17 jinisé iwak hiyu sing kasil kecekel ana segara Queensland lan Australia Kulon.<ref name="internet1"/>
Larik 39:
[[Krangka]] hiyu béda banget dibandhingaké karo [[iwak duwé balung|iwak-iwak duwé balung]] kaya ta upamané iwak [[kod]], amarga kagawé saka [[balung enom]], sing ènthèng banget lan lentuk, senadyan balung enom ing iwak-iwak hiyu sing luwih tuwa sok-sok sapérangan bisa [[kalsifikasi|ngapur]], saéngga marakaké luwih atos lan luwih mèmper balung. [[Rahang]] hiyu manéka rupa lan dikira wis ngalami évolusi saka rongga insang sing sepisanan. Rahang iki ora nempel ing [[cranium]] lan nduwèni deposit mineral tambahan sing mènèhi kekuwatan sing luwih gedhé.<ref>{{cite book| last = Hamlett| first = W. C.| title = Sharks, Skates and Rays: The Biology of Elasmobranch Fishes| publisher = Johns Hopkins University Press| date = 1999|id= ISBN 0-8018-6048-2}}</ref>
 
Hiyu umumé suwé anggoné diwasa sacara seksual lan ngasilaké sithik banget keturunan tinimbang iwak-iwak liyané sing dipanèn. Iki wis marakaké prihatin para biologiwan. Saliyané iku uga amarga ningkaté upaya sing dilakoni kanggo nyekel iwak hiyu nganti tekan seprene saéngga akèh spesiesspésies sing saiki dianggep kaancam punahcures.
 
Sapérangan organisasi, kaya ta upamané [[Shark Trust]], ngakokaké kampanye kanggo matesi panangkepan hiyu.
 
== Hiyu ing mitologi ==
Hiyu pinunjul banget ing [[mitologi Hawaii]]. Ana carita-carita ngenani manungsa hiyu sing nduwèni rahang hiyu ing mburiné. MenungsaManungsa hiyu iku bisa malih wangun antarané hiyu lan manungsa ing wektu-wektu sing dikarepaké. Sawijining tema umum ing carita-carita iki ya iku yèn manungsa-manungsa hiyu iki bakal mèngetaké wong-wong sing teka ing pesisir yèn ing papan iku ana hiyuné. Wong-wong sing teka ing pesisir iku bakal nggeguyu lan nglirwaké pèngetan-pèngetan mau lan bakal tetep mbluru, lan amarga nglirwaké pepènget mau mila wong-wong mau banjur dipangan déning manungsa hiyu sing padha karo sing mènèhi pepènget supaya ora mudhun menyang banyu.
 
Mitologi Hawaii uga ngandhut akèh [[déwa]] hiyu. Wong-wong percaya yèn hiyu iku panjaga samodra, lan hiyu-hiyu mau disebut Aumakua:<ref>{{cite web | url=http://www.sacred-texts.com/pac/hm/hm32.htm|title=Hawaiian Mitologi|accessdate=13 Sept. 2006}}</ref>