Basa Afrikaans: Béda antara owahan

Konten dihapus Konten ditambahkan
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: Biasané → Lumrahé, dhewe → dhéwé (2), propinsi → provinsi, Propinsi → Provinsi
Top4Bot (parembugan | pasumbang)
éjaan, replaced: industri → indhustri (2), bagéan → pérangan, samubaré → sawisé (2), judulé → judhulé (3)
Larik 53:
 
===Pangakon===
Mulané Afrikaans dianggep bagéanpérangan dhialèk Basa Landa ing Afrika Kidul nganthi pramila abad 20, nalika basa iki diakoni dadi basa sing séjé ing undhang-undhang Afrika Kidul, bebarengan karo Basa Landa baku, sing akiré Afrikaans ngganthèni dadi salah sawijining basa resmi.<ref>{{cite web |url=http://www.keylanguages.com/new_english/afrikaans.html |title=Afrikaans Language Courses in London |publisher=Keylanguages.com |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070812185524/http://www.keylanguages.com/new_english/afrikaans.html |archivedate=12 August 2007 |date= |accessdate=22 September 2010 }}</ref>
 
Sadhurungé [[Perang Boer]] (1880-1881 lan1899-1902), "lan pirang taun sakbaré, basa Afrikaans dianggep ora patut kanggo pandhdikan. Malahan dianggep kaya ‘basa pawonan’ utawa ‘basa kasar’, sing pantes dadi sesambungan antaraning wong Boers menyang." <ref name=":0">{{Cite web|url=http://site.ebrary.com/lib/emoryac/detail.action?docID=10096117|title=Language Planning & Policy S. : Language Planning and Policy in Africa : Botswana, Malawi, Mozambique and South Africa|last=Kaplan and Baldauf|first=Robert B. and Richard B.|dead-url=|access-date=March 30, 2017}}</ref> Nanging, 23 taun samubarésawisé Perang Boer Kapindo babar ing taun 1902, lan uga amarga upayané Gerakan Basa Afrikans ( the Afrikans Language Movement )<ref name=":0" /> ing tanggal 8 Mei 1925, Undhang-Undang Basa Resmi No 8 taun 1925 (the Official Languages of the Union Act No 8 of 1925) diloloské ing parembugan Déwan Rakyat lan Sènat,<ref>{{Cite web|url=http://www.sahistory.org.za/dated-event/afrikaans-becomes-official-language-union-south-africa|title=Afrikaans becomes the official language of the Union of South Africa|last=|first=|date=16 March 2011|website=South African History Online|dead-url=|access-date=March 30, 2017}}</ref> lan wayah iku Basa “Landa" dilebokaké dadi salah sawijining basa resmi kalebu uga Afrikaans. Nanging, ing Undhang-Undhang Dhasar Afrika Selatan taun 1961 ngganthi posisi Afrikaans lan Landa, akiré Basa Inggris lan Afrikaans dadi basa resmi najan uga nglebokaké Basa Landa. Nanging tembung Basa Landa ora disebut manèh ing Undhang-Undhang Dhasar anyar taun 1983.
 
====Monumèn====
Larik 66:
Ahli basa Paul Roberge njelasaké yèn tulisan ‘Afrikaans asli’ sing paling pramila iku [[doggerel|serat doggerel]] saka taun 1795 lan guneman sing ditulisaké déning musapir Landa 1825. Tulisan cithak pramila antaraning Afrikaner mung nganggo basa Landa Éropah. Nanging ing tengahing abad 19, luwih akèh ditulis ing Afrikaans, sing nalika semono isih dianggep dhialèk enggon-enggonan.
 
Ing 1861, L.H. Meurant nerbitaké buku sing juduléjudhulé ''{{lang|af|Zamenspraak tusschen Klaas Waarzegger en Jan Twyfelaar}}'' ("Guneman antaraning Claus Truthsayer lan John Doubter"), sing dianggep tulisan basa Afrikaans sing bener. {{citation needed|date=January 2013}} Sawetara, [[Abu Bakr Effendi]] uga nulis buku pedoman Islam ing panulisan [[Arab Afrikaans]] ing taun 1862 nganthi 1869, nanging nembé diterbitaké lan disebaraké ing taun 1877. Bausastra lan buku paramasastra pratama basa Afrikaans diterbitaké taun 1875 déning ''{{lang|af|[[Genootskap vir Regte Afrikaners]]}}'' ("Society for Real Afrikaners")ing kutha [[Cape Town]].{{citation needed|date=January 2013}}
 
[[File:Graham Maclachlan - Gevaar Slagysters.jpg|thumb|left|Tetenger ing Afrikaans: ''{{lang|af|Gevaar Slagysters}}'' utawa "Awas jeglongan"]]
Larik 140:
Basa Afrikaans uga ndhuwé pangaruh ing [[Basa Inggris Afrika Kidul]]. Akèh tetembungan Basa Inggris kana sing dijupuk saka Afrikaans, kaya ta ''{{lang|af|[[bakkie]]}}'' ("truk bukaan"), ''{{lang|af|[[braai]]}}'' ("panggangan"), ''{{lang|af|[[naartjie]]}}'' ("jeruk keprok"), ''{{lang|af|tekkies}}'' (Ing Amèrika "sneakers", ing Inggris "trainers", ing Kanada "runners" sing artiné sepatu kèts). Ana sawetara tembung ing basa Inggris baku uga wod saka basa Afrikaans, kaya tuladha, ''[[aardvark]]'' (lit. "babi lemah"), ''[[trekking|trek]]'' ("lelana pambuka", maksud asliné "narik" tapi uga artiné "pindahan"), ''spoor'' ("dalan tikus"), ''{{lang|af|veld}}'' ("latar" ing Afrikaans. "lapangan"), ''commando'' from saka tembung Afrikaans ''{{lang|af|kommando}}'' sing artiné unit tarung cilik, ''{{lang|af|boomslang}}'' ("ula uwit") lan ''{{lang|af|[[apartheid]]}}'' ("pisahan").
 
Ing taun 1976, para siswa SMA ing kutha [[Soweto]] pramula [[haruhara Soweto]] amarga pamarèntah mutusaké yèn basa Afrikaans didadèkaké basa prèntah kanggo separuh pelajaran sing diajarké ing sekolah-sekolah dudu kulit (turahé nganggo basa Inggris). Sanajan basa Inggris mung dadi basa asliné 8,2% pendhudhuk, nanging paling akèh direti lan basa kaloro mayoritas wong Afrika Kidul.<ref>[http://www.sagoodnews.co.za/public_sector/govt_info_available_online_in_all_official_languages.html Govt info available online in all official languages – South Africa – The Good News<!-- Bot generated title -->].</ref> Basa Afrikaans luwih akèh dipituturaké tinimbang Inggris ing provinsi Cape Kulon lan Cape Lor, atusan kilomèter saka Soweto. Panolakan wong kulit ireng menyang basa Afrikaans lan luwih milih Basa Inggris malih ditegesaké samubare pamarèntah ngethokaké kebijakan sak sasi samubarésawisé huru hara iku. Asilé : 96% sekolah-sekolah kulit ireng milih nganggo basa Inggris (tinimbang Afrikaans utawa basa asli liyané) dadi basa ater-ateré.<ref>Black Linguistics: Language, Society and Politics in Africa and the Americas, by Sinfree Makoni, p. 120S.</ref> Iku amarga basa Afrikaans uga dipandheng nalika basa penindas kanggo sawetara wong, dhesekan dilancaraké kanggo mbusek basa Afrikaans dadi basa pangajaran ing universitas-universitas Afrika Kidul, sing nggarai protes mahasiswa sing anggegirisi ing taun 2015.<ref>{{cite web |url=http://www.stamfordadvocate.com/news/world/article/South-Africa-Protesting-students-torch-6853287.php |title=South Africa: Protesting students torch university buildings |author=Lynsey Chutel |agency=[[Associated Press]] |work=[[The Advocate (Stamford)|Stamford Advocate]] |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305040206/http://www.stamfordadvocate.com/news/world/article/South-Africa-Protesting-students-torch-6853287.php |archivedate=5 March 2016 |date=25 February 2016 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://diepresse.com/home/politik/aussenpolitik/4933544/Studentenunruhen_Konflikte-zwischen-Schwarz-und-Weiss |title=Studentenunruhen: Konflikte zwischen Schwarz und Weiß |trans_title=Student unrest: conflicts between black and white |work=[[Die Presse]] |date=25 February 2016 }}</ref><ref>{{cite web |url=http://de.euronews.com/2016/02/26/suedafrika-unerklaerliche-gewaltserie-an-universitaeten/ |title=Südafrika: "Unerklärliche" Gewaltserie an Universitäten |trans_title=South Africa: "Unexplained" violence at universities |work=[[Euronews]] |date=25 February 2016 }}</ref>
 
Ing[[Undhang-Undhang Dhasar Afrika Kidul]] taun 1996, Afrikaans tetep dadi salah sawiji basa resmi saliyané basa Inggris lan sangang basa liyané. Artiné, kebijakan anyar iki ngalongi Afrikaans lan luwih milih basa Inggris, utawa kanggo ngakomodir basa-basa resmi liyané. Tuladhané ing taun 1996, [[South African Broadcasting Corporation]] ngelongi cacah siyaran télévisi ing basa Afrikaans, sawetara maskapai [[South African Airways]] ngilangi jeneng Afrikaans ''{{lang|af|Suid-Afrikaanse Lugdiens}}'' saka awak pesawaté. Pada karo liyané, misi diplomatik Afrika Kidul mung nampilaké tetenger nagara ing basa Inggris lan basa nagara panggonané, ora ning Afrikaans.
 
Sanajan kahanan ngono, basa Afrikaans tetep kuwat. Rena-rena layang kabar lan kalawarti ing baasa Afrikaans tetep diterbitaké ing cacah sing akèh. Salah sawijiné kalawarti umum kanggo kulawarga ''{{lang|af|[[Huisgenoot]]}}'' ing basa Afrikaans iki ndhuwé paling akèh pawacan sakindhenging nagara.<ref>[http://www.superbrands.com/za/pdfs/HUISGENOOT.pdf Superbrands.com, visited on 21 March 2012.]</ref> Saliyané iku, salah sawiji saluran TV berbayar ing basa Afrikaans sing jenengé [[KykNet]] uga nyiar awit taun 1999, lan saluran musik Afrikaans music channel, [[MK (channel)|MK]] (''{{lang|af|Musiek kanaal}}'') (Saluran Musik), ing taun 2005. Buku-buku basa Afrikaans isih uga diterbitaké saben taun, mligané déning penerbit Human & Rousseau, {{lang|af|Tafelberg Uitgewers}}, {{lang|af|Struik}}, lan {{lang|af|Protea Boekhuis}}. Trilogi film Afrikaans sing juduléjudhulé ''{{lang|af|[[Bakgat]]}}'' (ditayangké taun 2008) nggarai bangkité industriindhustri film basa Afrikaans (sing wis mandheg awit tengah-tengah taun 1990an) lan lagu pramilané penyanyi kalairan Belgia yaiku Karen Zoid sing juduléjudhulé "{{lang|af|[[Afrikaners is Plesierig]]}}" (rilis ing tau 2001) uga dadi sebab bangkité manèh industriindhustri musik basa Afrikaans saliyané ing jenis musik Rock.
 
Basa Afrikaans andhuwé rong tugu sing dibangun kanggo pangurmatan. Tugu pramila dibangun ing {{lang|af|[[Burgersdorp]]}}, Afrika Kidul, ing taun 1893, lan tugu kapindo, sing luwih apik lan dibangun déning [[Afrikaans Language Monument]] (''{{lang|af|Afrikaanse Taalmonument}}''), ana ing [[Paarl]], Afrika Kidul, ing taun 1975.