|
'''TeoriTéyori relativitas''' [[Albert Einstein]] punika sebatan kanggé kempalan kekalih téoritéyori [[fisika]]: [[relativitas umum]] lan [[relativitas mirunggan]]. Kakalih teoritéyori punika dipunciptakaken kanggé mratélakaken manawi [[gelombang elektromagnetik]] boten sarujuk kaliyan teoritéyori obahan Newton.
Gelombang elektromagnetik dipunbuktosaken éwah wonten ing kacepetan ingkang konstan, tanpa diounprabawai obahan ingkang ngamati. Inti pamikiran kekalih teoritéyori punika manawi kalih pangamat ingkang éwah relatif dhumateng satunggal lan satunggalipun bakal pikantuk [[wektu|wekdal]] lan interval ruang ingkang bènten-bènten kanggé kadadosan ingkang sami, nanging isi hukum fisika badhé katingal sami déning kekalihipun.
== Relativitas mligi (mirunggan) ==
Seratan Einstein taun [[1905]], "Tentang [[Elektrodinamika]] Benda Bergerak", mratélakaken prekawis [[teoritéyori relativitas mligi]]. Relativitas mligi nedahaken manawi kalih pangamat dumunung wonten ing [[kerangka acuan lembam]] lan éwah kanthi kacepetan ingkang sami relatif saking pangamat sanès, kakalih pangamat kasebat boten saged nglampahi percobaan kanggé nemtokaken bilih panjenenganipun éwah utawi mèndel. Kados déné wekdal panjenengan wonten ing salebeting kapal silem ingkang éwah kanthi kacepetan ingkang ajeg. Panjenengan boten saged mbédakaken manawi kapal silem punika nuju éwah punapa mèndel. TeoriTéyori relativitas mligi dipunsandaraken dhumateng [[postulat]] manawi [[kacepetan cahya]] punika sami dhumateng sadaya pangamat ingkang dumunung wonten ing [[kerangka acuan lembam]].
Postulat sanès ingkang dados dhasar teoritéyori relativitas mligi inggih punika: hukum fisika anggadhahi wangun matematis ingkang sami wonten ing salebeting [[kerangka acuan lembam]] pundi kémawon. Wonten ing teoritéyori relativitas umum, postulat punika dipunwiyaraken kanggé nyakup boten namung [[kerangka acuan lembam]], nanging kanggé sadaya kerangka acuan.
== Relativitas umum ==
[[Relativitas umum]] dipunbabar déning Einstein ing warsa [[1916]] (minangka satunggal sèri pangajaran ing sangajengipun "Prussian Academy of Science" [[25 November]] [[1915]]). Ananging, matematikawan Jerman [[David Hilbert]] nyerat lan nyebarluasaken persamaan sajinis sadèrèngipun Einstein. Bab punika boten ndadoskaen dkawan pamalsuan déning Einstein, ananging kamungkinan kekalihipun minangka para pangripta relativitas umum.
TeoriTéyori relativitas umum nggantosaken hukum [[gravitasi]] Newton. TeoriTéyori punika nganggé matematika [[geometri diferensial]] lan [[tensor]] kanggé mratélakaken [[gravitasi]]. TeoriTéyori punika nggadhahi wangun ingkang sami kanggé sadaya pangamat, ingkang éwah lan mèndel wonten ing salebeting [[kerangka acuan lembam]] utawi kanggé pangamat ingkang éwah wonten ing salebeting kerangka acuan ingkang dipuncepetaken. Wonten ing salebeting relativitas umum, gravitasi sampun boten awujud satunggiling [[gaya]] (kados wonten Hukum gravitasi Newton) ananging minangka konsekuensi saking kalengkungan (''curvature'') ruang-wekdal. Relativitas umum nedahaken manawi kalengkungan ruang-wekdal punika kadadosan saking wontenipun [[massa]].
== Mangga pirsani ==
* [[DhaptarPratélan penerbitan bab fisika]]
* [[Relativitas mligi]]
* [[Relativitas umum]]
* [http://www.sysmatrix.net/~kavs/kjs/briefingetr.html Briefing on Einstein's Theory of Relativity] — A terse dose of insight on the subject.
* [http://tprints.ecs.soton.ac.uk/40/01/Macroscopic_Spacetime_Shortcuts.pdf Evaluation of Manyfold spacetime short cuts from Relativity]
* [http://www.forumsains.com/fisika/quantum-gravity/ Teori Gravitasi Kuantum] Diskusi TeoriTéyori Gravitasi Kuantum
[[Kategori:Relativitas]]
| 